ที่ “สกลนคร” นอกจากจะมีข้าวฮาง และ เนื้อโคขุน เป็นของอร่อยประจำจังหวัดแล้ว ก็ยังมี “หมากเม่า” ที่มีชื่อเสียงเรื่องความอร่อยไม่แพ้กัน
“หมากเม่า” นั้นเป็นพืชท้องถิ่นที่พบได้ทุกภาคของประเทศ แต่สำหรับทางภาคอีสานนี้จะพบได้มาแถบเทือกเขาภูพาน โดยหมากเม่าที่ปลูกในสกลนครได้รับการรับรองว่าเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI (Geographical Indication) ซึ่งสามารถบ่งชี้ถิ่นกำเนิดทางภูมิศาสตร์ได้ และยังได้รับสมญานามว่าเป็นทองคำสีดำแห่งเทือกเขาภูพาน
สำหรับหมากเม่าในสมัยก่อนนั้น ชาวบ้านก็มักจะเก็บผลสุกมากิน หรือนำมาใส่ส้มตำ แต่ส่วนมากก็ปล่อยทิ้งไว้ให้ร่วงหล่นไปตามธรรมชาติ จนกระทั่ง คนพ วรรณวงศ์ ได้เล็งเห็นว่าหมากเม่านั้นสามารถนำมาแปรรูปเป็นสินค้าอื่นๆ ได้ จึงเริ่มมีการคัดเลือกสายพันธุ์หมากเม่า พัฒนาสายพันธุ์ เพื่อให้ได้หมากเม่าที่มีลักษณะตามที่ต้องการ และได้เริ่มก่อตั้ง “สวนวรรณวงศ์” ขึ้นมาก
ภายในสวนวรรณวงศ์ ต.สร้างค้อ อ.ภูพาน จ.สกลนคร เป็นแหล่งเพาะปลูกหมากเม่าหลากหลายสายพันธุ์ที่ได้รับการพัฒนามาแล้ว โดยมีสายพันธุ์ที่เป็นที่นิยม อาทิ พันธุ์ฟ้าประทาน พันธุ์สร้างค้อ 1 พันธุ์สร้างค้อ 2 พันธุ์คำไหล พันธุ์ภูโซง เป็นต้น ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็มีรสชาติความหวานมากน้อยแตกต่างกัน ทำให้เหมาะกับการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างกันไปด้วย
การขยายพันธุ์ต้นหมากเม่านั้น สามารถทำได้หลายวิธี ได้แก่ การทาบกิ่งแบบเสริมต้นตอ ซึ่งได้รับความนิยมมากที่สุด เพราะต้นสามารถออกลูกได้ไว มีความแข็งแรง การขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด และ การขยายพันธุ์โดยการเสียบยอด
ส่วนการออกผลผลิตของต้นหมากเม่านั้น จะออกลูกปีละครั้ง โดยผลหมากเม่าจะสุกในช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน และสามารถนำผลหมากเม่ามาแปรรูปได้ทันที
โดยภายในสวนวรรณวงศ์นั้น ก็มีการแปรรูปหมากเม่าออกมาเป็นน้ำหมากเม่า ไวน์หมากเม่า และน้ำหมากเม่าสกัด ซึ่งผลหมากเม่านั้น เมื่อสุกแล้วก็จะใช้กำลังคนเก็บผลผลิตลงมาจากต้น จากนั้นนำมาล้างทำความสะอาด นำไปคั้นและสกัดเอาแต่น้ำ ก่อนจะผ่านกระบวนการทำความร้อน และบรรจุใส่ขวดพร้อมออกจำหน่าย โดยแต่ละขั้นตอนการผลิตก็จะใช้แรงงานจากคนเช่นกัน
สรรพคุณของหมากเม่านั้นก็มีอยู่มากมาย โดยในหมากเม่าสุกจะมีสานแอนโทไซยานิน ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันมะเร็ง ช่วยขจัดสารพิษออกจากร่างกาย และช่วยชะลอความแก่ชรา นอกจากนี้ยังมีสารฟลาโวนอย ช่วยยับยั้งไม่ให้ผนังหลอดเลือดเสื่อมหรือเปราะง่าย มีสารแทนนิน ช่วยให้เกล็ดเลือดจับตัวกันน้อยลง มีส่วนช่วยป้องกันโรคหัวใจล้มเหลวได้
นอกจากนี้ยังมีกรดอะมิโน 18 ชนิด มีแคลเซียม ธาตุเหล็ก สังกะสี วิตามิน B1, B2, E บำรุงธาตุน้ำ ช่วยขับเสมหะ ระบายท้อง ฟอกโลหิต ส่วนน้ำหมากเม่าสกัดเข้มข้นยังใช้เป็นอาหารบำรุงสุขภาพได้ดีเหมือนน้ำลูกพรุนสกัดเข้มข้นอีกด้วย
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
“สวนวรรณวงศ์” ตั้งอยู่ที่บ้านโพธิ์ชัยพัฒนา ต.สร้างค้อ อ.ภูพาน จ.สกลนคร สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 0-4216-3530
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com
