ภาพจากดาวพุธภูมิประเทศแบบ "แมงมุม" หนึ่งเดียวในระบบสุริยะ

เอเอฟพี/เอเยนซี/เอพี - ฮือฮาทั่วนาซาเมื่อยานเมสเซนเจอร์ส่งภาพถ่ายรอย "แมงมุม" บนดาวพุธ ซึ่งไม่เคยเห็นบนดาวดวงใดมาก่อนในระบบสุริยะ และยังมีร่องรอยที่แสดงให้เห็นถึงภูเขาไฟที่เคยปะทุอยู่บนดาวแห่งการสื่อสารเมื่อนานมาแล้ว

ยานอวกาศเมสเซนเจอร์ (MESSENGER) ขององค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา) ที่เข้าใกล้ดาวพุธมากที่สุดในรอบ 33 ปี เมื่อวันที่ 14 ม.ค.51 ที่ผ่านมาทยอยส่องภาพถ่ายภูมิประเทศของดาวสื่อสารในมุมใหม่กลับมายังโลกอย่างต่อเนื่อง โดยภาพล่าสุดได้รับการขนานนามว่า "เดอะ สไปเดอร์" (The Spider) สร้างความฮือฮาทั่วนาซาอย่างมาก เพราะเป็นบริเวณที่มีร่องรอยคล้าย "แมงมุม" ขนาดยักษ์ทอดร่างอยู่บนดาวแห่งการสื่อสาร

"เดอะ สไปเดอร์" เป็นภูมิประเทศบนดาวพุธที่สะดุดตานักวิทยาศาสตร์มากที่สุด ขณะนี้เพราะประกอบไปด้วยพื้นที่ราบแคบๆ จำนวนมากกว่า 100 แห่ง ที่ทอดยาวเป็นแนวเส้นตรงตามแนวรัศมีออกมาจากจากจุดศูนย์กลาง ดูราวกับกลีบดอกไม้หรือขาของแมงมุมก็ไม่ปาน

ที่ใกล้ๆ กับใจกลาง "เดอะ สไปเดอร์" มีแอ่งกว้างราว 40 กิโลเมตร ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เองก็ไม่แน่ใจว่ามันเกิดขึ้นก่อนหรือหลังร่องรอยแมงมุมกันแน่ และจะเกี่ยวข้องกับการก่อเกิดเป็นภูมิทัศน์หน้าตาประหลาดนั้นหรือเปล่า และถ้าไม่ได้เกิดจากหลุมนั้น แล้วอะไรทำให้พื้นที่ตรงนั้นเป็นไปอย่างที่เห็นได้

อย่างไรก็ดี นักวิทยาศาสตร์บางคนสันนิษฐานแอ่งที่อยู่ใจกลาง "เดอะ สไปเดอร์" น่าจะเป็นหลุมอุกกาบาตที่ถูกชนตั้งแต่ดาวพุธมีอายุยังน้อย ส่วนร่องรอยที่คล้ายแมงมุมก็น่าจะเกิดขึ้นพร้อมๆ กับที่ดาวพุธถือกำเนิดขึ้นมาหรือไม่นานนักหลังจากนั้น ราวกับว่าเป็นเครื่องหมายหรือปานที่ติดตัวมาแต่กำเนิด

ทั้งนี้ "เดอะ สไปเดอร์" อยู่ตรงบริเวณที่ใกล้กับแอ่งคาโลริส (Caloris Basin) หลุมอุกกาบาตขนาดกว้างประมาณ 1,500 กิโลเมตร ซึ่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในระบบสุริยะที่เกิดจากอุกกาบาตขนาดใหญ่พุ่งชนเมื่อราว 3.8 พันล้านปีก่อน

"ภาพที่เห็นไม่เหมือนกับภาพใดๆ ในระบบสุริยะที่พวกเราเคยเห็นมาก่อนเลบ พวกเราต้องประหลาดใจกันอยู่เรื่อยๆ ดาวพุธมีอะไรเหนือความคาดหมายมากมายจริงๆ มันไม่เหมือนดวงจันทร์อย่างที่พวกเราคาดไว้ในตอนแรก ทว่าเป็นดาวเคราะห์ที่เต็มไปด้วยพลังที่น่าเกรงขามอย่างยิ่ง" ยีน โซโลมอน (Jean Solomon) จากสถาบันคาร์เนกีแห่งวอชิงตัน (Carnegie Institution of Washington) เผย ซึ่งเขาเป็นหัวหน้าทีมสังเกตการณ์ในครั้งนี้

ก่อนหน้านี้นักวิทยาศาสตร์คาดว่าดาวพุธคล้ายกับดวงจันทร์ ด้วยขนาดที่เล็ก มีพื้นผิวเป็นหิน และมีหลุมอุกกาบาต แต่หลังจากที่ยานเมสเซนเจอร์ส่งภาพถ่ายของดาวกว่า 1,200 ภาพ กลับมา ซึ่งภาพที่เห็นต่างไปจากที่คาดคิดเอาไว้มาก ทั้งยังมีร่องรอยของภูเขาไฟโบราณที่เคยปะทุเมื่อนานมาแล้วอยู่บนดาวพุธมากมายด้วย