ยังคงเป็นรางวัลที่ทั่วโลกจับตาสำหรับ “รางวัลโนเบล.” อันทรงเกียรติที่มอบกันกว่า 100 ปี ตามความตั้งใจของ “อัลเฟร็ด โนเบล” เศรษฐีและนักเคมีชาวสวีเดน โดยปีนี้มอบรางวัลกันระหว่างวันที่ 6-13 ต.ค. ประเดิมด้วยรางวัลโนเบลแพทย์ตามธรรมเนียม และปิดท้ายด้วยรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ซึ่งเพิ่มเติมขึ้นภายหลัง
ถ่ายทอดสดการประกาศรางวัล
ครั้งแรกของการมอบรางวัลโนเบล (Nobel Prize) เกิดขึ้นในปี 1901 ห่างจากการลงนามในพินัยกรรมฉบับที่ 3 และเป็นฉบับสุดท้ายของ อัลเฟร็ด โนเบล (Alfred Nobel) ประมาณ 5 ปี โดยการทำพินัยกรรมเกิดขึ้นที่สโมสรชาวสวีเดน-นอร์เวย์ เมื่อวันที่ 27 พ.ย.1895 ซึ่งเป็นผลจากความเสียใจของโนเบลที่ไดนาไมต์ซึ่งเขาพัฒนาขึ้นเพื่อใช้ในกิจการระเบิด เหมือง กลับถูกนำไปใช้เพื่อเข่นฆ่าเพื่อนมนุษย์
หลังเปิดพินัยกรรมเกิดข้อถกเถียงมากมายทั้งในสวีเดนและระดับนานาชาติ เพราะโนเบลได้ทิ้งทรัพย์สินมหาศาลเพื่อก่อตั้งรางวัลนี้ขึ้น ขณะที่ครอบครัวขอเขาก็คัดค้านการก่อตั้งรางวัล ส่วนคณะกรรมการรางวัลที่เขาแต่งตั้งขึ้นก็ปฏิเสธที่จะทำตามพินัยกรรมของเขา ทว่า สุดท้ายการมอบรางวัลก็เป็นไปตามความตั้งใจของเขา
โนเบลได้สั่งเสียไว้ว่า อสังหาริมทรัพย์ทั้งหมดที่เหลืออยู่ของเขาเป็นทุนบริจาคให้แก่รางวัล ซึ่งมอบให้ผู้ยังประโยชน์อันยิ่งใหญ่แก่มนุษยชาติ โดยมรดกของเขาติดเป็นเงินมูลค่ากว่า 8,300 ล้านบาทในปัจจุบัน โดยทุกปีจะมีการประกาศมอบรางวัลในช่วงต้นเดือน ต.ค. และมีพิธีพระราชทานรางวัล ณ สตอกโฮล์ม คอนเสิร์ตฮอลล์ สวีเดน ในวันที่ 10 ธ.ค.ซึ่งตรงกับวันครบรอบวันเสียชีวิตของเขา
การประกาศผลรางวัลโนเบลประจำปี 2014
(ตามเวลาประเทศไทย)
************************
1. สาขาสรีศาสตร์ หรือการแพทย์
วันที่ 6 ต.ค.2014 เวลา 16.30 น.
ประกาศรางวัลโดย : โกรังค์ ฮานสัน (Göran K. Hansson) เลขาธิการคณะกรรมการรางวัลโนเบลสาขาสรีศาสตร์ หรือการแพทย์
มอบรางวัลโดย : สมัชชาโนเบล ที่สถาบันแคโรลินสกา (The Nobel Assembly at the Karolinska Institute) สตอกโฮล์ม สวีเดน
คู่สามี-ภรรยา เอ็ดเวิร์ด โมเซอร์ (Edvard Moser) และเมย์-บริตท์ โมเซอร์ (May‐Britt Moser) จอห์น โอ'คีฟ (John O’Keefe) อังกฤษ ได้รับรางวัลโนเบลสาขาแพทย์ปี 2014 (เอพี)
ผู้ได้รับรางวัลได้แก่ จอห์น โอ'คีฟ (John O’Keefe) อังกฤษ และคู่สามี-ภรรยา เอ็ดเวิร์ด โมเซอร์ (Edvard Moser) และเมย์-บริตท์ โมเซอร์ (May‐Britt Moser) นอร์เวย์ จากผลงาน “ค้นพบเซลล์ที่สร้างระบบระบุตำแหน่งในสมอง”
อ่านเพิ่มเติม
- โนเบลแพทย์ค้นพบ GPS ในสมองกรุยทางรักษา “อัลไซเมอร์”
2.สาขาฟิสิกส์
วันที่ 7 ต.ค.2014 เวลา 16.45 น.
ประกาศรางวัลโดย : สตัฟฟาน นอร์มาร์ก (Staffan Normark) เลขาธิการราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน
มอบรางวัลโดย : ราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน (The Royal Swedish Academy of Sciences) สตอกโฮล์ม สวีเดน
(ซ้ายไปขวา) อิซามุ อากาซากิ,ชูจิ นากามูระ และ ฮิโรชิ อามาโนะ (เอพี)
ผู้ได้รับรางวัลได้แก่ ชูจิ นากามูระ (Shuji Nakamura) นักฟิสิกส์อเมริกันผู้เกิดในญี่ปุ่น, และ 2 นักวิจัยญี่ปุ่น คือ ฮิโรชิ อามาโนะ (Hiroshi Amano) และ อิซามุ อากาซากิ (Isamu Akasaki) “สำหรับนวัตกรรมไดโอดเปล่งแสงสีน้ำเงิน ซึ่งสร้างแหล่งพลังงานแสงขาวที่สว่างจ้าและประหยัดพลังงาน”
อ่านเพิ่มเติม
- เอดิสันทำให้เรามีหลอดไส้ แต่โนเบลฟิสิกส์ทำให้เรามีหลอดแอลอีดี
3.สาขาเคมี
วันที่ 8 ต.ค.2014 เวลา 16.45 น.
ประกาศรางวัลโดย : สตัฟฟาน นอร์มาร์ก (Staffan Normark) เลขาธิการราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน
มอบรางวัลโดย : ราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน (The Royal Swedish Academy of Sciences) สตอกโฮล์ม สวีเดน
ผู้ได้รับรางวัล ได้แก่ อีริค เบตซิก (Eric Betzig) สเตฟาน ดับเบิลยู เฮลล์ (Stefan W. Hell) และ วิลเลียม อี โมร์เนอร์ (William E. Moerner) “สำหรับการพัฒนากล้องจุลทรรศน์ฟลูออเรสเซนต์ที่ละเอียดยิ่งยวด”
อ่านเพิ่มเติม
- โนเบลเคมีพาเราข้ามขีดจำกัดกล้องจุลทรรศน์ใช้แสง
4. สาขาสันติภาพ
วันที่ 10 ต.ค.2014 เวลา 16.00 น.
ประกาศรางวัลโดย : ธอร์บียอร์น ยักลันด์ (Thorbjørn Jagland) ประธานคณะกรรมการโนเบลแห่งนอร์เวย์ (The Norwegian Nobel Committee)
มอบรางวัลโดย : สถาบันโนเบลแห่งนอร์เวย์ (The Norwegian Nobel Institute) ออสโล นอร์เวย์
ผู้ได้รับรางวัล ได้แก่ มาลาลา ยูซาฟไซ เด็กสาวชาวปากีสถานซึ่งถูกกลุ่มติดอาวุธตอลิบานยิงศีรษะเมื่อปี 2012 และ ไกลาส สัตยาร์ธี นักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิเด็กชาวอินเดีย จากการที่ทั้งคู่มีบทบาทสำคัญในการต่อสู้เพื่อสิทธิเด็ก
อ่านเพิ่มเติม
- “มาลาลา ยูซาฟไซ” และนักเคลื่อนไหวอินเดีย “ไกลาส สัตยาร์ธี” คว้า “โนเบลสันติภาพ” ประจำปี 2014
5.สาขาเศรษฐศาสตร์
วันที่ 13 ต.ค.2014 เวลา 18.00 น.
ประกาศรางวัลโดย : สตัฟฟาน นอร์มาร์ก (Staffan Normark) เลขาธิการราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน
มอบรางวัลโดย : ธนาคารกลางสวีเดน (Sveriges Riksbank) เพื่อระลึกถึง อัลเฟร็ด โนเบล
ผู้ได้รับรางวัล ได้แก่ ฌอง ติโรล นักเศรษฐศาสตร์ชาวฝรั่งเศส จากผลงานระดับบุกเบิกการศึกษาใหม่ๆ ในเรื่องอำนาจของพวกบริษัทใหญ่ๆ ในอุตสาหกรรมประเภทสำคัญๆ
อ่านเพิ่มเติม
- นักเศรษฐศาสตร์ฝรั่งเศส “ฌอง ติโรล” ได้รางวัลโนเบล ด้วยผลงานเรื่องการครอบงำตลาด
6.สาขาวรรณกรรม
วันที่ 9 ต.ค.2014
ปีเตอร์ อังก์ลุนด์ (Peter Englund) เลขาธิการถาวรแห่งสภาราชบัณฑิตสวีเดน (Swedish Academy) รับหน้าที่ประกาศรางวัล ซึ่งมักประกาศรางวัลตรงกับวันพฤหัสบดี
ผู้ได้รับรางวัล ได้แก่ ปาทริก โมดิอาโน นักเขียนนวนิยายอิงประวัติศาสตร์ชาวฝรั่งเศส จากผลงานส่วนใหญ่ของเขาที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากกรุงปารีสในสมัยถูกกองทัพนาซีเข้ายึดครอง
อ่านเพิ่มเติม
- นักเขียนฝรั่งเศสคว้า “โนเบล” สาขาวรรณกรรม จากนวนิยายถ่ายทอดชีวิตสมัยนาซีบุกยึดปารีส
ผู้สนใจข่าวสารเกี่ยวกับรางวัลโนเบลสามารถร่วมถกและรับข้อมูลโซเชียลมีเดียทาง #NobelPrize2014
ส่วนอีกรางวัลที่ไม่เกี่ยวแต่ไม่พูดถึงไม่ได้ สำหรับรางวัล “อิกโนเบล” (IgNobel) รางวัลที่เชิดชู “อารมณ์ขันเพื่อให้เราได้ขบคิด” โดยประกาศรางวัลล่วงหน้าไปก่อนหน้า ตั้งแต่วันที่ 19 ก.ย. อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม วิจัย “ไส้กรอกอึเด็ก” หนึ่งใน “อิกโนเบล” ปีล่าสุด
*******************************
