นอนหลับฝันดีในอวกาศง่ายนิดเดียว แต่ไม่มีฝักบัวให้อาบน้ำก่อนนอน

นักบินอวกาศอาจมีภาระหน้าที่อันหนักอึ้ง ยามเมื่อออกไปปฏิบัติภารกิจนอกโลก อย่างการต่อเติมสถานีอวกาศนานาชาติ ทว่าการหนอนหลับฝันดียามราตรีบนอวกาศ ไม่ได้จัดว่าเป็นภารกิจอันยุ่งยากสำหรับพวกเขาแต่อย่างใด แล้วพวกเขานอนหลับบนอวกาศกันอย่างไร ไปฟังประสบการณ์ตรงจากคนเคยอยู่นอกโลกกัน

จูลี ปาเยตต์ (Julie Payette) นักบินอวกาศสาวชาวแคนาดา ซึ่งเป็นหนึ่งในลูกเรือของยานเอนเดฟเวอร์ (Endeavour) ขององค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา) เที่ยวบินล่าสุด บอกว่า ที่จริงแล้วการนอนหลับในอวกาศนั้น สุดแสนจะสบายและง่ายดายมาก เพราะว่าเราสามารถนอนหลับได้โดยปราศจากแรงโน้มถ่วงของโลกที่คอยดึงดูดเราอยู่ตลอดเวลายามเมื่ออยู่บนพื้นโลก

"เรานอนหลับกันสบายมากเมื่ออยู่ในอวกาศ คุณพอจะนึกออกไหม? ก็คือว่าพวกเราแต่ละคนจะมีถุงนอนกันคนละชุด เมื่อคุณสอดตัวเข้าไปภายในถุงนอน คุณก็จะล่องลอยอยู่ภายในถุงนอน ที่ลอยล่องอยู่ภายในโมดูล"

"ดังนั้นคุณจึงต้องยึดถุงนอนติดไว้กับที่ไหนสักแห่ง ภายในโมดูล ซึ่งนี่ก็เป็นความคิดที่เข้าท่ามาก เพราะว่าขณะที่คุณกำลังนอนหลับฝันหวานอยู่ คุณอาจลอยไปชนเข้ากับอะไร หรือบริเวณไหนที่คุณไม่ได้ตั้งใจที่จะอยู่ตรงนั้นแต่แรกก็เป็นได้" ปาเยตต์ ให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนเมื่อเร็วๆ นี้ ขณะปฏิบัติหน้าที่อยู่บนสถานีอวกาศนานาชาติ โดยการสื่อสารผ่านทางศูนย์ควบคุมภาคพื้นดินของนาซา

ด้านโคอิชิ วากาตะ (Koichi Wakata) นักบินอวกาศขององค์กรสำรวจอวกาศญี่ปุ่น (แจกซา) ที่ขึ้นไปปฏิบัติภารกิจบนสถานีอวกาศนานาชาตินานถึง 4 เดือนครึ่ง และเพิ่งเดินทางกลับโลก พร้อมกับยานเอนเดฟเวอร์เมื่อวันที่ 31 ก.ค. ที่ผ่านมา อธิบายเพิ่มเติมว่า การนอนหลับบนอวกาศโดยยึดถุงนอนให้ติดอยู่กับที่ เป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะมิเช่นนั้นแล้ว ขณะหลับ เราอาจจะลอยล่องไปกระแทกเข้ากับคอมพิวเตอร์ หรือเครื่องมือบางอย่างที่มีความไวหรือเปราะบาง หรือไปถูกสวิตซ์ของมันเข้าโดยไม่ตั้งใจ

สเปซด็อตคอมระบุว่า ที่ผ่านมานักบินอวกาศบางคนเคยบอกไว้ว่า คืนแรกของการนอนหลับในอวกาศ พวกเขาถึงกับจับไข้กันเลยทีเดียว เพราะจิตใจมัวพะวงเกี่ยวกับภารกิจอันซับซ้อนในวันรุ่งขึ้น ทว่าลูกเรือทั้ง 7 นาย ของเอนเดฟเวอร์เที่ยวบินล่าสุดหาได้เป็นเช่นนั้นไม่ เพราะภารกิจของพวกเขาเปรียบเหมือนกับการวิ่งผลัดในตอนสุดท้ายแล้ว ด้วยการทำหน้าที่ขนส่งอุปกรณ์สำรองให้กับสถานีอวกาศและการต่อเติมห้องแล็บคิโบ (Kibo) ของญี่ปุ่นเพิ่มเติมจนเสร็จสมบูรณ์

ทว่าปาเยตต์บอกว่า สิ่งเดียวที่ขาดหายไปในการใช้ชีวิตอยู่บนสถานีอวกาศนั่นคือ "ฝักบัว" ซึ่งเป็นสิ่งที่จะทำให้การนอนหลับในอวกาศสบายมากยิ่งขึ้น หรือรู้สึกเบาสบายไร้น้ำหนักนั่นเอง และมันก็เป็นไปไม่ได้ด้วย ที่จะเริ่มต้นเช้าวันใหม่ด้วยการอาบน้ำฝักบัวให้สดชื่น

"แน่นอนทีเดียวว่า เราอยู่ในสภาวะที่ไร้น้ำหนัก เพราะฉะนั้นหัวฝักบัวที่มีสายน้ำไหลโปรยปรายออกมาเหนือหัวคุณก็จะไม่ทำงาน เราจึงไม่มีฝักบัวอาบน้ำ ไม่มีแม้แต่ก๊อกน้ำหรือท่อน้ำสักอันเลย" ปาเยตต์เผย

อย่างไรก็ดี ทั้งสกายแล็บ (Skylab) สถานีอวกาศแห่งแรกของนาซา และสถานีอวกาศมีร์ (Mir) ของรัสเซีย เคยมีห้องอาบน้ำอำนวยความสะดวกให้กับลูกเรือ โดยในสกายแล็บ ลูกเรือสามารถอาบน้ำได้ภายในห้องสำหรับอาบน้ำ และลอยอยู่ท่ามกลางน้ำที่ไหลออกมาจากท่อผ้าใบ และใช้ระบบสุญญากาศทำให้ภายในนั้นแห้งสนิท

ขณะที่บนสถานีอวกาศนานาชาติและกระสวยอวกาศของนาซา นักบินอวกาศจะมีปืนฉีดน้ำ โดยยิงน้ำออกมาใส่ผ้าสำหรับเช็ดหน้าและทำความสะอาดร่างกาย และยังมียาสระผมชนิดพิเศษที่ไม่ต้องล้างออกด้วย

"เราชำระร่างกายเมื่อเราต้องการ เหมือนอย่างเช่นเมื่อเราออกไปทำงานสำรวจนอกสถานที่ หรือออกไปเที่ยวตั้งแคมป์ หรืออะไรก็แล้วแต่ ซึ่งมันใช้ได้เลยทีเดียว" ปาเยตต์ เผย