พลังชุมชนคนเทศบาลตำบลควนโดน จ.สตูล โชว์ศักยภาพจัดการปัญหา “ขยะ” อย่างครบวงจร และยั่งยืน การันตีด้วยรางวัลพระราชทานฯ ชนะเลิศระดับประเทศมาครอง เป็นความภาคภูมิใจของชาวชุมชน ด้วยความเป็นหนึ่งเดียว และความเข้มแข็งของชุมชน
ความต่อเนื่องในการบริหารจัดการขยะ ภายในชุมชนเขตเทศบาลตำบลควนโดน อ.เมือง จ.สตูล จนสามารถคว้ารางวัลหลายปีซ้อน หลังจากเทศบาลตำบลควนโดน ร่วมกับชุมชน ได้ร่วมกันจัดการขยะมาตั้งแต่ปี 2549 จนชุมชนควนโดนสามารถคว้ารางวัลที่ 2 ระดับประเทศ ในโครงการชุมชนปลอดขยะในปี 2553 และปี 2554 และในปี 2555 ได้คว้ารางวัลชนะเลิศระดับประเทศ ในโครงการประกวดชุมชนปลอดขยะ Zero Waste เฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 80 ชุมชน นำมาซึ่งความภาคภูมิใจของพี่น้องชาวเทศบาลตำบลควนโดนเป็นอย่างยิ่ง
นายมำสอด มะสะกา นายกเทศมนตรีตำบลควนโดน มีนโยบายชัดเจนที่ให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมในการคิด การวางแผน การร่วมดำเนินการ และการร่วมติดตามประเมินผลกิจกรรมต่างๆ กับทุกภาคส่วน รวมไปถึงการสนับสนุน และส่งเสริมกิจกรรมต่างๆ ในชุมชนอย่างชัดเจน ไม่ว่าการสนับสนุนด้านวัสดุอุปกรณ์ การสนับสนุนด้านความรู้ และวิชาการแก่ชุมชน การเน้นการพัฒนาระบบการจัดการที่ไม่ได้เน้นที่งบประมาณ แต่เกิดจากความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในชุมชน ซึ่งนั่นหมายถึง กรรมการชุมชน อสม. กลุ่มแม่บ้าน เด็ก และเยาวชน ได้เข้ามามีส่วนร่วมด้วย
เทศบาลตำบลควนโดน ได้ส่ง นายวุฑฒิเวช เจียระนัย หน.กองสาธารณสุขฯ เป็นพี่เลี้ยงให้ชุมชน โดยได้มีการจัดตั้งคณะกรรมการจัดการขยะภายในชุมชนเอง และดึงทุกภาคส่วนที่อยู่ในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการขยะทั้ง 4 ประเภทในชุมชน ผ่านกิจกรรมต่างๆ อย่างมีระบบ ได้แก่ ขยะรีไซเคิล (กระดาษ พลาสติก โลหะ อโลหะ แก้ว) ครัวเรือนในชุมชนจะคัดแยก และนำมาร่วมกิจกรรมธนาคารขยะรีไซเคิล ซึ่งจะเปิดเดือนละ 1 ครั้ง
ขยะอินทรีย์ในครัวเรือน (เศษอาหาร เศษผัก ผลไม้) ครัวเรือนจะคัดแยกเพื่อไปทำน้ำหมักชีวภาพ แก๊สชีวภาพจากเศษอาหาร หรือทำปุ๋ยหมักอินทรีย์ ขยะอันตราย (หลอดไฟ ถ่านไฟฉาย กระป๋องสเปรย์) คณะทำงานจะประชาสัมพันธ์ให้ครัวเรือนคัดแยก และนำมาร่วมกิจกรรมขยะอันตรายแลกของใช้ หรือเมล็ดพันธุ์พืชผักสวนครัว และสุดท้ายได้แก่ ขยะทั่วไป ซึ่งได้แก่ ถุงพลาสติก ซองขนมกรุบกรอบต่างๆ จะรณรงค์ให้ชุมชนใช้ถุงผ้าจ่ายตลาด และการรณรงค์ร้านค้าในชุมชนร่วมใจลดใช้ถุงพลาสติก เป็นต้น
นายบัญชา มาลินี ประธานชุมชนควนโดนใน ได้ให้ความสำคัญกับทุกกลุ่มในชุมชนให้ได้มีส่วนร่วมในการจัดการขยะในชุมชนของตนเอง โดยได้แบ่งพื้นที่ย่อยในชุมชนออกเป็น 6 โซน และให้คณะทำงานได้ร่วมกันในการจัดการขยะในพื้นที่ในแต่ละโซนของตนเองที่รับผิดชอบ ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพในการจัดการขยะในชุมชนได้เป็นอย่างดี ส่งผลให้ชุมชนควนโดนในมีปริมาณขยะลดลงอย่างเห็นได้ชัด ชุมชนมีความสะอาด และเกิดสิ่งแวดล้อมที่สวยงามในชุมชน
พร้อมทั้งผลจากการจัดการขยะอย่างยั่งยืน และเป็นรูปธรรม นอกจากชุมชนมีความสะอาด และน่าอยู่แล้ว การจัดการขยะของชุมชนยังเชื่อมโยงไปสู่กิจกรรมต่างๆ ในชุมชนอีกหลายๆ กิจกรรม ได้แก่ ในด้านสวัสดิการ มีการนำรายได้จากการบริหารจัดการธนาคารขยะรีไซเคิลมาจัดสวัสดิการแก่สมาชิกในชุมชน ในการคลอดบุตร การเจ็บป่วย การเสียชีวิต เป็นต้น ในด้านเศรษฐกิจ สามารถลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนได้ โดยเฉพาะขยะอินทรีย์ ได้มีการนำมาทำปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ หรือทำแก๊สชีวภาพ
ที่เห็นชัดเจนอย่างกลุ่มเบเกอรีในชุมชน ที่ต้องจ่ายค่าแก๊สหุงต้มในการทำขนมเดือนละ 10,000 บาท หลังจากมาใช้แก๊สชีวภาพมาใช้ร่วม ทำให้มีรายจ่ายในส่วนนี้เพียง 6,000 บาท ด้านสุขภาพ ได้มีการต่อยอดจากกิจกรรมธนาคารขยะมาสู่ธนาคารสุขภาพ โดยในวันที่สมาชิกในชุมชนนำขยะรีไซเคิลมาร่วมกิจกรรม คณะทำงานจะมีบริการตรวจคัดกรองสุขภาพให้ เช่น วัดรอบเอว ชั่งน้ำหนัก วัดความดัน เป็นต้น ด้านสังคม กิจกรรมการจัดการขยะจะส่งเสริมให้เยาวชนในชุมชนได้มีส่วนร่วม ทำให้เกิดกิจกรรมที่สร้างสรรค์แก่เยาวชน และสร้างจิตสำนึกรักษ์สิ่งแวดล้อมแก่เยาวชนในชุมชน
ความร่วมไม้ร่วมมือของคนชุมชน เป็นส่วนสำคัญที่จะผลักดันให้ชุมชนประสบความสำเร็จ เทศบาลตำบลควนโดน มุ่งเน้นและเห็นความสำคัญ ที่จะสร้างภาคีพัฒนากิจกรรมต่อยอดกับทุกภาคส่วน กรรมการชุมชน คณะกรรมการจัดการขยะ อสม. ผู้นำศาสนา และพี่น้องในชุมชน จนมีวันนี้ที่ทุกคนประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืนร่วมกัน ด้วยพลังของความเชื่อมั่น และศรัทธาของการมีส่วนร่วมของชุมชน จนเป็นที่มาของความสำเร็จ และภาคภูมิใจกับรางวัลเกียรติยศให้แก่พี่น้องชุมชนควนโดนใน เทศบาลตำบลควนโดน จังหวัดสตูล
