นักวิทย์ เพิ่งพบภูเขาไฟลูกใหม่ขนาดมหึมา ซ่อนอยู่บริเวณใกล้เส้นศูนย์สูตรดาวอังคาร แม้จะมีภาพบริเวณนี้ตั้งแต่ปี 1971

หลังจากการรวบรวมข้อมูลจากยานอวกาศที่ถูกส่งไปสำรวจ “ดาวอังคาร” ดาวเคราะห์สีแดงแห่งระบบสุริยะจักรวาล ล่าสุดทีมนักวิทยาศาสตร์ได้พบภูเขาไฟขนาดใหญ่ลูกใหม่ บริเวณฝั่งตะวันออกของหย่อมภูเขาไฟธาร์สิส (Tharsis volcanic province) ใกล้กับเส้นศูนย์สูตรของดาว โดยข้อมูลการพบนี้ ได้มีการนำเสนอในการประชุมวิทยาศาสตร์ดวงจันทร์และดาวเคราะห์ ครั้งที่ 55 รัฐเท็กซัส สหรัฐอเมริกา

ภูเขาไฟลูกใหม่นี้มีชื่ออย่างไม่เป็นทางการว่า “Notics” ซึ่งเป็นชื่อมาจากเขาวงกตที่กว้างใหญ่ โดยมีความสูงประมาณ 9,144 เมตร เมื่อเปรียบเทียบกับภูเขาบนโลกของเรา จะมีความสูงกว่ายอดเขาเอเวอร์เรสต์ ภูเขาที่สูงที่สุดของโลกเล็กน้อย และอาจมีฐานที่กว้างมาก ประมาณ 450 กิโลเมตร ทำให้ภูเขาไฟลูกนี้มีขนาดที่ใหญ่เป็นอย่างมาก

แม้จะมีขนาดที่ใหญ่แต่ก็ยากต่อการตรวจพบ เนื่องจากการกัดกร่อนของพื้นที่บริเวณดังกล่าว ทำให้นักวิทยาศาสตร์ไม่สังเกตเห็น และถูกซ่อนมาเป็นระยะเวลานาน จนกระทั่งได้มีการรวบรวมข้อมูลของยานต่างๆ อาทิ ยานมารีเนอร์ 9 , ยานไวกิง ออร์บิเตอร์ 1 - 2, ยานมาร์ส โกลบอล เซอร์เวเยอร์, ยานมาร์ส โอดิสซีย์ } ยานมาร์ส รีคอนเนสเซนส์ ออร์บิเตอร์ รวมถึง ยานมาร์ส เอ็กซ์เพรส ขององค์การอวกาศยุโรป (ESA) โดยเฉพาะ ยานมารีเนอร์ 9ที่เคยถ่ายภาพพื้นผิวดาวอังคารบริเวณนี้ ในปี ค.ศ. 1971 ก็ไม่มีนักวิทยาศาสตร์คนใดสังเกตเห็น

Pascal Lee นักวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์จากสถาบันเซติ (SETI: Search for extraterrestrial intelligence) หนึ่งในทีมผู้ค้นพบได้นำเสนอข้อค้นพบนี้ในการประชุมวิทยาศาสตร์ด้านดวงจันทร์และดาวเคราะห์ (LPSC 2024) ในเมืองเดอะวูดแลนด์ รัฐเท็กซัส สหรัฐอเมริกา เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา

ทีมนักวิทยาศาสตร์ระบุว่าเขาภูเขาไฟลูกนี้มีชื่ออย่างไม่เป็นทางการว่า Notics ซึ่งเป็นชื่อมาจากเขาวงกตที่กว้างใหญ่ ของพื้นที่ที่ภูเขาไฟลูกนี้ตั้งอยู่ ซึ่งเรียกกันว่า น็อกติส ลาบุรินธุส (Noctis Labyrinthus) แปลได้ว่า ‘เขาวงกตแห่งราตรี’ เป็นที่อยู่ของถ้ำและอุโมงค์จำนวนมากซึ่งเคยถูกน้ำกัดเซาะ กัดกร่อนอย่างหนักจากกระแสน้ำ และการเคลื่อนที่ของน้ำแข็ง ซึ่งนักวิทยาศาสตร์อ้างว่านี่เป็นสาเหตุที่ทำให้ภูเขาไฟลูกใหม่นี้ถูกมองข้ามมาจนถึงปัจจุบัน

“ภูเขาไฟลูกนี้เป็นภูเขาไฟที่เก่าแก่และคุกรุ่นเป็นเวลานาน แต่ถูกกัดกร่อนไปมาก ซึ่งเป็นพื้นที่ที่น่าสำรวจ เก็บตัวอย่างหิน และระบุอายุของส่วนต่าง ๆ ภายในภูเขาไฟ เพื่อศึกษาต่อไปถึงวิวัฒนาการของดาวอังคาร” …. Pascal Lee กล่าว

แม้จะมีข้อมูลในการค้นพบ แต่ Rosaly Lopes นักวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์จากห้องปฏิบัติการขับเคลื่อนด้วยไอพ่นของ NASA ได้เสนอว่า ข้อมูลยังไม่ได้น่าเชื่อถือทั้งหมด พื้นที่ตั้งของภูเขาไฟลุกใหม่ เป็นบริเวณที่ถูกกัดเซาะอย่างมาก จึงเป็นการยากที่จะบอกได้อย่างแน่นอน

“ฉันคิดว่าพวกเราส่วนใหญ่ยังคงคิดว่ามันเป็นแนวคิดที่น่าสนใจ และควรค่าแก่การศึกษาเพิ่มเติม”