สทน.ส่งทีมตรวจหนังสัตว์จากฟูกูชิมะ กันกัมมันตรังสีปนเปื้อน

สทน.- สทน.ส่งทีมตรวจวัตถุดิบหนังสัตว์นำเข้า จากฟูกูชิมะ สกัดกัมมันตรังสีปนเปื้อนก่อนนำไปผลิตเฟอร์นิเจอร์ และเครื่องหนังของไทย

นับตั้งแต่การเกิดอุบัติเหตุโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ (Fukushima Nuclear Power Plant) ซึ่งตั้งอยู่ในเมืองโอกุมะ เขตฟุตะบะ จังหวัดฟูกูชิมะ ประเทศญี่ปุ่น เมื่อเดือน มี.ค.54 จากเหตุแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิถล่มเซ็นได รัฐบาลญี่ปุ่นได้ประกาศ “ภาวะฉุกเฉินพลังงานนิวเคลียร์” และอพยพผู้อยู่อาศัยในรัศมี 20 กิโลเมตร ออกจากพื้นที่ทันที

ผลกระทบที่เกิดขึ้นคือการเปรอะเปื้อนทางรังสีในพื้นที่ทั่วไปเป็นรัศมีวงกว้างอันเป็นผลมาจากฝุ่นกัมมันตรังสี (Fallout) ที่ฟุ้งกระจายออกมา มีรายงานการตรวจพบการรั่วไหลของกัมมันตภาพรังสีไอโอดีน ซีเซียม และสทรอนเตียมเกิดขึ้น สารกัมมันตรังสีดังกล่าวมีการปนเปื้อนทางรังสีในสิ่งแวดล้อมและส่งผลต่อการปนเปื้อนในผลิตภัณฑ์อาหารตามมา

ตัวอย่างมาตรการที่รัฐบาลญี่ปุ่นดำเนินการขณะนั้น เช่น วันที่ 5 เม.ย.54 รัฐบาลจังหวัดอิราบากิ ห้ามทำการประมงปลาแซนด์ เลซ (sand lace) หลังพบว่าสปีชีส์ถูกปนเปื้อนโดยซีเซียม กัมมันตภาพรังสีสูงกว่าระดับที่กฎหมายกำหนดและจนถึงปลายเดือนกรกฎาคมมีการตรวจพบ เนื้อวัวปนเปื้อนกัมมันตภาพรังสีถูกพบวางขายอยู่ที่ตลาดในกรุงโตเกียว
   
          สำหรับประเทศไทย มีการเฝ้าระวังตั้งแต่การเกิดอุบัติเหตุโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ โดยกระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศ เรื่องกำหนดเงื่อนไขการนำเข้าอาหารจากประเทศญี่ปุ่นที่มีความเสี่ยงจากการปนเปื้อนสารกัมมันตรังสี (ฉบับที่ 341) พ.ศ. 2555 : สาระสำคัญของกฎหมายดังกล่าวกำหนดค่าการปนเปื้อนสารกัมมันตรังสี 2 ชนิด ได้แก่ 1.ไอโอดีน-131 (lodine-131) กำหนดไม่เกิน 100 เบคเคอเรลต่อกิโลกรัม หรือ เบคเคอเรลต่อลิตร 2.ซีเซียม-134 (Cesium-134) และซีเซียม-137 (Cesium-137) รวมกันไม่เกิน 500 เบคเคอเรลต่อกิโลกรัม หรือเบคเคอเรลต่อลิตร ทั้งนี้ ผู้นำเข้าจะต้องแสดงหลักฐานต่อเจ้าหน้าที่ที่ประจำด่านนำเข้าทุกครั้ง

    ในเรื่องดังกล่าวกรมปศุสัตว์ก็ได้อ้างอิงประกาศกระทรวงสาธารณสุข และได้กำหนดให้ผู้ประกอบการนำเข้าประเภทหนังสัตว์หมักเกลือให้มีการตรวจวัดทางรังสีเพื่อเฝ้าระวังการเปรอะเปื้อนทางรังสี/การปนเปื้อนทางรังสีในผลิตภัณฑ์นำเข้า ได้แก่ หนังสุกรหมักเกลือและหนังโคหมักเกลือ  ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญที่นำเข้าจากฟูกูชิมะ เพื่อใช้ในอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์และเครื่องหนังของไทย เพราะเป็นหนังสัตว์คุณภาพสูง

ด้าน ดร.สมพร จองคำ ผู้อำนวยการสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สทน.กล่าวว่า ศูนย์บริการเทคโนโลยีนิวเคลียร์ได้ให้บริการการตรวจวัดการเปรอะเปื้อนและการปนเปื้อนทางรังสีในผลิตภัณฑ์นำเข้าหนังสุกรหมักเกลือและหนังโคหมักเกลือ ในช่วงปีแรกของการเกิดเหตุการณ์และหลังจากนั้นหน่วยความปลอดภัยได้เข้ามาให้บริการตรวจวัดทางรังสีจนถึงปัจจุบัน

“เมื่อมีการแจ้งจากผู้ประกอบการนำเข้าขอให้ทำการตรวจวัดทางรังสี ณ สถานที่ภายนอก คือบริเวณศูนย์กระจายสิ้นค้ากรมศุลกากร มีการดำเนินการ ดังนี้ 1.การสํารวจระดับรังสี (radiation exposure rate) และการพิสูจน์ทราบธาตุกัมมันตรังสีภายในตู้คอนเทนเนอร์ที่บรรจุหนังสุกรหมักเกลือหรือหนังโคหมักเกลือ 2.การตรวจวัดการเปรอะเปื้อนทางรังสี (contamination monitoring) บริเวณพื้นผิวซากหนังสุกรหมักเกลือหรือหนังโคหมักเกลือ ภายในตู้คอนเทนเนอร์และการซุ่มเก็บตัวอย่างชิ้นหนังสุกรหรือหนังโคและเกลือที่ใช้ในการรักษาคุณภาพหนัง มาตรวจวัดกัมมันตภาพรังสีในห้องปฏิบัติการ” ดร.สมพร อธิบายขั้นตอนดำเนินการ  

ผลการปฏิบัติการตั้งแต่มีการกำหนดมาตรการตรวจวัดทางรังสีกรมปศุสัตว์จนถึงปัจจุบัน ดร.สมพรระบุว่า ไม่ยังพบการเปรอะเปื้อนทางรังสี (Contamination Monitoring) รวมทั้งผลการซุ่มวัดตัวอย่างชิ้นหนังสุกรหรือหนังโคที่เก็บมาตรวจวัดในห้องปฏิบัติการ โดยเกณฑ์การเปรอะเปื้อนทางรังสีกำหนดให้มีดังนี้ ค่ากัมมันตภาพรังสีแอลฟา ไม่เกิน 0.4 เบคเคอเรลต่อตารางเซนติเมตร และค่ากัมมันตภาพรังสีบีตา-แกมมา ไม่เกิน 4 เบคเคอเรลต่อตารางเซนติเมตร โดยหนังสัตว์ที่นำเข้ามีค่ากัมมันตภาพรังสีอยู่ในเกณฑ์ที่กำหนด ไม่เป็นอันตรายต่อผู้นำไปใช้ประโยชน์ และเพื่อยืนยันผลการตรวจวัดรังสี สทน. จะออกใบรับรองเพื่อนำไปยื่นให้กับกรมปศุสัตว์เป็นการยืนยันปริมาณรังสีที่นำสินค้าเข้าประเทศต่อไป

“วัตถุดิบประเภทหนังสุกรและหนังโคเหล่านี้ เมื่อผ่านการตรวจวัดปริมาณรังสีแล้ว ผู้ค้าคนกลางจะนำส่งขายให้กับผู้ประกอบการที่ทำอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์เครื่องหนัง และเครื่องใช้ที่ทำจากหนังต่างๆ เช่น กระเป๋า รองเท้า โซฟา เบาะรอง เป็นต้น เหตุที่ต้องเป็นหนังสุกรและหนังโคจากประเทศญี่ปุ่น ก็เพราะการเลี้ยงสุกรและโคของญี่ปุ่น เป็นระบบปิดที่มีคุณภาพสูง เนื้อ หนัง มีคุณภาพดีผืนใหญ่และหนา มีความยืดหยุ่นสูง และที่สำคัญหนังเหล่านี้ ไม่เป็นที่นิยมรับประทานของชาวญี่ปุ่น จึงเป็นวัตถุดิบชั้นดีส่งไปยังประเทศต่างๆ ที่มีความต้องการอย่างประเทศไทย” ดร.สมพรกล่าว

***
หมายเหตุ

นิยาม : Fallout คือ ส่วนที่เหลืออยู่ของการระเบิดทางนิวเคลียร์ ซึ่งได้ชื่อนี้ เนื่องจากมันตกไกลออกไป ("falls out") โดยตกลงมาจากบรรยากาศ ทำให้มีการกระจายออกไปในขณะที่เกิดการระเบิด โดยปกติจะหมายถึงฝุ่นกัมมันตรังสีที่เกิดขึ้นจากการระเบิดของอาวุธนิวเคลียร์ ฝุ่นกัมมันตรังสีเหล่านี้ มีอนุภาคนิวเคลียร์ ซึ่งอาจทำให้เกิดการปนเปื้อนสารกัมมันตรังสีในอาหารได้