ผู้สังเกตการณ์อิสระหักหน้า รบ. ฟันธงเลือกตั้งมาเลย์โกงสะบัด

เอเอฟพี - กลุ่มผู้สังเกตการณ์อิสระ สรุปการเลือกตั้งมาเลเซียครั้งล่าสุดไม่เสรีและเป็นธรรมตามที่รัฐบาลกล่าวอ้าง เนื่องจากระบบการเลือกตั้งบกพร่องร้ายแรง ด้านฝ่ายค้านยันเดินหน้าชุมนุมใหญ่ในคืนวันพุธ (8 พ.ค.) แฉสารพัดกลโกงเลือกตั้ง แม้ตำรวจขู่จับผู้ชุมนุม

รายงานที่สถาบันเพื่อกิจการเศรษฐกิจและประชาธิปไตย (Institute for Democracy and Economic Affairs ใช้อักษรย่อว่า IDEAS) และศูนย์เพื่อการศึกษานโยบายสาธารณะ (Center for Public Policy Studies ใช้อักษรย่อว่า CPPS) จัดทำร่วมกันระบุว่า จากการสังเกตการณ์อย่างอิสระและเป็นกลางได้ข้อสรุปว่า การเลือกตั้งในวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (5) มีความเป็นอิสระเพียงบางส่วนและไม่ยุติธรรมแต่อย่างใด

กลุ่มอิสระทั้งสองสำทับว่า แม้การลงคะแนนและการจัดการเกี่ยวกับบัตรลงคะแนนโดยทั่วไปได้รับการดำเนินการอย่างราบรื่น ทว่ายังมีปัญหาอีกมากมายที่ทำให้การเลือกตั้งครั้งนี้ถูกมองว่า มีความโน้มเอียงเข้าข้างรัฐบาล เป็นต้นว่า หมึกพิมพ์นิ้วมือที่รัฐบาลอ้างว่าลบไม่ได้และสามารถป้องกันไม่ให้เกิดการเวียนเทียนลงคะแนนหลายรอบนั้น กลับสามารถลบออกอย่างง่ายดาย, การนำกลไกรัฐบาลรวมทั้งสื่อของรัฐไปใช้โดยพรรคร่วมรัฐบาล เป็นต้น

รายงานฉบับนี้บอกว่า มีความบกพร่องผิดพลาดในระดับร้ายแรงเมื่อประเมินถึงความเป็นอิสระและความเป็นธรรมในการเลือกตั้งโดยรวมทั้งหมด

ความบกพร่องดังกล่าวรวมถึงการขาดความโปร่งใสเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายในการหาเสียง, ข้อสงสัยในเรื่องที่ว่าคณะกรรมการการเลือกตั้งมีความเป็นอิสระจากกลุ่มแนวร่วมฝ่ายรัฐบาลที่มีชื่อว่า “บาริซัน เนชันแนล” แค่ไหน (คณะกรรมการการเลือกตั้งของมาเลเซียไม่ได้เป็นองค์กรอิสระ แต่เป็นหน่วยงานที่สังกัดอยู่กับสำนักนายกรัฐมนตรี), ตลอดจนการแบ่งเขตเลือกตั้งอย่างไม่คำนึงถึงความเท่าเทียม

บาริซัน ยังคงสามารถครองเสียงเกินกึ่งหนึ่งในสภาได้ ทั้งๆ ที่ได้คะแนนเสียงจากผู้ออกเสียงเพียง 47% ต่ำกว่าแนวร่วมฝ่ายค้านที่ได้ไป 50% ด้วยซ้ำ เรื่องนี้กลายเป็นประเด็นสำคัญอีกประเด็นหนึ่งซึ่งถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่า เป็นผลของการโกงการเลือกตั้ง และการกำหนดเขตเลือกตั้งใหม่ตั้งแต่เมื่อหลายปีที่แล้วที่ทำให้ฝ่ายรัฐบาลเป็นฝ่ายได้เปรียบ
รายงานยังชี้ว่า แคมเปญหาเสียงของนายกรัฐมนตรีนาจิบ ราซัค ใช้เทคนิคยั่วยุให้ผู้มีสิทธิออกเสียงลงคะแนนให้บาริซัน โดยอิงกับอารมณ์ความรู้สึกด้านเชื้อชาติ

นอกจากนั้น ผู้สังเกตการณ์ขององค์กรอิสระทั้งสองแห่งนี้ยังถูกขัดขวางไม่ให้เข้าสังเกตการณ์ในศูนย์การเลือกตั้งบางแห่ง รวมทั้งไม่ได้รับงบสนับสนุนจากรัฐบาล ส่งผลให้การดำเนินการประสบปัญหา

การเลือกตั้งครั้งนี้นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์การเมืองของมาเลเซียที่ถือได้ว่า ฝ่ายค้านมีโอกาสเอาชนะ บาริซัน ที่ผูกขาดอำนาจมาตั้งแต่ประเทศประกาศเอกราชในปี 1957

ในส่วนของต่างประเทศ ทั้งสหรัฐฯและสหภาพยุโรป (อียู) ต่างได้ส่งสารแสดงความยินดักับชัยชนะของนาจิบแล้ว ทว่าก็ได้แสดงความกังวลเช่นกัน เกี่ยวกับ “ความไม่ชอบมาพากล” ในการเลือกตั้ง และเรียกร้องให้ผู้นำมาเลเซียจัดการเรื่องนี้

ขณะที่นายกรัฐมนตรีนาจิบ ราซัค ซึ่งถวายสัตย์ปฏิญญาณต่อสมเด็จพระราชาธิบดีแห่งมาเลเซีย เพื่อเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่ 2 ตั้งแต่วันจันทร์ (6) แล้ว ได้ยืนกรานปฏิเสธข้อกล่าวหาเรื่อง บาริซัน โกงการเลือกตั้ง โดยยืนยันว่า การเลือกตั้งเป็นไปอย่างเสรีและเป็นธรรม

อันวาร์ อิบราฮิม ผู้นำของฝ่ายค้าน 3 พรรคซึ่งรวมตัวกันเป็นแนวร่วม “ปากาตัน รัคยัต” ได้ประกาศที่จะจัดการชุมนุมใหญ่ในวันพุธ ที่สนามกีฬาแห่งหนึ่งในรัฐสลังงอร์ ซึ่งอยู่นอกกรุงกัวลาลัมเปอร์ และเป็นรัฐที่ฝ่ายค้านยังคงรักษาอำนาจไว้ได้จากการเลือกตั้งในระดับรัฐซึ่งจัดขึ้นพร้อมๆ กับการเลือกตั้ง ส.ส.ในวันอาทิตย์

เขาออกมาแถลงย้ำในวันอังคาร (7) ว่า การชุมนุมคราวนี้ “จะเป็นการเริ่มต้นของขบวนการแห่งความดุดัน เพื่อชำระสะสางประเทศนี้จากการปฏิบัติอันไม่ถูกต้องต่างๆ ตลอดจนการทุจริตต่างๆ เกี่ยวกับการเลือกตั้ง”

รวมทั้งบอกด้วยว่า ฝ่ายค้านมีหลักฐานมากมายที่จะท้าทายผลการเลือกตั้ง ส.ส. ในเขตเลือกตั้งต่างๆ ถึง 29 เขต ซึ่งมากเพียงพอที่จะก่อให้เกิดคำถามเกี่ยวกับผลการเลือกตั้งโดยรวมทั่วประเทศ

ในตอนเช้าวันพุธ อิสมาอิล โอมาร์ ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ ออกมาประกาศว่า การนัดชุมนุมใหญ่ของฝ่ายค้านในคืนวันพุธ (8) เข้าข่ายผิดกฎหมาย เนื่องจากไม่ได้ขออนุญาตล่วงหน้า 10 วันตามที่กฎหมายใหม่กำหนด และสำทับว่า ตำรวจจะจับกุมผู้เข้าร่วมชุมนุม

กระนั้น เถียน ฉั่ว รองประธานพรรคประชายุติธรรมของอันวาร์ ยืนยันว่า แม้ถูกสั่งห้ามจากตำรวจ แต่พรรคฝ่ายค้านจะจัดการชุมนุมตามกำหนด เพื่อให้ผู้สนับสนุนได้รับฟังความไม่ชอบมาพากลในการเลือกตั้งจากปากอันวาร์ รวมทั้งแผนที่จะดำเนินการต่อไป

เถียนยอมรับว่า การชุมนุมครั้งนี้อาจอยู่นอกกรอบกฎหมายตามลายลักษณ์อักษร แต่ไม่ถือเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของประเทศแต่อย่างใด

พวกนักวิเคราะห์ให้ความเห็นว่า ทางการมาเลเซียมีความลังเลที่จะปราบปรามการชุมนุมของฝ่ายค้านคราวนี้ เนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะกลายเป็นการจุดชนวนทำให้ความไม่พอใจเกี่ยวกับผลการเลือกตั้ง กลายเป็นความไม่สงบที่ขยายกว้างขวางออกไป

เจมส์ โกเมซ อาจารย์รัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ธเทิร์นในมาเลเซีย บอกว่า เขาเชื่อนาจิบจะไม่ปราบปรามการชุมนุมของฝ่ายค้านอย่างรุนแรง เนื่องจากตระหนักว่าประชาชนมีความรู้สึกไม่พอใจคุกกรุ่นอยู่แล้ว ขณะที่ตัวนาจิบเองได้เคยให้สัญญาไว้ระหว่างหาเสียงว่า จะดำเนินมาตรการเพื่อให้เกิดความปรองดองแห่งชาติ