เผย “ไบเดน” รอง ปธน.มะกัน อ้อนวอนไม่ให้นายกฯ “อาเบะ” ไปศาลเจ้ายาสุคุนิเป็น ชม.แต่เหลวไม่เป็นท่า

เอเอฟพี – รองประธานาธิบดี โจ ไบเดน แห่งสหรัฐฯ ได้ใช้เวลานานถึงหนึ่งชั่วโมงเพียรพยายามเกลี้ยกล่อมไม่ให้นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นไปเคารพศาลเจ้ายาสุคุนิ ซึ่งตกเป็นกระแสวิพากษ์วิจารณ์ สองสัปดาห์ก่อนที่จะถึงวันครบรอบ 1 ปีที่ ชินโซ อาเบะ ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ส่งผลให้หลายชาติในเอเชียต่างพากันโกรธแค้น รายงานข่าววันนี้ (29 ม.ค.) ระบุ

ในการสนทนาทางโทรศัพท์กับนายกรัฐมนตรีอาเบะ เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม ปีที่แล้ว ไบเดนได้วิงวอนซ้ำแล้วซ้ำเล่าไม่ให้นายกรัฐมนตรีแดนอาทิตย์อุทัยไปยุ่งเกี่ยวกับศาลเจ้าดังกล่าว สำนักข่าวเกียวโดรายงานโดยอ้างแหล่งข่าวซึ่งเป็นนักการทูตที่ไม่เปิดเผยนาม

ทั้งนี้ เชื่อกันว่าศาลเจ้ายาสุคุนิเป็นที่สถิตของดวงวิญญาณทหารญี่ปุ่นราว 2.5 ล้านคนที่เสียชีวิตในสงครามครั้งต่างๆ โดยส่วนใหญ่เป็นทหารธรรมดา แต่ก็มีนายทหารระดับสูงที่ถูกประหารชีวิตในข้อหาอาชญากรสงครามหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 รวมอยู่ด้วย

“จะไปหรือไม่ ผมจะเป็นคนตัดสินใจเอง” อาเบะกล่าวในระหว่างการสนทนากับรองประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่เกียวโดชี้ว่า มีบรรยากาศ “ตึงเครียด” และแล้วในที่สุดไบเดนก็ต้องยอมแพ้ โดยเขาระบุว่าจะปล่อยให้นายกรัฐมนตรีตัดสินใจเอง สำนักข่าวนี้ระบุเพิ่มเติม

การเดินทางไปเยือนศาลเจ้ายาสุคุนิ เมื่อวันที่ 26 ธันวาคมของอาเบะนั้น ได้จุดชนวนให้จีนและเกาหลีใต้ออกมาประณาม โดยทั้งสองชาติมองว่าการเดินทางไปสักการะศาลเจ้าแห่งนี้เป็นสัญลักษณ์ว่า ญี่ปุ่นไม่สำนึกว่าตนได้ข่มเหงรังแกชาติอื่นในช่วงสงครามไว้อย่างไรบ้าง

นอกจากนี้ อีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ศาลเจ้าแห่งนี้กลายเป็นข้อพิพาท ก็คือพิพิธภัณฑ์ซึ่งอยู่ติดกันที่นำเสนอเรื่องราวในช่วงสงครามผ่านมุมมองที่บรรดานักประวัติศาสตร์ไม่อาจยอมรับได้ โดยถ่ายทอดภาพลักษณ์ของญี่ปุ่นให้เป็นนักกู้อิสรภาพที่ประสบความล้มเหลว และเป็นผู้เคราะห์ร้ายแทนที่จะเป็นฝ่ายรุกราน

ทางด้าน สหรัฐฯ ก็ได้ออกมาตำหนิการเดินทางเยือนครั้งนั้นของอาเบะเช่นกัน โดยระบุว่ารู้สึก “ผิดหวัง” กับการกระทำของอาเบะ

ทั้งนี้ เหล่านักการทูตอเมริกันได้ชี้แจงเป็นการส่วนตัวแล้วว่า พวกเขารู้สึกประหลาดใจกับการกระทำเช่นนี้ พร้อมทั้งกล่าวว่าได้บอกทำเนียบนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นให้ทราบล่วงหน้าแล้วว่าพวกเขาคิดเห็นอย่างไรกับเรื่องนี้

อย่างไรก็ดี ข่าวที่ว่าอาเบะไม่ฟังคำเตือนของโจ ไบเดน ซึ่งมีสายสัมพันธ์อันดีกับบรรดาเจ้าหน้าที่ระดับอาวุโสของญี่ปุ่นจะกลายเป็นสิ่งที่สร้างความอับอายขายหน้าให้ทำเนียบขาว

ทางฝ่าย อาเบะได้ออกมากล่าวแก้ตัวว่า การเดินทางไปศาลเจ้ายาสุคุนิเป็นเรื่อง “ธรรมดา” ทั้งยังย้ำว่าเขาไม่ได้มีเจตนาจะทำร้ายความรู้สึกของคนจีนหรือเกาหลี

นับตั้งแต่ที่นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นก้าวขึ้นมาดำรงตำแหน่งเมื่อเดือนธันวาคม ปี 2012 เขาก็ไมได้เข้าร่วมประชุมซัมมิตกับประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีน หรือประธานาธิบดี พัค กึน-ฮเย ของเกาหลีใต้อีกเลย ทั้งนี้ โตเกียวกำลังเผชิญกับความตึงเครียดจากการช่วงชิงอำนาจอธิปไตยเหนือหมู่เกาะพิพาทกับบรรดาชาติเพื่อนบ้าน

เมื่อถามความคิดเห็นของ หวา ชุนอิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของจีนเกี่ยวกับรายงานข่าวที่ออกมาวันนี้ (29) เธอกล่าวว่าการที่อาเบะเดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาคุสุนิคือสาเหตุหลักที่ทำให้สายสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับบรรดาชาติเพื่อนบ้านสั่นคลอน