รัสเซียวางแผนสร้างยานอวกาศพลังงานนิวเคลียร์ แม้ไม่ได้ระบุชัดว่าสร้างขึ้นเพื่ออะไร แต่คาดจะพัฒนาเพื่อนำส่งคนสู่ดาวอังคาร โดยมีเทคโนโลยีสั่งสมมาแต่ยุคโชเวียต ซึ่งคาดว่าจะนำมาปัดฝุ่นเพื่อพัฒนาต่อยอดได้
อนาโตลี เปอร์มินอฟ (Anatoly Perminov) ผู้อำนวยการองค์การอวกาศรัสเซียได้รายงานต่อที่ประชุมของรัฐบาลรัสเซียถึงแบบเบื้องต้นของยานอวกาศพลังงานนิวเคลียร์ ว่าจะพร้อมในปี พ.ศ.2555 จากนั้นจะใช้เวลาอีก 9 ปีและเงินอีก 21,000 ล้านบาทเพื่อสร้างยาน ตามรายงานของสำนักข่าวเอพี
“การลงมือทำโครงการนี้ จะทำให้เราไปถึงเทคโนโลยีใหม่ที่เหนือกว่าการพัฒนาของต่างชาติ” เปอร์มินอฟกล่าวไว้ในการประชุมด้านการสื่อสารและเทคโนโลยีอวกาศ
ขณะที่ ดมิทรี เมดเวเดฟ (Dmitry Medvedev) ประธานาธิบดีของรัสเซียก็ผลักดันให้คณะรัฐมนตรีพิจารณาความจำเป็นในการให้ทุนพัฒนา พร้อมกล่าวว่าโครงการนี้สำคัญมาก และรัสเซียจำเป็นต้องหาเงินเพื่อโครงการนี้
อย่างไรก็ดี เอพีระบุว่าความทะเยอทะยานของผู้อำนวยการองค์การอวกาศรัสเซียนั้น ดูจะขัดกับสถานภาพของโครงการอวกาศในปัจจุบัน และคล้ายจะต้องการของบพิเศษจากรัสบาลมากกว่าให้รายละเอียดโครงการ
ทั้งนี้รัสเซียใช้จรวดนำส่งโซยุซและแคปซูลอวกาศมานานกว่า 40 เพื่อส่งลูกเรือไปยังสถานีอวกาศนานาชาติ ซึ่งการพัฒนาจรวดและยานอวกาศขึ้นมาทดแทนของเก่านั้นถูกลากยาวออกไปโดยที่ยังไม่เห็นว่าที่สุดจะลงเอยอย่างไร
จากประเด็นดังกล่าวเอพีวิจารณ์ว่าเปอร์มินอฟให้ความเห้นในทำนองที่ยานอวกาศเอนกประสงค์นั้นเป็นโครงการยิ่งใหญ่ที่เป็นหนึ่งเดียว แต่ก็ก็ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโครงการนี้เพียงเล็กน้อย
สำหรับข้อมูลคร่าวๆ เกี่ยวกับยานอวกาศพลังงานนิวเคลียร์ของรัสเซียนั้น จะประกอบไปด้วยเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ที่ให้พลังงานระดับเมกะวัตต์ ต่างไปจากเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ที่ให้พลังงานแก่ดาวเทียมของสหภาพโซเวียตในยุคสงครามเย็น ซึ่งดาวเทียมของโซเวียตมีเครื่องปฏิกรณ์ที่ให้พลังงานเพียงไม่กี่กิโลวัตต์ และมีอายุการใช้งานเพียงปีเดียว
เปอร์มินอฟไม่ได้บอกว่า ยานอวกาศลำใหม่นี้จะสร้างขึ้นเพื่ออะไร ทั้งนี้เขาและเจ้าหน้าที่คนอื่นๆ กล่าวว่ารัสเซียจำเป็นต้องมียานอวกาศลำใหม่ เพื่อทดแทนยานโซยุซแบบเก่า สำหรับปฏิบัติภารกิจในวงโคจรของโลก แต่เป้นยานอวกาศที่อาศัยพลังงานเชื้อเพลิงแบบดั้งเดิม แม้ว่ารัสเซียจะครุ่นคิดถึงปฏิบัติการสู่ดวงจันทร์และดาวอังคาร แต่ก็ยังไม่ได้วางกรอบเวลาที่ชัดเจนสำหรับปฏิบัติการสำรวจอวกาศนี้
อย่างไรก็ดี เอพีได้ตั้งข้อสังเกตว่าเปอร์มินอฟได้โพสต์ความเห็นลงในเว็บไซต์ขององค์การอวกาศรัสเซียว่า ยานอวกาศพลังงานนิวเคลียร์ควรใช้เพื่อนำมนุษย์มุ่งสู่ดาวอังคารและดาวเคราะห์อื่นๆ ซึ่งโครงการนี้จะเป็นความท้าทายด้านเทคโนโลยีอย่างยิ่ง แต่ก็สามารถนำประสบการณ์ด้านเทคโนโลยีอวกาศของรัสเซียและโซเวียตมาใช้ประโยชน์ได้
“โครงการนี้ตั้งเป้าในการจัดเตรียมเครื่องมือเพื่อโครงการสำรวจอวกาศขนาดใหญ่ ซึ่งรวมถึงปฏิบัติการส่งมนุษย์ไปเยือนดาวอังคาร การท่องเที่ยวระหว่างดวงดาว และปฏิบัติการสำรวจอวกาศที่อยู่ห่างไกล” ถ้อยแถลงของเปอร์มินอฟในเว็บไซต์
ด้านอีกอร์ ลิซอฟ (Igor Lisov) ผู้เชี่ยวชาญจากโครงการอวกาศของรัสเซีย ซึ่งอยู่มอสโคว์กล่าวว่า ยานอวกาศพลังงานนิวเคลียร์นี้ จะผลิตพลังงานไฟฟ้าให้กับเครื่องยนต์ซึ่งจะมุ่งหน้าสู่ดาวอังคารได้อย่างมีประสิทธิภาพ และรัสเซียได้ศึกษาจรวดพลังงานนิวเคลียร์มาเกือบ 50 ปีแล้ว นับแต่ครั้งที่สหภาพโซเวียตได้เริ่มพัฒนาโครงการนำมนุษย์ไปดาวอังคาร จากประสบการณ์นับแต่อดีตจะช่วยพัฒนายานอวกาศลำใหม่ของรัสเซียได้
ส่วน สแตนลีย์ โบโรวสกี (Stanley Borowski) วิศวกรอาวุโสผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องยนต์จรวดนิวเคลียร์ขององค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา) กล่าวว่านาซามีข้อได้เปรียบทางด้านปฏิบัติการสู่อวกาศห้วงลึกอยู่มาก อาทิ ปฏิบัติการนำนักบินอวกาศมุ่งสู่ดาวอังคาร หรือจรวดพลังงานนิวเคลียร์ที่มีประสิทธิภาพด้านพลังงานงานมากกว่าแบบเดิม 2 เท่า เป็นต้น
ทั้งนี้นาซามีพลูโตเนียมจำนวนน้อยในยานอวกาศสำรวจอวกาศห้วงลึก ซึ่งรวมถึงดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ พลูโต และการมุ่งหน้าออกจากระบบสุริยะ.