“มังคุด” ราชินีผลไม้ อุดมวิตามิน เปลือกช่วยสมานแผล บรรเทาท้องเสีย

แพทย์แผนไทยชี้ “มังคุด” มีประโยชน์ทั้งเนื้อและเปลือก อุดมวิตามินและแร่ธาตุจำเป็น ส่วนเปลือกมีสารสำคัญช่วยสมานแผลให้แผลหายเร็วขึ้น บรรเทาอาการท้องเสียชนิดไม่ติดเชื้อ

นพ.ปราโมทย์ เสถียรรัตน์ โฆษกกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า ในช่วงเดือนกรกฎาคม-กันยายนของทุกปี เป็นช่วงฤดูการออกผลผลิตของมังคุด โดยมังคุดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ และได้รับยกย่องให้เป็น “ราชินีแห่งผลไม้ (Queen of fruits)” เนื่องจากผลมังคุดมีกลีบเลี้ยงที่อยู่หัวขั้วของผล มีลักษณะคล้ายมงกุฎของราชินี เนื้อของมังคุดมีรสชาติอร่อย รสหวานอมเปรี้ยว และมีสารสำคัญที่จำเป็นต่อร่างกาย ได้แก่ วิตามินซี วิตามินอี วิตามินบี 1 บี 2 บี 3 บี 6 บี 9 และบี 12 นอกจากนี้ยังมีแร่ธาตุที่จำเป็น เช่น แคลเซียม โพแทสเซียม เหล็ก แมงกานีส ฯลฯ ซึ่งสารเหล่านี้มีส่วนช่วยให้กลไกต่างๆ ในร่างกายทำงานได้ดีขึ้น

นพ.ปราโมทย์กล่าวว่า เปลือกมังคุดมีรสฝาด ช่วยบรรเทาอาการท้องเสียที่เกิดจากธาตุไม่ปกติ ไม่ติดเชื้อ เช่น อุจจาระไม่มีมูกเลือดปน หรืออาการท้องเสียที่ไม่มีไข้ร่วมด้วย วิธีการนำเปลือกมังคุดมาใช้ประโยชน์เพื่อรักษาอาการท้องร่วง ตามตำราการแพทย์แผนไทย และหลักการสาธารณสุขมูลฐาน มีวิธีการดังนี้ นำเปลือกผลมังคุดตากแห้งประมาณ ½ ผล (4 กรัม) ย่างไฟให้เกรียม บดเป็นผง แล้วละลายในน้ำต้มสุกประมาณครึ่งแก้ว หรือ 100 มล. ดื่มทุก 2 ชั่วโมง

“นอกจากรักษาอาการท้องเสียแล้ว เปลือกมังคุดยังช่วยสมานแผล ช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น จากข้อมูลการศึกษาวิจัยพบว่า เปลือกมังคุดมีสารกลุ่มแซนโทน (Xanthone) ที่สำคัญ ได้แก่ แอลฟา-แมงโกสทิน ที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ และต้านอนุมูลอิสระ นอกจากนี้ ในเปลือกมังคุดยังพบสารแทนนิน (Tannin) ซึ่งมีฤทธิ์ช่วยสมานแผลด้วยการทำให้หลอดเลือดหดตัว ป้องกันการสูญเสียน้ำของแผล ซึ่งมีส่วนช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น และลดการเคลื่อนตัวของลำไส้ ทำให้สามารถบรรเทาอาการท้องเสียได้ ในปัจจุบันมีการนำเปลือกมังคุดมาสกัดและพัฒนาใช้เป็นยารักษาโรคในรูปแบบยาน้ำ เป็นยาใช้ทาภายนอก คือ ยาเปลือกมังคุด และเป็นยาสมุนไพรที่ถูกบรรจุให้เป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ มีสรรพคุณช่วยสมานแผล ทั้งแผลสดและแผลเรื้อรัง ขนาดและวิธีใช้ ทาบริเวณที่เป็นแผลวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ข้อห้ามใช้ ห้ามทาบริเวณขอบตาและเนื้อเยื่ออ่อน” นพ.ปราโมทย์กล่าว

นพ.ปราโมทย์กล่าวว่า เปลือกมังคุดนอกจากจะถูกนำมาใช้เป็นยารักษาโรคแล้วก็ยังถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมเวชสำอางต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นสบู่รักษาสิวจากเปลือกมังคุด ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวหน้า ครีมบำรุงผิว รวมถึงผสมในเจลล้างมือ เป็นต้น ซึ่งเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจเป็นเม็ดเงินให้แก่ประเทศอย่างมหาศาล ทั้งนี้ กรมฯ จะจัดงานมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติ ครั้งที่ 14 ระหว่างวันที่ 30 สิงหาคม - 3 กันยายน 2560 อิมแพค เมืองทองธานี ก็สามารถมาหาความรู้เรื่องสมุนไพรได้