อิหร่านจัดส่ง “ยูเรเนียมสมรรถนะต่ำ” ล็อตใหญ่ไป “รัสเซีย” ตามเงื่อนไขข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์

เอเอฟพี - รัฐบาลอิหร่านจัดส่งยูเรเนียมสมรรถนะต่ำล็อตใหญ่ไปยังรัสเซียเมื่อวันจันทร์ (28 ธ.ค.) ซึ่งนับเป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญตามเงื่อนไขของข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์ที่เตหะรานได้กระทำร่วมกับกลุ่มชาติมหาอำนาจในปีนี้

จอห์น เคร์รี รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ กล่าวชื่นชมการส่งมอบยูเรเนียมครั้งนี้ว่าเป็น “พัฒนาการที่ดีอย่างมีนัยยะสำคัญ” ของข้อตกลงครั้งประวัติศาสตร์ซึ่งจัดทำขึ้นเมื่อเดือน ก.ค. ที่กรุงเวียนนา โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อยับยั้งไม่ให้อิหร่านลักลอบพัฒนาอาวุธทำลายล้างสูง

กระทรวงการต่างประเทศรัสเซียออกมายืนยันรายงาน หลังจากที่ อาลี อักบาร์ ซาเลฮี ผู้อำนวยการองค์การพลังงานปรมาณูแห่งอิหร่าน บอกกับสำนักข่าว ISNA ว่า “โครงการแลกเปลี่ยนพลังงานเชื้อเพลิงได้เริ่มขึ้นแล้ว”

ISNA ระบุว่า อิหร่านได้ส่งวัสดุนิวเคลียร์สมรรถนะต่ำน้ำหนักรวม 8.5 ตันไปยังรัสเซีย และได้รับ “ยูเรเนียมธรรมชาติหนัก 140 ตัน” เป็นสิ่งแลกเปลี่ยน

มาร์ก โทเนอร์ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ เปิดเผยว่า สิ่งที่อิหร่านส่งไปยังแดนหมีขาว “ประกอบด้วยวัสดุยูเรเนียมสมรรถนะต่ำหลายรูปแบบ” รวมน้ำหนัก 25,000 ปอนด์ โดยมีทั้งยูเรเนียมความบริสุทธิ์ 20 เปอร์เซ็นต์ เศษโลหะ และเพลตเชื้อเพลิง (fuel plates) ที่ยังผลิตไม่เรียบร้อย

“ผมเชื่อว่านี่คงจะเป็นยูเรเนียมเสริมสมรรถนะเกือบทั้งหมดที่อิหร่านสะสมอยู่” เขากล่าว

ข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์ระหว่างอิหร่านกับกลุ่มมหาอำนาจ P5+1 ซึ่งได้แก่ สหรัฐฯ รัสเซีย จีน อังกฤษ ฝรั่งเศส บวกเยอรมนี กำหนดให้เตหะรานต้องลดปริมาณยูเรเนียมสมรรถนะต่ำ (LEU) ในคลังให้เหลือไม่ถึง 300 กิโลกรัม ซึ่งหมายความว่า อิหร่านจะไม่มีเชื้อเพลิงในสต็อกมากพอ และทำให้ช่วงเวลาที่อิหร่านจะต้องใช้เพิ่มความความบริสุทธิ์ยูเรเนียมเพื่อผลิตอาวุธนิวเคลียร์ให้ได้ 1 ลูก (breakout time) ยาวนาน “เกินกว่า 1 ปี”

เคร์รี เผยว่า ยูเรเนียมสมรรถนะต่ำที่อิหร่านส่งไปยังรัสเซียทำให้ช่วงเวลา breakout time ยาวนานขึ้นถึง 3 เท่า จากเดิมที่เชื่อว่าอิหร่านสามารถผลิตระเบิดนิวเคลียร์ 1 ลูกได้ในเวลา 2-3 เดือน ก็เพิ่มขึ้นเป็น 6-9 เดือน

รัฐบาลอิหร่านให้คำมั่นว่าจะลดปริมาณยูเรเนียมสมรรถนะต่ำให้เหลือไม่เกิน 300 กิโลกรัมภายในวันเริ่มต้นผ่อนคลายคว่ำบาตร (Implementation Day) ซึ่งอาจจะมาถึงในเดือนหน้า หากทบวงการปรมาณูระหว่างประเทศ (IAEA) ให้การรับรองว่าอิหร่านปฏิบัติตามพันธกรณีอย่างสมบูรณ์

IAEA ยังไม่มีถ้อยแถลงใดๆ เกี่ยวกับการจัดส่งยูเรเนียมเมื่อวานนี้ (28) ขณะที่ โทเนอร์ ระบุว่าสหรัฐฯ จะรอประกาศจาก IAEA เสียก่อน จึงจะแถลงอย่างเป็นทางการว่าวอชิงตันยอมรับเรื่องที่อิหร่านมียูเรเนียมสมรรถนะต่ำไม่ถึง 300 กิโลกรัมหรือไม่

ทั้งนี้ หาก IAEA ให้การรับรอง สหรัฐฯ และชาติพันธมิตรก็จะเริ่มผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจที่เคยใช้ลงโทษเตหะราน

อิหร่านยืนยันมาโดยตลอดว่าไม่เคยคิดผลิตระเบิดนิวเคลียร์อย่างที่โลกตะวันตกสงสัย ขณะที่รายงานจาก IAEA เมื่อไม่นานนี้พบว่าอิหร่านไม่ได้ทำการวิจัยด้านอาวุธมาตั้งแต่ปี 2009