ย้อนวันวานเดินชม “ชุมชนริมน้ำจันทบูร” ยลเสน่ห์วิถีชีวิตอันแสนสงบแห่งลุ่มแม่น้ำจันทบุรี

ชวนไปย้อนวันวานกับบ้านเรือนเก่าแก่สุดคลาสสิค สัมผัสวิถีชีวิตชาวบ้านสมัยก่อนแบบเรียบง่ายกันที่ “ชุมชนริมน้ำจันทบูร” เพลิดเพลินกับมนต์เสน่ห์แห่งลุ่มแม่น้ำจันทบุรี

“ชุมชนริมน้ำจันทบูร” ถนนเก่าที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ วิถีชุมชน ศิลปวัฒนธรรม และสถาปัตยกรรมเก่าแก่ ยาวนานมากว่า 100 ปี ของจังหวัดจันทบุรี เป็นชุมชนที่เป็นศูนย์กลางการค้าที่ใหญ่ที่สุด มีความเจริญรุ่งเรืองมากที่สุด โดยอนุรักษ์ไว้ให้อยู่ในสภาพเดิม เพื่อให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยว ที่เหมือนได้ย้อนกลับไปในอดีต

เดิมชุมชนริมน้ำจันทบูร หรือที่เรียกกันว่า “ย่านท่าหลวง” ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำจันทบุรี ในอดีตนั้นถือเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจการค้าที่สำคัญ มีการติดต่อค้าขายกับชาวไทยและชาวต่างชาติ เป็นเมืองท่าสำคัญในการลำเลียง ขนส่งสินค้า บริเวณนี้ยังเป็นย่านการคมนาคม ผู้คนประกอบอาชีพขายของป่า ทำการค้า ทำประมง ทำพลอย ตีเหล็ก ทอเสื่อ ทำอาหารและขนมต่างๆ


คนในชุมชนส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคนจีน ทั้งที่มาทำการค้า และเป็นผู้มาบุกเบิกตั้งรกราก ซึ่งมีทั้งจีนฮกเกี้ยน แต้จิ๋ว จีนแคะ กวางตุ้ง และไหหลำ ในย่านนี้จึงประกอบด้วยคนไทย จีน และญวน มีการนับถือศาสนาพุทธ และคริสต์ ผู้คนในถนนเส้นเศรษฐกิจนี้ จึงมีความหลากหลาย ทั้งพ่อค้า คหบดี และบ้านเรือนผู้คนที่มาตั้งรกราก ทำให้เกิดเป็นวัฒนธรรมแบบผสมผสาน จากตะวันตก ไทย จีน และชาวญวน รวมถึงการสร้างบ้านเรือน และศิลปะทางสถาปัตยกรรม ก็ได้รับการผสมผสานกันอย่างกลมกลืน และผู้คนในชุมชนยังคงอนุรักษ์วัฒนธรรมความเป็นอยู่แบบดั้งเดิมมาจนปัจจุบันนี้


ถ้าเดินข้ามสะพานนิรมลมายังอีกฟากฝั่งหนึ่งของแม่น้ำ ซึ่งจะอยู่กับด้านตรงข้ามกับอาสนวิหารพระนางมารีอาปฏิสนธินิรมล จะพบกับชุมชนริมน้ำจันทบูร โดยชุมชนแห่งนี้มีความเป็นมาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แห่งกรุงศรีอยุธยา ที่ทรงย้ายเมืองจันทบูรจากบ้านหัววังมายังบ้านลุ่ม และชุมชนริมน้ำแห่งนี้ถือเป็นส่วนหนึ่งของบ้านลุ่ม มีพื้นที่ครอบคลุมบริเวณฝั่งแม่น้ำจันทบุรีตั้งแต่ท่าสิงห์ ท่าหลวง(ตลาดเหนือ) ตลาดกลาง และตลาดใต้ โดยมีถนนสุขาภิบาล ซึ่งเป็นถนนสายแรกของเมืองจันทบุรีและแม่น้ำจันทบุรีเป็นทางสัญจรหลัก


เมื่อมาถึงชุมชนริมน้ำฯ สิ่งหนึ่งที่จะสังเกตเห็นคือ บ้านเรือนไม้เก่าแก่ที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 100 ปี เรียงรายตลอดสองข้างทาง ให้ได้ชมกันอย่างเพลิดเพลิน ไม่ว่าจะเป็นบ้านไม้ทรงหลังคาปั้นหยา เรือนไม้สองชั้น เรือนขนมปังขิง ตึกฝรั่งแบบปีนังและสิงคโปร์ หรือตึกแบบยุโรป ที่ล้วนแล้วแต่มีความเก่าแก่คลาสสิกแตกต่างกันไป จนถูกใช้เป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์หลายเรื่อง และก็ถ่ายโฆษณาหลายครั้ง


เอกลักษณ์ของชุมชนนี้ก็คือ ชาวบ้านในพื้นที่ยังคงรักษาบ้านเรือนเอาไว้ให้คงสภาพเดิม บ้านไหนมีการทรุดโทรมก็มีการซ่อมแซมขึ้นใหม่ โดยรักษารูปแบบและเค้าโครงเดิมเอาไว้อีกด้วย และนอกจากบ้านเรือนไม้เก่าแก่แล้ว ที่ชุมชนแห่งนี้ยังมีบางบ้านเปิดเป็นร้านอาหาร ร้านกาแฟ ตกแต่งให้น่านั่ง


จุดแวะชมในชุมชนที่น่าสนใจ เช่น บ้านหลวงราชไมตรี, บ้าน 69 ศูนย์การเรียนรู้ริมน้ำจันทบูร, ร้านไอศกรีมตราจรวด, ร้านเจ๊อี๊ดริมน้ำ (ก๋วยเตี๋ยวกั้ง), ร้านขายยาโบราณจังกวนอัน และอื่นๆ อีกมากมาย โดยบ้านแต่ละหลังจะมีประวัติความเป็นมาที่แตกต่างกันไป

อย่างเช่นที่ “บ้านหลวงราชไมตรี” เป็นบ้านที่มีอายุเก่าแก่กว่า 150 ปี ตั้งอยู่ ณ ชุมชนริมน้ำจันทบูร บนถนนสายแรกของจังหวัดจันทบุรี ภายในการเก็บรวบรวมเรื่องราวประวัติศาสตร์หลวงราชไมตรี ผู้สร้างคุณูปการให้กับชาวจันทบุรีไว้มากมาย และยังคงรักษาสถาปัตยกรรมโบราณเอาไว้ และเปิดให้คนทั่วไปได้เข้าพักอีกด้วย


ต่อมาที่ “ร้านไอศกรีมตราจรวด” เป็นโรงงานผลิตไอศกรีมด้วยเครื่องจักรแห่งแรกของจังหวัดจันทบุรี จากข้อมูลระบุไว่ว่าร้านไอศกรีมแห่งนี้ เริ่มดำเนินกิจการตั้งแต่ พ.ศ. 2502 โดยป๋ากับแมะของลุงแช หรือคุณปัตตโชติ กตัญญูกุล ณ บ้านเช่าของหลวงราชไมตรี เมื่อลุงแชจบการศึกษาชั้นม.8 จากโรงเรียนสวนกุหลาบที่กรุงเทพฯ ได้กลับมาช่วยกิจการโรงงานไอศกรีมตราจรวดและสร้างสรรค์ไอศกรีมตราจรวดให้มีหลากหลายรูปแบบ

โดยไอศกรีมโบราณนี้จะมีทั้งรสชาติทั้งไอศกรีมแท่ง ไอศกรีมตัด ไอศกรีมกะทิสด ไอศกรีมแท่งรูปทรง และขนาดต่างๆ บรรจุอยู่ในกระติกแก้วกลมหลากสีราคาแท่งละ 1 สลึง โดยวางจำหน่ายที่หน้าบ้านและส่งร้านค้าทั่วไปด้วยรถจักรยานยนต์ดัดแปลงด้านท้ายรถ ให้บรรทุกกระติกไอศกรีมได้คราวละมากๆ รวมทั้งนี้ลูกค้ามารับไปจำหน่ายด้วย ทำให้เป็นที่รู้จักกันแพร่หลายทั้งจังหวัด กิจการไอศกรีมเจริญรุ่งเรืองมากและ ในปัจจุบันมีการขยายสาขาไปยังจังหวัดใกล้เคียง

ปัจจุบันสิ่งที่มีคุณค่าเป็นความภาคภูมิใจของครอบครัวก็คือ ลักษณะบ้านตึกผสมไม้แบบฝรั่งช่องลมฉลุไม้ลวดลายสวยงาม และโรงงานผลิตไอศกรีมที่ยังคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์ของไอศกรีมตราจรวดแบบดั้งเดิม รวมทั้งได้สร้างสรรค์ไอศกรีมให้มีรูปแบบรสชาติ กลิ่น และสีสันสวยงามสอดคล้องกับสมัยนิยมอีกด้วย






ยังมีหนึ่งบ้านเรือนเก่าแก่ที่น่าสนใจเช่นกัน ก็คือ “บ้านโภคบาล” เป็นบ้านไม้ตะเคียนทั้งหลังลักษณะสถาปัตยกรรมแบบผสมแบ่งเป็น 3 เรือนสภาพบ้านปัจจุบันส่วนใหญ่ยังคงอยู่ในลักษณะเดิมมีการเปลี่ยนแปลงปรับปรุงเป็นบางส่วนเนื่องจากประสบอุทกภัยเป็นประจำและปรับปรุงตามความจำเป็นบางอย่างได้แก่ เปลี่ยนพื้นบ้านทาสีและปรับสภาพพื้นที่ใช้สอยภายในบ้าน




นอกจากนี้มีอีกหนึ่งจุดที่น่าสนใจของชุมชนก็คือ “ท่าน้ำผ่องศรี” หรือ “ท่าน้ำแม่ผ่อง” ตั้งอยู่บริเวณถนนสุขาภิบาลตอนกลาง ตัดกับถนนขวาง ห่างจากท่าประชานิยมประมาณ 200 เมตร ท่าน้ำแห่งนี้มีประชาชนบริเวณใกล้เคียงมาใช้บริการ อย่างเนืองแน่น และเป็นท่าน้ำที่เด็กๆ มาเล่นน้ำอย่างสนุกสนาน แต่ที่สำคัญคือเป็นท่าเรือแจวรับส่งคนข้ามฟากแม่น้ำ โดยชื่อของท่าน้ำนี้เป็นชื่อของยายผ่อง ชาวบ้านที่ตั้งร้านค้าขายขนมนั่นเอง

หากใครมาท่องเที่ยวยังเมืองจันทบุรี นอกจากจะได้มาเยี่ยมชมวิถีชีวิตอันเรียบง่ายที่ชุมชนริมน้ำจันทบูร ที่ถือเป็นอีกหนึ่งมนต์เสน่ห์ที่น่าสนใจแล้ว ยังมีแหล่งท่องเที่ยวอื่นๆ ที่งดงามชวนหลงใหลชวนไปสัมผัสอีกหลากหลายแห่งด้วยกัน

สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR