หากพูดถึง ดีทรอยต์ พิสตันส์, ซานอันโตนิโอ สเปอร์ส, ยูทาห์ แจซซ์ หรือว่า นิวออร์ลีนส์ ฮอร์เนตส์ ทั้ง 4 ทีมล้วนแล้วแต่เป็นยอดฝีมือแห่งศึกบาสเกตบอล เอ็นบีเอ (NBA) ทว่ากลับม้วยมรณาหยุดเส้นทางในเพลย์ออฟประจำฤดูกาล 2008/09 ไว้แค่รอบแรก ด้วยผลงานชนะรวมกันแค่ 3 เกมเท่านั้น ไม่ดีพอสำหรับคว้าชัยในหนึ่งซีรีส์ด้วยซ้ำ ดังนั้นช่วงปิดซีซั่น “ลุงแซม” คอลัมนิสต์ประจำหนังสือพิมพ์ เอเอสทีวี ผู้จัดการ เห็นควรว่า “บิ๊กโฟร์” จำเป็นต้องมีการปฏิรูปทีมขนานใหญ่ดังต่อไปนี้
ดีทรอยต์ พิสตันส์
เข้าสู่สหสวรรษใหม่ ดีทรอยต์ พิสตันส์ เจริญรอยตามรุ่นพี่ “แบดบอยส์ 1” ยุคกลางทศวรรษที่ 80 ประกาศความเกรียงไกรด้วยการเข้าเพลย์ออฟทางฝั่งตะวันออก 8 ฤดูกาลติดต่อกัน โดยเป็นการเข้าถึงรอบชิงแชมป์คอนเฟอเรนซ์ 5 ใน 6 ซีซั่น เป็นแชมป์ 1 สมัยในปี 2004 แพ้ในรอบชิงหนึ่งหน (ปี 2005) ทว่าพอหมดยุค แลร์รี บราวน์ หัวหน้าโค้ชจอมเก๋า ริค คาร์ไลส์ และ ฟลิป ซอนเดอร์ส พาเฟรนไชส์ไม่ถึงฝั่งฝัน อำนาจการคุมทีมมาตกอยู่ในมือ ไมเคิล เคอร์รี โค้ชหนุ่มวัย 40 ปี ที่โดนค่อนแคะเรื่องฝีไม้ลายมือ จนนำมาสู่ความปราชัยอย่างไม่มีทางสู้ 0-4 เกม ให้แก่ คลีฟแลนด์ คาวาเลียร์ส ตั้งแต่รอบแรกในเพลย์ออฟ
ช่วงปิดฤดูกาล โจ ดูมาร์ส ประธานฝ่ายดูแลด้านบาสเกตบอล เตรียมปฏิวัติทีมใหม่ แต่ยังจะให้โอกาส เคอร์รี นั่งแท่นหัวหน้าโค้ชต่อไป แม้มีผลงานในปีรุคกีพาทีมมีสถิติ 39-43 เกมก็ตาม โดย ดูมาร์ส คงเน้นไปที่การใช้ “เพดานเงินเดือน” ที่เหลือถึง 20 ล้านเหรียญสหรัฐ จากการปล่อย อัลเลน ไอเวอร์สัน และ ราชีด วอลเลซ ออกไป พร้อมเติมเลือดใหม่เข้าสู่ เดอะ พาเลซ ซึ่งตามข่าว เบน กอร์ดอน, ทายสัน แชนด์เลอร์, อันวาน จาไมสัน อยู่ในโผเข้ามาผนึกกำลัง เทรชอน พรินซ์ และ ร็อดนีย์ สตัคกีย์ การ์ดจ่ายดาวรุ่งซึ่ง ดูมาร์ส เชื่อเสมอว่าสามารถทดแทนการขาดหายไปของ ชอนซีย์ บิลล์อัพส์ ขณะที่ ริชาร์ด แฮมิลตัน สตาร์ประจำทีมมีสิทธิถูกเทรดได้เช่นกัน
ซานอันโตนิโอ สเปอร์ส
10 ปีหลังสุด ซานอันโตนิโอ สเปอร์ส คว้า “แลร์รี โอไบรอัน โทรฟี” มานอนกอดได้ถึง 4 สมัย มากกว่า แอลเอ เลเกอร์ส (3 สมัย) ด้วยซ้ำ นับตั้งแต่ได้แชมป์ครั้งล่าสุดเมื่อปี 2007 เกร็ก โพโพวิช พาทีมชนะในฤดูกาลปกติ 110 เกม จากทั้งหมด 164 เกม แสดงให้เห็นว่ายักษ์ใหญ่แห่งเท็กซัส ยังถือเป็นทีมระดับหัวแถวทางฝั่งตะวันตก แต่การตกรอบแรกโดยพ่าย ดัลลัส แมฟเวอร์ริกส์ คู่ปรับร่วมรัฐแบบหมดสภาพ 1-4 เกม เป็นสัญญาณเตือนให้ทราบว่า สเปอร์ส ต้องปฏิรูปทีมอย่างจริงจังเสียทีช่วงปิดซีซั่น
การขาดหายไปของ มานู จิโนบิลี การ์ดสำรองทีเด็ดในช่วงสำคัญเป็นหนึ่งเหตุผลแห่งความบ้อท่าในฤดูกาลนี้ แต่ก็ช่วยให้ สเปอร์ส ตาสว่างขึ้น เพราะนี่คือทีมที่มีอายุเฉลี่ยมากที่สุดในลีก ถึงคราวต้องทำอะไรสักอย่างกับ เคิร์ต โธมัส, ไมเคิล ฟินลีย์ หรือ บรูซ โบเวน เหมือนกับที่ปล่อย โรเบิร์ต ฮอร์รี และ เบรนท์ แบร์รี พร้อมเติมผู้เล่นดาวรุ่งเข้ามาเสริมงาน โทนี พาร์เกอร์ และ ทิม ดันแคน ซึ่งไม่มีทางแบกทีมได้ทั้งซีซั่น ล่าสุดมีข่าวกับ พอล มิลแซป ของ ยูทาห์ แจซซ์ ถ้าได้มาซึ่งฟอร์เวิร์ดร่างตันวัย 24 ปี จะแบกเบาภาระใต้แป้นของ ดันแคน ได้มาก
ยูทาห์ แจซซ์
สามปีที่ผ่านม ยูทาห์ แจซซ์ เข้าเพลย์ออฟทุกซีซั่นแต่ผลงานกลับสาละวันเตี้ยลง เริ่มจากแพ้ สเปอร์ส ในรอบชิงแชมป์สายตะวันตก, ปราชัย แอลเอ เลเกอร์ส รอบตัดเชือก และเพิ่งโดน เลเกอร์ส ย้ำชัยในรอบแรกขาดลอย 4-1 เกม นั่นแสดงให้เห็นชัดว่าขุนพลที่ เจอร์รี สโลน มีในมือยังเทียบไม่ได้กับชุดเบียดแย่งแชมป์กับ ชิคาโก บูลส์ ในยุคสมัยของ ไมเคิล จอร์แดน แม้ เดอรอน วิลเลียมส์ ใกล้เคียงความสุดยอดของ จอห์น สต็อคตัน แต่ คาร์ลอส บูเซอร์ แข็งแกร่งสู้ คาร์ล มาโลน ไม่ได้เลย นั่นอาจเป็นเหตุผลแห่งการแยกทางกันช่วงซัมเมอร์นี้
เมื่อ แจซซ์ มีเรื่องให้ตัดสินใจมากมายว่าจะเก็บ “ฟรีเอเย่นต์” คนใดไว้บ้าง บูเซอร์ ค่าจ้างแพงถึง 12.7 ล้านเหรียญสหรัฐ แม้ฟอร์เวิร์ดสตาร์ยืนยันอยากเล่นให้ทีมต่อไป แต่ผู้บริหารอาจไม่คิดเช่นนั้น ในเมื่อ มิลแซป สามารถทดแทนได้ด้วยพัฒนาการที่ดีขึ้น ไคล์ คอร์เวอร์ การ์ดจอมแม่นอาจต้องจากไปเช่นกัน เพราะดูแล้วไม่คุ้มกับค่าเหนื่อย 5 ล้านเหรียญฯ ขณะที่ เมห์เมต โอคัว น่าจะได้อยู่ต่อ แม้ต้องจ่าย 9 ล้านเหรียญฯ เนื่องจากการขาดหายไปของเซ็นเตอร์ทีมชาติตุรกีที่ร่างกายไม่สมบูรณ์ช่วงเพลย์ออฟ ทำให้ แจซซ์ สู้วงในกับ เลเกอร์ส ไม่ได้เลย
นิวออร์ลีนส์ ฮอร์เนตส์
เข้ามาเปลี่ยน นิวออร์ลีนส์ ฮอร์เนตส์ จากหน้ามือเป็นหลังมือ แต่ บายรอน สกอตต์ อดีตโค้ชแห่งปีกลับสุ่มเสี่ยงต่อการตกงาน แม้สามารถพาทีมชนะได้ถึง 105 เกมในสองฤดูกาลหลังสุด ทว่าการเหลือสัญญาปีสุดท้ายกอปรกับต้องจ่ายค่าจ้างให้ถึง 5 ล้านเหรียญสหรัฐ ทำให้มีข่าวลือ “แตนอาละวาด” เริ่มคิดหนักหากนำเอาผลงานความพ่ายแพ้ต่อ เดนเวอร์ นักเกตส์ 1-4 เกม ในเพลย์ออฟรอบแรก มารวมด้วย อย่างไรก็ดี ล่าสุดบอร์ดบริหาร ฮอร์เนตส์ ดูเหมือนยังขอเชื่อใจ สกอตต์ อีกสักปี
มาถึงการปรับเปลี่ยนช่วงปิดซีซั่น ฮอร์เนตส์ มีปัญหา “เพดานเงินเดือน” ตีบตัน จึงไม่น่าแปลกใจที่พยายามเทรด ทายสัน แชนด์เลอร์ ให้ โอกลาโฮมา ซิตี ธันเดอร์ส เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ทว่าข้อตกลงบรรลุไม่ได้เนื่องจากสภาพร่างกายของผู้เล่นเอง แต่ช่วงหน้าร้อนนี้มันจะเกิดขึ้นอีก เพราะทีมไม่ต้องการแบกค่าจ้าง 2 ปีที่เหลือถึง 25.5 ล้านเหรียญฯ อีกต่อไป และไม่ต้องแปลกใจอะไรหาก “แตนอาละวาด” เลือกเทรดสตาร์ในทีมอย่าง เพยา สโตยาโควิช การ์ดจอมแม่น หรือแม้แต่ เดวิด เวสต์ ซึ่งมีคิวรับค่าเหนื่อย 9 ล้านเหรียญฯ ฤดูกาลหน้า
