เป็นเรื่องขึ้นมาเมื่อสื่อต่างประเทศ โดยสำนักข่าว Politikan ของเดนมาร์ก เสนอรายงานข่าวระบุตลาดค้าสัตว์ในสวนจตุจักร กรุงเทพฯ อาจเป็นสถานที่ต้นกำเนิดเชื้อไวรัสโควิด-19 ก่อนที่จะเกิดการแพร่ระบาดที่เมืองอู่ฮั่น สาธารณรัฐประชาชนจีน และทำให้เกิดการแพร่ระบาดไปทั่วโลก โดยอ้างข้อมูลจากเธีย เคิลเซน ฟีสเชอร์ แพทย์ชาวเดนมาร์ก ซึ่งทำงานกับองค์การอนามัยโลก และยังมีรายงานการพบเชื้อไวรัสชนิดนี้ในค้างคาวบางสายพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย
แม้ผู้เชี่ยวชาญคนดังกล่าวจะออกมาแก้ข่าวผ่านทวิตเตอร์ส่วนตัวว่าข่าวที่สื่อเดนมาร์กเขียนนั้นไม่ถูกต้องและเป็นการบิดเบือน เธอต้องการสื่อสารเพียงว่าตลาดค้าสัตว์ที่มีลักษณะแออัดแบบนี้ทั่วโลก ถือเป็นสถานที่เสี่ยงต่อการแพร่ระบาดของโรคทั้งสิ้น แต่ก็ทำให้คนไทย “ของขึ้น” กับการกล่าวหากันแบบซึ่งๆ หน้าเช่นนี้ไม่น้อยเลยทีเดียว
วันนี้จึงจะขอพามาเยือน “ตลาดนัดจตุจักร” พร้อมเรื่องน่ารู้ของตลาดจตุจักรกันเสียหน่อย
1.
ตลาดนัดสวนจตุจักร ถือกำเนิดขึ้นหลังจากการปิดตลาดนัดสนามหลวงในปี พ.ศ. 2521 เพราะรัฐบาลในยุคนั้นต้องการใช้พื้นที่ท้องสนามหลวงให้เป็นพื้นที่สาธารณะของคนกรุงเทพฯ ทางการรถไฟแห่งประเทศไทยจึงได้มอบที่ดินในพื้นที่ย่านพหลโยธินต่อจากบริเวณสวนจตุจักรทางด้านใต้ให้ทางกรุงเทพมหานคร จึงจัดที่ดินสวนจตุจักรด้านทิศใต้ให้แก่กรุงเทพมหานครเพื่อใช้ในกิจการสาธารณประโยชน์ ก่อนที่จะทำการก่อสร้างตลาดนัดแห่งใหม่ขึ้นจนแล้ว ขณะเดียวกันก็พยายามย้ายผู้ค้าจากสนามหลวงมาด้วย จนกระทั่งแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2525 แต่แรกใช้ชื่อว่าตลาดนัดย่านพหลโยธิน ต่อมาเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น “ตลาดนัดจตุจักร” ให้สอดคล้องกับสวนสาธารณะจตุจักรที่อยู่ใกล้กัน และจากนั้นมาตลาดนัดสวนจตุจักรก็สั่งสมชื่อเสียงจนกลายเป็นที่นิยมของคนกรุงเทพฯ คนต่างจังหวัด และชาวต่างชาติอย่างต่อเนื่อง และมีคนเนืองแน่นในทุกเสาร์-อาทิตย์
2.
ตลาดนัดจตุจักร ถูกบันทึกไว้ในกินเนสส์บุ๊กว่าเป็น “ตลาดนัดใหญ่ที่สุดในโลก” มีพื้นที่ราว 70 ไร่ มีแผงขายของถึง 10,334 แผงค้า 31 โครงการ แบ่งออกเป็นหมวดหมู่สินค้าได้เป็น 1. ของเก่าของสะสม เครื่องประดับ ดนตรีไทย หนังสือ 2. เสื้อผ้าแฟชั่น เครื่องแต่งกาย 3. เสื้อผ้า รองเท้า ของมือสอง 4. งานศิลปะ ภาพวาด 5. งานแกะสลักไม้ สปาและเครื่องหอม 6. ดอกไม้ประดิษฐ์ เครื่องจักสาน หัตถกรรม เครื่องเรือน ของที่ระลึก กระดาษสา ไหมพรม 7. โปสการ์ด ของชำร่วย 8. สัตว์เลี้ยง และอุปกรณ์สำหรับสัตว์ 9. อุปกรณ์โต๊ะอาหาร เซรามิก เบญจรงค์ เครื่องเงิน ของแต่งบ้าน 9. อาหารแห้ง 10. อุปกรณ์เดินป่า เครื่องหนัง เป็นต้น
3.
สำหรับโซนสัตว์เลี้ยง สัตว์แปลกของตลาดนัดจตุจักรก็ถูกวิพากษ์วิจารณ์อยู่บ่อยครั้งในเรื่องของการเป็นศูนย์กลางการค้าสัตว์ป่าผิดกฎหมาย ข้อมูลจาก wikipedia อ้างอิงจากเว็บ iucn.org ระบุว่า ในการสำรวจเมื่อวันที่ 28-29 มีนาคม 2558 นักวิจัยพบนก 1,271 ตัว 117 ชนิดขายในร้านค้าหรือแผงลอย 45 ร้าน มี 9 ชนิดอยู่ในรายการ “เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์” ของบัญชีแดงของสหภาพเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ และอีกแปดชนิดอยู่ใน “เกือบอยู่ในข่ายสูญพันธุ์”
คนไทยเองก็คงได้ยินข่าวเจ้าหน้าที่บุกสวนจตุจักร ยึดสัตว์ป่าคุ้มครองนานาชนิดได้อยู่บ่อยครั้ง ก็ต้องยอมรับว่าธุรกิจการค้าสัตว์ป่าที่นี่ค่อนข้างเป็นสีเทาอยู่บ้างแม้จะมีข้อห้ามและการตรวจตราอยู่ประจำ แต่ทั้งนี้ หาก WHO จะมาอ้างว่าตลาดค้าสัตว์ของจตุจักรเป็นจุดกำเนิดของโรคโควิด-19 ก็ดูจะเป็นการโยนบาปอย่างบิดเบือนไปหน่อย
4.
หลังจากโรคโควิด-19 ระบาดไปทั่วโลก ตลาดนัดจตุจักรได้รับผลกระทบเป็นอย่างมาก จากที่เคยเป็นแหล่งชอปปิ้งยอดฮิตในวันเสาร์-อาทิตย์ของคนหลากหลายกลุ่ม ก็กลับเงียบเหงาซบเซา ขาดนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศ นักท่องเที่ยวชาวไทยก็ยังกังวลเกี่ยวกับโรค และยังมีประกาศกรุงเทพมหานครให้ปิดสถานที่เป็นการชั่วคราวเพื่อป้องกันสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) ทำให้พ่อค้าแม่ค้าขาดรายได้ จนเมื่อได้รับอนุญาตให้เปิดอีกครั้งก็ยังมีแต่ความเงียบเหงาซบเซา ไม่เหมือนแต่ก่อน แม้กระทั่งในปี 2564 นี้ ร้านค้าหลายร้านในตลาดนัดจตุจักรที่สู้พิษเศรษฐกิจไม่ไหวก็ต้องปิดไป ส่วนนักชอปก็ยังไม่กลับมาแบบ 100% ทำให้บรรยากาศของตลาดนัดจตุจักรในช่วงนี้ก็ยังคงไม่คึกคักเช่นเดิม
5.
สำหรับใครที่อยากไปอุดหนุนเป็นกำลังใจให้พ่อค้า-แม่ค้าที่จตุจักร มาดูเวลาเปิด-ปิดของตลาดนัดจตุจักรกันได้ที่นี่ โดย เพจ ตลาดนัดจตุจักร Chatuchak Weekend Market jjweekendmarket ให้ข้อมูลว่า ตลาดนัดจตุจักรจะหยุดทุกวันจันทร์ เพื่อทำความสะอาดใหญ่ ตลาดนัดต้นไม้จตุจักรมี 3 วัน คือ อังคาร-พุธ-พฤหัสบดี โดยวันอังคารเปิดเวลา 11.00-20.00 น. ส่วนวันพุธ-พฤหัสฯ ประตูตลาดเปิด 05.00-18.00 น. มีร้านดอกไม้ปลอม ดอกไม้ประดิษฐ์ ดอกไม้แห้ง และร้านเกี่ยวเนื่องเปิดบ้างในโครงการ ส่วนร้านค้าอื่นๆ จะเปิดกันในวันศุกร์-เสาร์-อาทิตย์ มีเวลาเปิดปิด 05.00-18.00 น. ประตูตลาดนัดปิด 20.00 น. แนะนำผู้ที่จะมาซื้อเสื้อผ้ามาวันเสาร์-อาทิตย์ ตลาดนัดซันเดย์ตลาดปลาสัตว์เลี้ยงเปิดทุกวัน ส่วนตลาดนัดกลางคืนยังไม่เปิดให้บริการ
ทั้งนี้ การเข้าสู่ตลาดทุกคนจะต้องสวมหน้ากากอนามัย ประตูที่ผ่านเข้าทุกจุดจะมีพนักงานรักษาความปลอดภัยประจำจุดคัดกรองและตรวจวัดอุณหภูมิ และลงทะเบียนผู้เข้าสู่พื้นที่
