ผอ.ซีไอเอโดดป้อง “กรอบนิวเคลียร์อิหร่าน” จวกเสียงวิจารณ์ “ไร้ความจริงใจ”

เอเอฟพี – จอห์น เบรนแนน ผู้อำนวยการสำนักข่าวกรองกลางสหรัฐฯ (ซีไอเอ) ออกมากล่าวปกป้องกรอบข้อตกลงนิวเคลียร์อิหร่านที่เจรจากันสำเร็จเมื่อวันพฤหัสบดีที่แล้ว (2 เม.ย.) โดยระบุว่าเสียงวิพากษ์วิจารณ์บางอย่าง “ไม่มีความจริงใจ” ขณะเดียวกันก็ยอมรับว่า รู้สึกประหลาดใจที่อิหร่านยอมให้ความร่วมมือกับกลุ่มชาติมหาอำนาจด้วยดี

ในการให้สัมภาษณ์ครั้งแรกของ เบรนแนน นับตั้งแต่กรอบข้อตกลงถูกประกาศออกมาเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เขาชี้ว่าข้อตกลงฉบับสมบูรณ์จะช่วยควบคุมกิจกรรมนิวเคลียร์ของอิหร่านไม่ให้รุดหน้าจนเป็นภัยคุกคาม ซึ่งเมื่อก่อนนี้ไม่สามารถป้องกันได้

“มีบางคนพูดว่า ข้อตกลงนี้จะปูทางให้อิหร่านผลิตระเบิดนิวเคลียร์สำเร็จ ผมว่ามันไม่จริงใจเอาเสียเลย ถ้าพวกเขาได้ทราบข้อเท็จจริงและเงื่อนไขต่างๆ” เบรนแนน กล่าวต่อผู้ฟังที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด พร้อมอธิบายต่อไปว่า ข้อตกลงฉบับนี้ “ไม่เพียงปิดกั้นการเสริมสมรรถนะยูเรเนียมเท่านั้น แต่รวมถึงพลูโตเนียมด้วย... และอิหร่านก็จะต้องถูกตรวจสอบอย่างเข้มงวด”

“แน่นอน ผมแปลกใจอยู่เหมือนกันที่รัฐบาลอิหร่านยอมรับเงื่อนไขหลายอย่าง ทั้งเรื่องการตรวจสอบ การลดจำนวนเครื่องหมุนเหวี่ยงวัสดุนิวเคลียร์ ลดสะสมเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ ระงับกิจกรรมที่เตาปฏิกรณ์อารัค (Arak) ผมว่าทั้งหมดนี้น่าแปลกใจและดีมากด้วย”

เบรนแนน กล่าวว่า นักวิจารณ์บางคนไม่พิจารณารายละเอียดของโครงการนิวเคลียร์ให้ถี่ถ้วน แต่ไปให้ความสำคัญกับผลของการยกเลิกคว่ำบาตรอิหร่าน เพราะเกรงว่าเตหะรานจะ “สร้างความเดือดร้อนในภูมิภาคมากขึ้น”

เขายอมรับว่า ความกังวลเช่นนี้เป็นเรื่องเข้าใจได้ แต่กรอบข้อตกลงได้กำหนดเงื่อนไขที่จะสกัดกั้นไม่ให้อิหร่านผลิตอาวุธนิวเคลียร์สำเร็จเอาไว้แล้ว “อย่างแข็งแรงที่สุดเท่าที่จะทำได้”

สหรัฐฯ และหน่วยข่าวกรองของชาติพันธมิตรจะจับตาดูอย่างใกล้ชิดว่าอิหร่านปฏิบัติตามข้อตกลงหรือไม่ โดยไม่ได้คาดหวังว่าอิหร่านจะเปลี่ยนแปลงจุดยืนในภูมิภาค

ทั้งนี้ เบรนแนน ยังให้คำตอบไม่ได้ว่า วิธีการเชิงปฏิบัติ (pragmatic approach) ที่ประธานาธิบดี ฮัสซัน รอฮานี แห่งอิหร่าน ได้แสดงออกระหว่างเจรจากรอบข้อตกลงนิวเคลียร์ จะถูกนำไปปรับใช้กับนโยบายต่างประเทศด้านอื่นๆ ด้วยหรือไม่

“ผมว่าเราจะได้เห็นแน่นอน แต่อิหร่านคงไม่กลายเป็นประเทศที่อ่อนน้อมว่าง่ายขึ้นมาในทันที มันไม่ง่ายเหมือนปิดสวิตช์ไฟฟ้า”

เบรนแนน ตั้งข้อสังเกตว่า ทัศนคติของอิหร่านเปลี่ยนแปลงไปตั้งแต่ประธานาธิบดี บารัค โอบามา ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำสหรัฐฯ เมื่อ 6 ปีก่อน ซึ่งอาจเป็นเพราะมาตรการคว่ำบาตรที่บั่นทอนเศรษฐกิจอย่างรุนแรง

เบรนแนน กล่าวชมประธานาธิบดี รอฮานี ว่าเป็นคนมีเหตุผล และต้องการทำข้อตกลงประนีประนอมกับชาติมหาอำนาจ โดยที่ อยาตอลเลาะห์ อาลี คอเมเนอี ผู้นำสูงสุดอิหร่าน ก็ไม่คัดค้าน