เอเจนซีส์ - ประชาชนชาวยูเครนผู้ต้องการบูรณาการกับโลกตะวันตกเกือบ 300,000 คน จัดการชุมนุมใหญ่อีกครั้งเมื่อวันอาทิตย์ (15 ธ.ค.) หลังสหภาพยุโรป (อียู) ประกาศระงับการเจรจาข้อตกลงประวัติศาสตร์โดยกล่าวหาผู้นำเคียฟไม่จริงใจ นอกจากนี้ฝ่ายค้านยูเครนยังนัดชุมนุมใหญ่อีกรอบวันอังคาร (17) นี้ เพื่อกดดันประธานาธิบดี วิกตอร์ ยานูโควิช ที่มีกำหนดบินไปพบกับประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ของรัสเซีย ไม่ให้ลงนามข้อตกลงสหภาพศุลกากรกับมอสโก ขณะที่ฝ่ายหมีขาวเองส่งสัญญาณว่ากำลังจะให้ทั้งเงินกู้และขายก๊าซราคาถูก เพื่อดึงยูเครนเอาไว้ในวงโคจรของตนต่อไป
ในวันอาทิตย์ (15) ชาวยูเครนเกือบ 300,000 คน หลั่งไหลสู่จัตุรัสเอกราช กลางเมืองหลวงเคียฟ ท่ามกลางอากาศหนาวเย็นยะเยือก เพื่อกดดันเรียกร้องให้รัฐบาลหันหลังให้มอสโก และหันไปคบค้ากับอียูแทน
ผู้ประท้วงยังนัดชุมนุมใหญ่ในวันอังคาร ซึ่งประธานาธิบดี ยานูโควิช มีกำหนดพบปะกับ ปูติน ผู้นำรัสเซียที่มอสโกในวันนั้น เพื่อหารือเกี่ยวกับการที่ยูเครนจะเข้าร่วมในสหภาพศุลกากรกับรัสเซีย ด้วยข้อแลกเปลี่ยนที่จะสามารถปกป้องสถานะทางการเมืองของตนเอง ซึ่งฝ่ายค้านกล่าวหาว่า เป็นการทรยศชาติ
ทั้งนี้ คาดว่าระหว่างการเยือนของยานูโควิชคราวนี้ รัสเซียกับยูเครนจะลงนามข้อตกลงหลายฉบับ เป็นต้นว่า การขายก๊าซราคาถูกให้แก่ยูเครน ถึงแม้ เคียฟยังคงยืนยันว่า จะไม่มีการลงนามสนธิสัญญาสหภาพศุลกากรแน่นอน
สำนักข่าวอินเตอร์แฟกซ์ของรัสเซียรายงานจากกรุงมอสโกในวันจันทร์ (16) อ้างคำพูดของ อันเดรย์ เบโลอูซอฟ ที่ปรึกษาฝ่ายเศรษฐกิจของปูติน ที่กล่าวว่า สถานการณ์ในยูเครนขณะนี้อยู่ในขั้นที่ว่า ถ้าหากไม่ได้เงินกู้จากฝ่ายรัสเซียหรือฝ่ายอียูแล้ว ก็จะรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจเอาไว้ไม่ได้ ดังนั้น จึงเป็นไปได้ที่ว่า ถ้าหากผู้นำยูเครนขอความช่วยเหลือในรูปเงินกู้ ในระหว่างการหารือกับผู้นำรัสเซียแล้ว ฝ่ายหมีขาวก็จะมีการตอบสนอง
นอกจากนั้น กระทรวงการคลังหมีขาวยังยืนยันว่ากำลังมีการเจรจาเรื่องเงินกู้นี้จริงๆ ส่วนรัฐมนตรีพลังงาน เอดูอาร์ด สตาวิตสกี ของยูเครน บอกว่ามีความเป็นไปได้สูงมากที่จะบรรลุข้อตกลงซึ่งรัสเซียจะลดราคาก๊าซที่ขายให้ยูเครน
ก่อนหน้านี้ ยูเครนเดินหน้าไปไกลในเรื่องการทำข้อตกลงผูกสัมพันธ์ทางการเมืองและการค้าเสรีกับอียู แต่แล้วยานูโควิชได้ตัดสินใจอย่างกะทันหันระงับการลงนามข้อตกลงนี้เมื่อปลายเดือนที่แล้ว หลังจากถูกรัสเซียขู่คว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ การกระทำของเขาส่งผลให้ยูเครนเข้าสู่วิกฤตการเมืองครั้งเลวร้ายที่สุดในรอบทศวรรษ
ตลอดระยะเวลา 3 สัปดาห์ที่ผ่านมา มีผู้คนนับหมื่นนับแสนคนออกมาชุมนุมบนท้องถนนในกรุงเคียฟและทางภาคตะวันตกของประเทศซึ่งเป็นพื้นที่ที่นิยมฝ่ายตะวันตก ถือเป็นการประท้วงครั้งใหญ่ที่สุดนับจาก “การปฏิวัติสีส้ม” เพื่อเรียกร้องประชาธิปไตยในปี 2004
นักวิเคราะห์มองว่า ไม่ว่าจะเลือกทางใด อดีตสาธารณรัฐของสหภาพโซเวียตรายนี้ ก็จะต้องเผชิญความแตกแยก ระหว่างประชาชนกลุ่มที่พูดภาษายูเครนและต้องการรวมตัวกับโลกตะวันตก กับกลุ่มที่พูดภาษารัสเซียซึ่งโน้มเอียงนิยมมอสโก ทั้งนี้กลุ่มหลังนี้ส่วนใหญ่อยู่ทางภาคตะวันออกของยูเครน
ยานูโควิชนั้นพยายามเอาใจผู้ประท้วงด้วยการรับประกันกับอียูว่า ตนยังคงมีแผนลงนามข้อตกลงและส่งตัวแทนไปหารือที่บรัสเซลส์ในอนาคต
ทว่า เมื่อวันอาทิตย์ อียูประกาศระงับการเจรจากับยูเครนแบบไม่มีปี่มีขลุ่ย โดยต่อว่าผู้นำยูเครนไร้ความจริงใจ
สเตฟาน ฟูเอเล กรรมาธิการฝ่ายการขยายสมาชิกภาพอียู ทวิตขณะที่ชาวยูเครนเริ่มการชุมนุมในวันอาทิตย์ว่า อียูจะยอมหารือต่อเมื่อยูเครนแสดงความมุ่งมั่นชัดเจนในการลงนามข้อตกลงเท่านั้น ท่าทีเช่นนี้สะท้อนว่า อียูเริ่มหมดความอดทนกับข้อเรียกร้องขอความช่วยเหลือทางการเงินของเคียฟ และไม่พอใจที่ถูกบังคับให้เข้าร่วม “ศึกประมูลราคา” กับรัสเซีย
อย่างไรก็ดี ผู้นำยูเครนแก้ต่างว่า การรวมกับยุโรปยังคงเป็นเป้าหมายสำคัญอันดับแรก
เย็นวันอาทิตย์ ยานูโควิช ได้พบหารือกับจอห์น แมคเคน วุฒิสมาชิกสหรัฐฯ ซึ่งไปเยือนกรุงเคียฟ และรับปากว่า เงื่อนไขในการรวมกับอียูยังคงไม่เปลี่ยนแปลง
เซียร์เกย์ อาร์บูซอฟ รองนายกรัฐมนตรีอันดับ 1 ของยูเครนที่หารือกับฟูเอเลเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว แถลงสำทับทางทีวีว่า การหารือกับอียูสะท้อนข้อเท็จจริงว่า ยูเครนกำลังดำเนินการเพื่อให้มีการลงนามข้อตกลงซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประเทศ
อย่างไรก็ดี ก่อนหน้าเข้าพบยานูโควิชนั้น แมคเคน หนึ่งในผู้ที่วิจารณ์เครมลินแบบไม่ไว้หน้า ได้ขึ้นปราศรัยบนเวทีของกลุ่มผู้ประท้วงที่สนับสนุนอียูในกรุงเคียฟ โดยกล่าวว่า อเมริกาต้องการประกาศชัดเจนว่า การที่รัสเซียและปูตินแทรกแซงกิจการภายในของยูเครนเป็นเรื่องที่รับไม่ได้ ขณะเดียวกัน การประกาศระงับการเจรจาของอียูก็ถือเป็นเรื่องที่น่ารำคาญใจอย่างยิ่ง
นอกจากขึ้นปราศรัยแล้ว แมคเคนยังพบกับผู้นำฝ่ายค้าน ตลอดจนถึงบุตรสาวของอูย์เลีย ทิโมเชนโก อดีตนายกรัฐมนตรีหญิงของยูเครนที่กำลังถูกจำคุกด้วยข้อหาคอร์รัปชั่น
ตัวยานูโควิชเองก็ได้หารือกับผู้นำฝ่ายค้านที่รวมถึงวิตาลี คลิชโก อดีตแชมป์มวยโลกรุ่นเฮฟวีเวตที่ปัจจุบันเป็นหนึ่งในผู้นำฝ่ายค้าน เมื่อวันศุกร์ (13) ที่ผ่านมา โดยยานูโควิชเสนอนิรโทษกรรมผู้ประท้วงที่ถูกจับกุมและปลดอเล็กซานเดอร์ โปปอฟ นายกเทศมนตรีกรุงเคียฟ รวมถึงผู้ช่วยด้านความมั่นคงของประเทศ กรณีการใช้กำลังปราบปรามผู้ชุมนุม
ทว่า ฝ่ายค้านยังไม่พอใจและต้องการให้รัฐบาลลาออก ตลอดจนจัดให้มีการเลือกตั้งประธานาธิบดีและสมาชิกรัฐสภาใหม่
วิกฤตการเมืองยูเครนถูกคาดหมายว่า จะเป็นประเด็นสำคัญในการเจรจาระหว่างเซียร์เกย์ ลาฟรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซีย กับแคทเธอลีน แอชตัน ประธานฝ่ายนโยบายการต่างประเทศของอียู ที่บรัสเซลส์เย็นวันจันทร์(16)
ทั้งนี้ การไปเยี่ยมสถานที่ชุมนุมของผู้ประท้วงยูเครนในจัตุรัสเอกราช ของแอชตันและนักการเมืองชั้นนำอีกหลายคนของอียูและอเมริกา เรียกเสียงประณามอย่างเผ็ดร้อนจากมอสโก โดยนายกรัฐมนตรีดมิตริ เมดเวเดฟ กล่าวหาว่า นักการเมืองตะวันตกกำลังก่อกวนสร้างความวุ่นวายในยูเครน
