มุมเกษตร ! แนะนำวิธีลดต้นทุนฟาร์มเห็ด ด้วยกลยุทธ์การจัดการของ ม.ขอนแก่น

“เห็ดนางฟ้า” เป็นพืชที่ได้รับความนิยมจากเกษตรกร ในการเพาะปลูกจำหน่ายกันมาก เพราะต้นทุนต่ำ เหมาะสมกับสภาพอากาศที่ร้อนอบอ้าวในประเทศไทย ที่สำคัญ คือ เป็นที่ต้องการของตลาดให้ผลตอบแทนสูง

อย่างไรก็ตาม การทำธุรกิจฟาร์มเห็ดในประเทศไทย ประสบปัญหาต่างๆมากมาย เช่น ปัญหาเชื้อราในก้อนเชื้อเห็ด แมลงรบกวน ส่งผลให้หน้าก้อนเน่าเสีย ไม่สามารถออกดอกได้อีก นอกจากนี้ ปัจจัยอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น ธาตุอาหาร, อุณหภูมิ, ความชื้น, สภาพอากาศ, แสง และความสะอาด ล้วนมีผลต่อการเจริญเติบโตของเห็ดอีกด้วย ส่งผลกระทบต่อการเพาะเห็ดของเกษตรกร

ทางมหาวิทยาลัยขอนแก่น คณะวิทยาการจัดการ ได้ทำการวิจัยเพื่อช่วยแก้ปัญหาดังกล่าว นำกระบวนการจัดการ ต่างๆ เข้ามาช่วยแก้ปัญหาเชื้อราในฟาร์มเห็ด โดยจากการลงพื้นที่ศึกษาความเป็นไปได้

ทางคณะทีมนักศึกษา นำโดย นายสิริภพ นิธิวัฒนศักดิ์ เล่าว่า ปัจจุบันฟาร์ม ประสบปัญหาในเรื่องการรดน้ำทำให้ก้อนเชื้อเห็ด 15% เป็นเชื้อรา นอกจากนี้สภาพแวดล้อมที่มีขยะจากก้อนเชื้อเห็ดที่หมดอายุในปริมาณมาก นอกจากนี้ยังพบก้อนเชื้อเห็ดที่หมดอายุ และ ไม่มีการนำกลับมาใช้ประโยชน์เป็นจำนวนมากทำให้เกิดการสะสมของเชื้อราและมลพิษต่างๆซึ่งเป็นอีกสาเหตุหนึ่งของการเกิดเชื้อราก้อนเชื้อเห็ดภายในฟาร์ม โดยหลังจากการวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดขึ้นแล้ว สามารถสรุปได้ว่า

การป้องกันนั้นต้องมีการดูแลความสะอาดทั้งภายในและภายนอกโรงเรือนอย่างสม่ำเสมอเพื่อลดการเกิดเชื้อรา และต้องควบคุมปริมาณน้ำและการรดน้ำเนื่องจากความชื้นส่งผลให้เกิดเชื้อราและน้ำขัง โดยโรงเรือนสำหรับบ่มเพาะก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้าจะต้องมีอุณหภูมิ 25 -30 องศา และมีอากาศถ่ายเทได้ดี

ทั้งนี้ ทางทีมงานยังได้รับการช่วยเหลือ จากภาควิชาพืชไร่พืชสวน คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยแนะนำว่า การเพาะเห็ด ควรจะต้องใช้ตู้ทดลองเพาะเห็ด ซึ่งได้ออกแบบมาเพื่อให้สามารถเพาะเห็ดได้เหมือนกับโรงเพาะเห็ดขนาดใหญ่ ทั้งในเรื่องของอุณหภูมิที่พอเหมาะ อากาศที่ถ่ายเทสะดวก และสามารถเก็บความชื้นได้

ทางทีมนักศึกษา นำโดย นายอาทิตย์ มั่งมี พบว่า แต่เดิมทางฟาร์มมีการรดน้ำโดยใช้สายยางรดและฉีด ส่งผลให้ก้อนเชื้อเห็ดเกิดเชื้อราได้ง่าย เนื่องจากมีความชื้นและอุณหภูมิที่ไม่สม่ำเสมอและเกิดน้ำขังภายในรูหัวก้อนเชื้อเห็ด ทำให้ก้อนเชื้อเห็ดเสียหาย

ดังนั้น เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ทาง มหาวิทยาลัย ฯจึงได้ทำตู้เพาะเห็ดสำเร็จรูปขึ้นมา เพื่อใช้ทดลองการให้น้ำแบบสปิงเกอร์หัวหมอก ผลปรากฏว่าเป็นการให้น้ำที่มีอุณหภูมิสม่ำเสมอ แก้ไขปัญหาการเกิดน้ำขัง ช่วยลดปัญหาการเกิดเชื้อราได้มาก และยังช่วยลดระยะเวลาการทำงานลง จึงนำผลที่ได้ มาปรับใช้กับโรงเพาะเห็ดขนาดใหญ่

ส่วนก้อน เห็ดที่หมดอายุแล้วก็สามารถนำมาทำเป็นฟืนอัดแท่งเพื่อใช้เป็นเชื้อเพลิงในนึ่งก้อนเห็ดได้ ช่วยลดการใช้แก๊สหุงต้ม จากเดิมนึ่งเห็ด 11,000 ก้อน ต้องใช้แก๊สหุงต้ม 2 ถัง หันมาใช้ฟืนจาก้อนเห็ด 575 แท่ง แทน ลดค่าใช้จ่ายไปได้จำนวนมาก

นายชัยยุทธ สุ่มมาตย์ เจ้าของกิจการฟาร์มเห็ด กล่าวถึงผลที่ได้รับจากการเข้ามาช่วยเหลือในครั้งนี้ ว่า หลัง เปลี่ยน มาใช้สปริงเกอร์หัวหมอกเข้ามาใช้ภายในโรงเรือน ซึ่งสามารถลดการเกิดเชื้อราในก้อนเชื้อเห็ดได้กว่า 60% ของก้อนเชื้อเห็ดที่เกิดเชื้อรา และช่วยให้โรงเรือนมีความชื้นในระดับที่เหมาะสม ต่างจากการฉีดด้วยสายยาง และก้อนเชื้อเห็ด ที่หมดอายุแล้วสามารถนำมาประยุกต์เป็น ถ่านอัดแท่งได้ ช่วยจัดการขยะในฟาร์มได้ที่ทางหนึง และถ่านนำมาใช้ประโยชน์เป็นพลังงานทดแทน

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทรศัพท์ 0-4320-2401 ต่อ 143 Email : warudo@kku.ac.th

* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของหน้า "SMEsผู้จัดการ" รับข่าวสารในแวดวงธุรกิจเอสเอ็มอีที่สมบูรณ์แบบที่สุด และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมายคลิกที่นี่เลย!! * * *