สำหรับธุรกิจการเพาะเลี้ยงปลาเนื้อสำหรับบริโภค สิ่งที่น่ากังวลพอๆ กับคุณภาพน้ำคือเรื่องของ ราคาอาหาร ที่นับวันยิ่งแพงจนต้นทุนการผลิตพุ่งกระฉูด ส่งผลให้ผู้บริโภคต้องซื้อวัตถุดิบในราคาสูงขึ้น นักวิจัยแม่โจ้จึงคิดค้นสูตรอาหารสำหรับปลากินพืชจากถั่วลิสง ที่ให้คุณค่าอาหารเทียบเท่าปลาป่น ที่ช่วยลดต้นทุนได้ถึง 30%
ดร.สุดาพร ตงศิริ อาจารย์ประจำคณะเทคโนโลยีการประมงและทรัพยากรทางน้ำ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จ.เชียงใหม่กล่าวว่า ด้วยประสบการณ์ที่คลุกคลีอยู่ในวงการประมงมานาน ทำให้ทราบว่าปัจจุบันอาหารสำหรับปลากินพืชในท้องตลาดมีราคาสูงขึ้นมาก ตามวัตถุดิบหลักของอาหารปลาที่ทำมาจากปลาป่น เศษปลาป่นผสมรวมกับหัวอาหารเสริมโภชนาการอื่นๆ
เพื่อแก้ไขปัญหาให้ผู้ประกอบการที่ได้รับผลกระทบจากราคาอาหารปลาป่นที่สูงขึ้น ดร.สุดาพร และทีมวิจัยจึงมองหาวัตถุดิบชนิดใหม่ๆ แทนปลาป่นที่ให้คุณค่าทางโภชนาการใกล้เคียงกัน จนมาพบกับถั่วลิสงที่ปลูกมากทางภาคกลางและอีสานตอนล่างซึ่งในขณะนี้มีราคาตกต่ำ จึงนำมาวิจัยคุณค่าทางโภชนาการและทดลองปรุงสูตรเป็นอาหารสำหรับปลากินพืช ซึ่งก็ได้ผลออกมาใกล้เคียงกันจนเป็นที่น่าพอใจ
“ปลานิล ปลาสลิด ปลาตะเพียน ปลาสวาย ปลาจีน ล้วนแล้วแต่เป็นปลาน้ำจืดที่คนไทยนิยมรับประทานเพราะให้รสชาติดี ซึ่งผู้ประกอบการก็นิยมเลี้ยง แต่พักหลังได้ยินเสียงโอดครวญมาพอสมควรว่าราคาอาหารปลาป่นแพงเหลือเกิน เราจึงหาอะไรที่มีคุณค่าพอๆ กับปลาแต่ราคาถูกกว่ามาลองทำ จนสุดท้ายมาลงตัวที่ถั่วลิสง ที่นอกจากจะให้คุณค่าอาหารจนปลาเจริญเติบโตใกล้เคียงกับปลาป่นถึง 100% แล้วยังทำให้ราคาถูกลงถึง 30% ด้วย เพราะถ้าซื้อเป็นจำนวนมากระดับอุตสาหกรรมจะขายกันในราคาแค่ไม่กี่สตางค์” นักวิจัย อธิบายแก่ทีมข่าวผู้จัดการวิทยาศาสตร์
ส่วนกรรมวิธีการผลิตเม็ดอาหาร ดร.สุดาพร กล่าวว่า ใช้วิธีและขั้นตอนเหมือนกับการผลิตอาหารปลาจากปลาป่นทุกประการ เทคโนโลยีที่วิจัยขึ้น จึงเหมาะมากที่ผู้ที่ผลิตอาหารปลาจะนำไปต่อยอด เพราะงานวิจัยสูตรอาหารปลากินพืชดังกล่าว มหาวิทยาลัยวิจัยขึ้นเพื่อหาผู้ประกอบการมารับช่วงต่อ ไม่ได้วิจัยขึ้นสำหรับขายนำรายได้เข้าสู่มหาวิทยาลัย ตามนโยบายงานวิจัยเชิงพาณิชย์ที่รัฐบาลยุคปัจจุบันให้ความสำคัญกับงานวิจัยขายได้ ไม่ขึ้นหิ้งเหมือนที่แล้วมา
ด้านโภชนาการ นักวิจัย ระบุว่า หลังจากทดลองให้อาหารปลาวันละครั้ง ติดต่อกันเป็นเวลาหลายเดือน แทนการให้อาหารจากปลาป่นปกติในปริมาณที่เท่ากัน แล้วนำขึ้นมาชำแหละพบว่า ปลาที่ได้มีน้ำหนัก, การเจริญเติบโต, ปริมาณเนื้อ และปริมาณไขมันไม่แตกต่างจากปลารุ่นเดิมที่กินอาหารปลาป่น อีกทั้งยังมีแนวโน้มที่จะช่วยให้กลิ่นสาบคาวของปลาลดลงด้วย เพราะอาหารที่ทำจากถั่วลิสงมีกลิ่นฉุนรุนแรงน้อยกว่า โดยในส่วนของราคาก็สนนอยู่ที่กิโลกรัมละ 15-18 บาท ในขณะที่อาหารปลาป่นมีราคาสูงถึง 25 บาท
