คุณภาพสำคัญกว่าปริมาณในเรื่องการนอนหลับ / พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ

คอลัมน์ “Golf Healing” โดย “พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกประจำโรงพยาบาลพระมงกุฎ และ โรงพยาบาลรามคำแหง มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมากกว่า 30 ปี somsak_doctor@hotmail.com”

ที่หลุม 5 ขณะที่ฝนทำท่าจะตก แต่กลับร้อนอบอ้าว “ช่วงนี้สกอร์ไม่ดีเลย...รู้สึกเหนื่อยง่ายด้วย คุณชูสง่าบ่นขณะเดินขึ้นกรีน “ทำไมน้องมายด์ดูแลไม่ดีเหรอครับ? เจ้าเก่งยื่นปากตามเคย “กูพูดกับหมอไม่ได้พูดกับมึง! เฮียหันมาพูดกับพี่หมอต่อ “สงสัยเฮียนอนไม่พอ” “อ้าว ผมก็เห็นเฮียเข้านอนเร็วขึ้นหลังจากขนเอาโทรทัศน์ออกจาห้องนอนแล้ว”พี่หมอตอบ “นั่นแหละหมอ แต่มันนอนไม่ค่อยหลับ แล้วชอบตื่นตอนดึกแล้วไม่หลับอีกเลย” “มิน่าเห็นเฮียง่วงหลับบ่อยๆ สงสัยมีปัญหาเรื่องคุณภาพการนอนครับ เดี๋ยวผมทบทวนให้ รู้จักหมอรศ.นพ.วิชญ์ พรรณหิรัญ ไม๊ครับ ท่านเป็นผู้เชี่ยวชาญศึกษาทางด้าน Sleep Medicine มาโดยเฉพาะเลยครับ แต่ตอนฟังห้ามนั่งสัปหงกนะครับ” พี่หมอแหย่เพราะเฮียทำตาปรือๆ

คนเราต้องนอนหลับไปเพื่ออะไร?

ธรรมชาติกำหนดให้เป็นสัญชาตญาณพื้นฐาน เพื่อความอยู่รอดของคนและสิ่งมีชีวิตอื่นๆ จากการศึกษาทางสรีรวิทยาขณะนอนหลับ พบว่า มีหลายอย่างแตกต่างจากขณะตื่น ทั้งนี้ธรรมชาติมีจุดประสงค์ต่างๆ ได้แก่

-ซ่อมแซมร่างกายและสมองให้คืนสภาพ หลังใช้งาน ให้กลับมาเป็นปกติ

-เก็บรักษาหรือสนองพลังในร่างกาย

-ปรับตัวให้เข้ากับวิ่งแวดล้อมภายนอก

-ช่วยรวบรวมและบันทึกความทรงจำ

-รักษาสุขภาพของสมองและประสาท

-รักษาสมดุลของอุณหภูมิของร่างกาย

-รักษาภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรง และอื่นๆ

ควรนอนแค่ไหร่ถึงจะเพียงพอ

ความต้องการปริมาณการนอนหลับแต่ละคนไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อายุ สุขภาพ พื้นฐาน สภาพจิตใจ หรือความจำเป็นอื่นๆ โดยทั่วไปแนะนำว่า ในผู้ใหญ่ควรนอนไม่น้อยกว่าวันละ 7 ชั่วโมง แต่ถ้าก่อนหน้านี้อดนอน เมื่อกำลังเจ็บป่วยอาจจะต้องการถึง 9 ชั่วโมง หรือมากกว่า สำหรับเด็กควรนอนไม่น้อยกว่าวันละ 9 ชั่วโมง การนอนหลับที่น้อยกว่านี้มีแนวโน้มที่จะทำให้ตามมามากมายมีโรคต่างๆตามมามากมาย ทั้งระบบหัวในกบชอดเลือด ระบบประสาทและสอง ระบบภูมิคุ้มกัน และระบทฮอร์โมนการเจริญเติบโต พัฒนาการทางสติปัญญา ความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ และอื่นๆ

เวลานอนสำคัญไฉน?

เวลานอนที่เหมาะสมของแต่ละคนต่างกันตามวัย และความจำเป็นอื่นๆในชีวิต โดยทั่วไปเวลานอนที่เหมาะสมที่สุดควรจะสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมธรรมชาติภายนอกให้มากที่สุด ถ้าเป็นไปได้ ควรนอนหลับไม่เกินเที่ยงคืน และตื่นนอนไม่เกิน 8 โมงเช้า อย่างไรก็ตามความจำเป็นในชีวิตประจำวันไม่สามารถทำได้ การจัดสภาพแวดล้อมในห้องนอนที่เหมาะสมในช่วงเวลาที่กำหนดให้นอนจะมีความสำคัญมาก เช่น ทำให้ห้องนอนเงียบสงบ และมืดคล้ายกับกลางคืนให้มากที่สุด

นอนหลับอย่างไรจึงจะมีคุณภาพ?

นอกจากควรมีปริมาณและเวลาที่เหมาะสมแล้ว การนอนหลับที่มีคุณภาพ จะช่วยป้องกันไม่ให้สุขภาพร่างกายเจ็บป่วย และทำให้คุณภาพชีวิตด้านอื่นๆของคนเราดีขึ้นด้วย การนอนหลับจะมีคุณภาพหรือไม่ อาจประเมินได้จากความรู้สึกตัวของเราขณะตื่นนอน และความรู้สึกสดชื่นหรือง่วงนอนในระหว่างวัน ตลอดจนประสิทธิภาพของการทำงาน หรือการเรียนรู้ในวันรุ่งขึ้น นอกจากนี้ยังดูได้จากอาการของความผิดปกติ หรือโรคประจำตัวที่เกิดขึ้นตามมาด้วย ทั้งนี้คุณภาพการนอนจึงขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ทั้งปัจจัยภายในตัวเอง เช่น นอนกรน นอนกัดฟัน หยุดหายใจ ฝันร้าย เครียด และปัจจัยภายนอก สิ่งแวดล้อมในห้องนอน ที่นอน หมอน อุณหภูมิ แสง เสียง และอื่นๆ