ทำอย่างไรเมื่อเท้าเหม็น

โดย...ผศ.นพ.สุมนัส บุณยะรัตเวช ภาควิชาตจวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

กลิ่นอันไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้นบริเวณเท้า ไม่ว่าจากตัวเราหรือคนรอบข้าง ที่ส่งกลิ่นทีไรถึงกับเบือนหน้าหนีกันเลยทีเดียว แล้วปัญหาที่ว่านี้จะมีวิธีแก้ไขได้อย่างไร

ปัญหาเท้าเหม็นเป็นปัญหาที่พบบ่อยมาก โดยทั่วไปเจ้าของกลิ่นเท้าอาจไม่รู้สึกตัวด้วยซ้ำไป แต่ทราบจากคนรอบข้างเริ่มแสดงอาการ ทำให้เสียบุคลิกภาพและความมั่นใจต่อเจ้าของกลิ่นเท้า ปัญหากลิ่นเท้าจะพบบ่อยในบุคคลที่มีเหงื่อออกมาก โดยเฉพาะในเพศชาย พบบ่อยในนักกีฬา นักวิ่ง บุคคลในเครื่องแบบที่ต้องใส่รองเท้าอับอบเป็นเวลานานๆ

ปัญหาของกลิ่นเท้านั้นจะเกิดขึ้นเกี่ยวเนื่องกับปัญหาเหงื่อออกจำนวนมาก และแบคทีเรียประจำกลิ่น ซึ่งแบคทีเรียชนิดนี้ไม่ใช่แบคทีเรียที่รุนแรง แบคทีเรียจะเปลี่ยนสารคัดหลั่งรวมทั้งเหงื่อในบริเวณผิวหนังให้กลายเป็นกลิ่นเท้า ในบางรายที่มีความรุนแรงมากจะพบมีการเปื่อยยุ่ยหรือเป็นหลุมบริเวณฝ่าเท้า

ปัญหากลิ่นเท้าเหม็นมีความเกี่ยวเนื่องกับเหงื่อออกมาก และแบคทีเรียประจำกลิ่น อันดับแรก คือ การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล หมั่นเปลี่ยนรองเท้าบ่อยๆ ใส่ถุงเท้าที่เป็นผ้าฝ้ายที่ไม่มีความอบ การอาบน้ำถูสบู่ การโรยแป้งที่บริเวณเท้าจะช่วยเรื่องของการระงับกลิ่นและทำลายแบคทีเรียที่อยู่บริเวณผิวหนังได้ ในกรณีคนที่มีปัญหาเหงื่อออกมาก การใช้ยาหรือสารที่ช่วยระงับกลิ่นก็จะมีส่วนสำคัญ

โดยทั่วไปการดูแลสุขอนามัยเฉพาะที่ ก็มีส่วนช่วยลดปัญหากลิ่นเท้าได้อยู่แล้ว แต่ถ้ากลิ่นเท้ายังคงอยู่มีอาการที่เป็นมาก ทางการแพทย์จะเน้นการดูแลภาวะเหงื่อออก ซึ่งอาจจะมียาทา ยาฉีด ยารับประทานบางชนิดช่วยระงับเหงื่อออกได้

จากการศึกษาของภาควิชาตจวิทยา ร่วมกับ เรือเอกนายแพทย์ ปุณยวีร์ อ่องศรี สังกัดโรงพยาบาลสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ กรมแพทย์ทหารเรือ กองทัพเรือ คือ การใช้สบู่ฆ่าเชื้อ ซึ่งเป็นสบู่ชนิดเดียวกับที่แพทย์ใช้ฟอกมือเวลาเข้าห้องผ่าตัดสามารถช่วยระงับกลิ่นได้ โดยการใช้สบู่ชนิดนี้ฟอกไว้ที่เท้า ทิ้งไว้ 1 - 2 นาที ทุกวัน อย่างน้อยเป็นเวลาประมาณ 2 สัปดาห์ ปัญหากลิ่นเท้าจะลดลงได้อย่างง่าย แต่ถ้าปัญหากลิ่นเท้ายังเป็นอยู่มากขึ้นไม่ดีขึ้น การพบแพทย์ผิวหนังเพื่อช่วยประเมินน่าจะมีความสำคัญ

ถึงแม้ว่าโรคเท้าเหม็นจะไม่ใช่ปัญหาสุขภาพโดยตรง แต่ก็ทำให้เสียบุคลิกภาพที่ดี สูญเสียความมั่นใจกันได้ ลองมาแก้ด้วยวิธีง่ายๆ เพื่อลดกลิ่นเท้าเหม็น โดยเริ่มจากการดูแลสุขอนามัยส่วนตัว การอาบน้ำถูสบู่ โรยแป้งฝุ่น อย่าใส่ถุงเท้าซ้ำบ่อยๆ นำรองเท้าผึ่งลมผึ่งแดดพอประมาณ บางคนใช้สารดูดกลิ่นใส่ในรองเท้า หรือสเปรย์ฉีดรองเท้าเพื่อระงับกลิ่น สิ่งเหล่านี้ก็สามารถช่วยระงับกลิ่นเท้าได้เช่นกัน

************************

กิจกรรมดีๆ ที่ศิริราช

#ขอเชิญชมนิทรรศการ “ศิระกรานพระภูบาลนวมินทร์” ระหว่างวันที่ 1 กันยายน - 31 ตุลาคม 2560 ณ บริเวณพิพิธภัณฑ์ศิริราชพิมุขสถาน ปิดทำการวันอังคาร วันหยุดนักขัตฤกษ์ และวันที่ 25 - 27 ตุลาคม 2560 สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม พิพิธภัณฑ์การแพทย์ศิริราช โทร 0 2419 2618-9, 0 2419 2601

#เชิญชวนร่วมกิจกรรม “วันอัลไซเมอร์โลก 2560” ภายใต้หัวข้อ “สังคมเป็นมิตร...เพิ่มคุณภาพชีวิตในวัยหลงลืม” ระหว่างวันที่ 7 - 8 กันยายน 2560 เวลา 08.00 - 16.00 น. ณ โถงอาคาร ๑๐๐ ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ ผู้สนใจร่วมงานโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 2419 7287, 09 3836 0191