นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี กล่าวในรายการ "เชื่อมั่นประเทศไทยกับนายกฯอภิสิทธิ์" ว่า สัปดาห์ที่ผ่านมาได้เดินหน้านโยบายสำคัญ ในเรื่องการแทรกแซงราคาสินค้าเกษตร โดยเฉพาะข้าว รัฐบาลจะต้องเปลี่ยนแปลงวิธีการแทรกแซงราคา จากเดิมใช้วิธีการรับจำนำข้าวจากชาวนาในราคาที่สูงและมีหลายปัญหาตามมาตั้งแต่เป็นการทำลายกลไกตลาด ทำให้ข้าวไทยในตลาดโลกไม่สามารถแข่งขันได้ เพราะข้าวมีราคาสูง
ขณะเดียวกัน มาตราการรับจำนำข้าวก็มีโควต้าจำกัดมาก จนกระทั่งในที่สุดคนที่ได้ประโยชน์เป็นเพียงคนส่วนน้อย และการที่รัฐบาลรับจำนำข้าวราคาสูง ในที่สุดก็เหมือนกับซื้อเข้ามา ก็มีปัญหาเรื่องการบริหารสต็อก การประกาศขายราคาก็ตก การจะเก็บเอาไว้ก็มีปัญหาข้าวเสื่อมคุณภาพ โดยเฉพาะปีหน้า เมื่อประเทศไทยเปิดเขตการค้าเสรีกับประเทศในกลุ่มอาเซียน ก็จะทำให้พืชผลทางการเกษตรของประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาสู่ตลาดประเทศไทยได้ด้วย แนวทางการรับจำนำข้าวคงไม่สามารถที่จะดำเนินการต่อได้ จึงได้ปรับมาใช้ระบบประกันราคาแทน
นายกรัฐมนตรี กล่าวด้วยว่า ขณะนี้ข้าวนาปีมีการจดทะเบียนเกษตรกรกว่า 2 ล้านครัวเรือน การขึ้นทะเบียนไว้จะทำให้รัฐบาลทราบข้อมูล เมื่อขึ้นทะเบียนเสร็จก็จะมีการคำนวณผลผลิต เมื่อได้ตัวเลขโครงสร้างผลผลิตทางการเกษตรทั้งหมด ก็จะประกาศราคาประกันและจำนวนที่ให้เกษตรกรต่อไปอาจเป็น 20 ตันต่อราย หรืออาจขยายเป็นรายละ 30 ตัน โดยราคาประกันข้าวหอมมะลิราคาประกันอยู่ที่ตันละ 15,300 บาท ข้าวขาวตันละ 10,000 บาท เป็นต้น เมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยวรัฐบาลจะมีการประกาศราคาอ้างอิง ซึ่งจะประเมินจากราคาที่สามารถนำข้าวไปขายได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอิงกับราคาตลาดโลกด้วย จากนั้นเกษตรกรสามารถมาใช้สิทธิที่ได้ขึ้นทะเบียนประกันราคาเอาไว้ เช่น ข้าวขาวราคาประกันอยู่ที่ตันละ 10,000 บาท ราคาอ้างอิงอยู่ที่ตันละ 8,000 บาท เกษตรกรสามารถมารับส่วนต่างได้ตันละ 2,000 บาท โดยที่ไม่ต้องส่งมอบข้าว
ส่วนความกังวลว่า จะมีช่องโหว่ในการทุจริตหรือไม่นั้น เรื่องดังกล่าวไม่เป็นปัญหา เพราะเกษตรกรเมื่อใช้สิทธิไปในฤดูเพาะปลูกแล้ว ก็ถือว่าเสร็จสิ้น ส่วนข้าวปลูกเพื่อรับประทานเอง ปลูกแล้วจะนำไปขายหรือไม่ ก็จะเป็นไปตามกลไกตลาด
ส่วนกรณีที่มีความกังวลว่า หากมีการสบคบและอ้างว่าได้ขายข้าวไปในราคาถูก เพื่อจะมารับส่วนต่างมากขึ้นนั้น ไม่ได้ เพราะส่วนต่างที่ชดเชยให้เป็นส่วนต่างระหว่างราคาประกันกับกับราคาประกาศที่เรียกว่า ราคาอ้างอิง แต่ถ้าหากราคาซื้อขายกันจริงในตลาดมีแนวโน้มที่จะลดต่ำลงรัฐบาลจะมีมาตรการแทรกแซงอื่นๆ เพื่อช่วยพยุงราคา ไม่ได้หมายความว่า จะไม่มีมาตรการอื่น
นายกรัฐมนตรี กล่าวอีกว่า แนวทางการรับประกันราคาข้าวที่เป็นผลดีแน่ชัด คือ รัฐบาลได้ช่วยเหลือเกษตรกรทุกครัวเรือนเป็นครั้งแรก จากที่การรับจำนำมีเกษตรกรได้รับการช่วยเหลือเพียงร้อยละ 20-30 เท่านั้น อีกส่วนก็คือ เกษตรกรได้รับเงินสดในมือทันทีจากผลต่างระหว่างราคาอ้างอิงกับราคาประกัน อีกทั้งรัฐบาลไม่มีภาระบริหารจัดการสต็อกข้าว ทำให้กลไกการซื้อขายข้าวกลับมาดำเนินการได้ตามปกติ ซึ่งคาดว่า จะทำให้ข้าวไทยจะกลับมาแข่งขันในตลาดได้มากขึ้น และการที่รับประกันราคาข้าวปีละ 2 ครั้ง ก็จะทำให้เกษตรกรเลือกปลูกข้าวที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาดเป็นพันธุ์ดีมากกว่าเน้นรอปลูกข้าว
ขณะเดียวกัน มาตราการรับจำนำข้าวก็มีโควต้าจำกัดมาก จนกระทั่งในที่สุดคนที่ได้ประโยชน์เป็นเพียงคนส่วนน้อย และการที่รัฐบาลรับจำนำข้าวราคาสูง ในที่สุดก็เหมือนกับซื้อเข้ามา ก็มีปัญหาเรื่องการบริหารสต็อก การประกาศขายราคาก็ตก การจะเก็บเอาไว้ก็มีปัญหาข้าวเสื่อมคุณภาพ โดยเฉพาะปีหน้า เมื่อประเทศไทยเปิดเขตการค้าเสรีกับประเทศในกลุ่มอาเซียน ก็จะทำให้พืชผลทางการเกษตรของประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาสู่ตลาดประเทศไทยได้ด้วย แนวทางการรับจำนำข้าวคงไม่สามารถที่จะดำเนินการต่อได้ จึงได้ปรับมาใช้ระบบประกันราคาแทน
นายกรัฐมนตรี กล่าวด้วยว่า ขณะนี้ข้าวนาปีมีการจดทะเบียนเกษตรกรกว่า 2 ล้านครัวเรือน การขึ้นทะเบียนไว้จะทำให้รัฐบาลทราบข้อมูล เมื่อขึ้นทะเบียนเสร็จก็จะมีการคำนวณผลผลิต เมื่อได้ตัวเลขโครงสร้างผลผลิตทางการเกษตรทั้งหมด ก็จะประกาศราคาประกันและจำนวนที่ให้เกษตรกรต่อไปอาจเป็น 20 ตันต่อราย หรืออาจขยายเป็นรายละ 30 ตัน โดยราคาประกันข้าวหอมมะลิราคาประกันอยู่ที่ตันละ 15,300 บาท ข้าวขาวตันละ 10,000 บาท เป็นต้น เมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยวรัฐบาลจะมีการประกาศราคาอ้างอิง ซึ่งจะประเมินจากราคาที่สามารถนำข้าวไปขายได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอิงกับราคาตลาดโลกด้วย จากนั้นเกษตรกรสามารถมาใช้สิทธิที่ได้ขึ้นทะเบียนประกันราคาเอาไว้ เช่น ข้าวขาวราคาประกันอยู่ที่ตันละ 10,000 บาท ราคาอ้างอิงอยู่ที่ตันละ 8,000 บาท เกษตรกรสามารถมารับส่วนต่างได้ตันละ 2,000 บาท โดยที่ไม่ต้องส่งมอบข้าว
ส่วนความกังวลว่า จะมีช่องโหว่ในการทุจริตหรือไม่นั้น เรื่องดังกล่าวไม่เป็นปัญหา เพราะเกษตรกรเมื่อใช้สิทธิไปในฤดูเพาะปลูกแล้ว ก็ถือว่าเสร็จสิ้น ส่วนข้าวปลูกเพื่อรับประทานเอง ปลูกแล้วจะนำไปขายหรือไม่ ก็จะเป็นไปตามกลไกตลาด
ส่วนกรณีที่มีความกังวลว่า หากมีการสบคบและอ้างว่าได้ขายข้าวไปในราคาถูก เพื่อจะมารับส่วนต่างมากขึ้นนั้น ไม่ได้ เพราะส่วนต่างที่ชดเชยให้เป็นส่วนต่างระหว่างราคาประกันกับกับราคาประกาศที่เรียกว่า ราคาอ้างอิง แต่ถ้าหากราคาซื้อขายกันจริงในตลาดมีแนวโน้มที่จะลดต่ำลงรัฐบาลจะมีมาตรการแทรกแซงอื่นๆ เพื่อช่วยพยุงราคา ไม่ได้หมายความว่า จะไม่มีมาตรการอื่น
นายกรัฐมนตรี กล่าวอีกว่า แนวทางการรับประกันราคาข้าวที่เป็นผลดีแน่ชัด คือ รัฐบาลได้ช่วยเหลือเกษตรกรทุกครัวเรือนเป็นครั้งแรก จากที่การรับจำนำมีเกษตรกรได้รับการช่วยเหลือเพียงร้อยละ 20-30 เท่านั้น อีกส่วนก็คือ เกษตรกรได้รับเงินสดในมือทันทีจากผลต่างระหว่างราคาอ้างอิงกับราคาประกัน อีกทั้งรัฐบาลไม่มีภาระบริหารจัดการสต็อกข้าว ทำให้กลไกการซื้อขายข้าวกลับมาดำเนินการได้ตามปกติ ซึ่งคาดว่า จะทำให้ข้าวไทยจะกลับมาแข่งขันในตลาดได้มากขึ้น และการที่รับประกันราคาข้าวปีละ 2 ครั้ง ก็จะทำให้เกษตรกรเลือกปลูกข้าวที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาดเป็นพันธุ์ดีมากกว่าเน้นรอปลูกข้าว
