ยูเนสโกจี้ไทยหามาตรการล้อมคอกรถไฟความเร็วสูงกรุงเทพฯ-หนองคาย กระทบมรดกโลกอยุธยา

ศูนย์มรดกโลก องค์การยูเนสโก ส่งหนังสือถึงกรมศิลปากร แสดงความห่วงใย โครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูงกรุงเทพฯ-หนองคาย วิ่งผ่านใกล้อุทยานประวัติศาสตร์ หวั่นส่งผลกระทบต่อภูมิทัศน์และคุณค่าความโดดเด่นของโบราณสถาน แนะลดขนาดของสถานีอยุธยา และยึดหลักความเรียบง่าย

วันนี้ (8 ต.ค.) นายประทีป เพ็งตะโก อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า จากการประชุมหารือร่วมกับ นายสรพงศ์ ไพฑูรย์พงษ์ รองปลัดกระทรวงคมนาคม และ นายพิเชฐ คุณาธรรมรักษ์ รองอธิบดีกรมการขนส่งทางราง พร้อมด้วย เจ้าหน้าที่ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ได้มีประเด็นพิจารณาการดำเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงเส้นทางกรุงเทพฯ-หนองคาย โดยอยู่ระหว่างการสร้างเส้นทางช่วงที่ 1 กรุงเทพฯ-นครราชสีมา ซึ่งเส้นทางดังกล่าวได้ผ่านบริเวณสถานีรถไฟพระนครศรีอยุธยา ที่สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และผ่านในพื้นที่ใกล้กับแหล่งมรดกโลกนครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา ส่งผลให้หลายฝ่ายมีความวิตกกังวลถึงการก่อสร้างสถานีรถไฟที่มีขนาดใหญ่ เพื่อรองรับระบบการคมนาคมขนส่งทางรางในบริเวณนั้น จะส่งผลต่อ สถานีรถไฟ เดิมที่เป็นโบราณสถาน และแหล่งมรดกโลก

นายประทีป กล่าวด้วยว่า ศูนย์มรดกโลก องค์การยูเนสโก ได้มีหนังสือส่งมายังกรมศิลปากร แสดงความห่วงใย และกังวลถึงโครงการดังกล่าวเช่นกัน โดยเฉพาะให้หามาตรการดูแลเพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบต่อแหล่งมรดกโลกนครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา ทั้ง ด้านภูมิทัศน์ และคุณค่าความโดดเด่น ของมรดกโลก

จากปัญหาดังกล่าวจึงได้หารือแนวทางการลดผลกระทบในทางลบแก่โบราณสถานและแหล่งมรดกโลก โดยที่ประชุมได้มีความเห็นในเบื้องต้นว่าในการก่อสร้างสถานีรถไฟความเร็วสูงและการพัฒนา พื้นที่โดยรอบสถานีนั้น ให้พยายามลดขนาดของอาคารโดยยึดหลักความเรียบง่ายและความจำเป็นในการใช้งาน รวมทั้งให้ความสำคัญกับประโยชน์ใช้สอยหลักทางด้านการคมนาคม ขณะที่การพัฒนาพื้นที่เพื่อการสันทนาการ และการเชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่ สำหรับการพัฒนาพื้นที่เพื่อประโยชน์ทางด้านเศรษฐกิจและการค้า นั้น ให้ถือเป็นความสำคัญในลำดับรอง พร้อมกันนี้ ให้แต่งตั้งคณะทำงานเพื่อพิจารณารูปแบบสถานีและการพัฒนา พื้นที่โดยรอบสถานีร่วมกันต่อไป

“ในฐานะเลขานุการคณะอนุกรรมการมรดกโลกทางวัฒนธรรม ผมจะนำประเด็นดังกล่าวเข้าหารือในที่ประชุมคณะอนุกรรมการมรดกโลกทางวัฒนธรรม ซึ่งมี นายอิทธิพล คุณปลื้ม รมว.วัฒนธรรม เป็นประธาน ในวันที่ 9 ต.ค. นี้ อย่างไรก็ตาม จะส่งการประชุมต่อไปยัง คณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลก ต่อไป” อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวทิ้งท้าย

ทั้งนี้ เมื่อปี 2555 กองทุนมรดกโลกประกาศรายชื่อ 10 มรดกทางสถาปัตยกรรมของเอเชีย ที่กำลังถูกภัยคุกคามจากการเติบโตทางเศรษฐกิจ สงคราม และการท่องเที่ยว “ทำลายลงอย่างไม่อาจซ่อมแซมให้กลับดีดังเดิมได้” โดยอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาของไทยติดอันดับเสี่ยงมากที่สุด โดยมีรายชื่อ โบราณสถาน 10 แห่งในเอเชียที่เสี่ยงต่อการถูกทำลายตามรายงานจากกองทุนมรดกโลก ได้แก่

1. อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา เมืองหลวงเก่าแห่งสยามที่ได้ชื่อว่า “เวนิสแห่งตะวันออก”
2. ป้อมปราการซันติอาโก ในฟิลิปปินส์
3. เมืองคัชการ์ (คาสือ) หนึ่งในเมืองเก่าแก่บนเส้นทางสายไหมของจีน
4. มหาสธานคร (Mahasthangarh) ในบังกลาเทศ
5. พุทธสถาน Mes Aynak ในอัฟกานิสถาน
6. เมืองโบราณ มรัค-อู ในรัฐยะไข่ของพม่า
7. ทุ่งไหหิน ในลาว
8. ปราสาทพระวิหาร ในกัมพูชา
9. ศาสนสถาน Rakhigari ในอินเดีย
10. ตักศิลา ในปากีสถาน