เปิดสรรพคุณ “มะลิ” ดอกไม้สัญลักษณ์วันแม่ ใช้บำรุงหัวใจ แก้ร้อนใน แก้กระหายน้ำ ช่วยให้ผ่อนคลาย จิตใจชุ่มชื่น
นพ.ปราโมทย์ เสถียรรัตน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า เนื่องในโอกาสวันแม่แห่งชาติ 12 สิงหาคม 2560 ที่จะถึงนี้ ประชาชนจะใช้ดอกมะลิเป็นสัญลักษณ์แสดงความรักที่มีต่อแม่ เพราะดอกมะลิเปรียบเสมือนความรักที่บริสุทธิ์ และใช้สื่อความหมายถึง การเคารพบูชา และการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทีของลูกที่มีต่อแม่ หลายท่านอาจจะนึกไม่ถึงว่าความสำคัญของดอกมะลิ นอกจากจะเป็นสัญลักษณ์ในวันสำคัญดังกล่าวแล้ว ดอกมะลิยังมีประวัติการใช้เป็นส่วนผสมของตำรับยาไทยหลายตำรับ เช่น ยาหอมเทพจิตร เป็นต้น
นพ.ปราโมทย์ กล่าวว่า มะลิ มีรสขมหอมเย็น สรรพคุณบำรุงหัวใจ ช่วยให้ผ่อนคลาย ทำให้จิตใจชุ่มชื่น บำรุงครรภ์ แก้ร้อนใน กระหายน้ำ แพทย์แผนโบราณจัดไว้เป็นตัวยาชนิดหนึ่งในพิกัดเกสรทั้ง 5 เกสรทั้ง 7 และเกสรทั้ง 9 มะลิเป็นส่วนผสมหลักของ ยาหอมเทพจิตร ซึ่งมีสรรพคุณแก้วิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย ช่วยให้จิตใจสงบ ปรับสมดุลในร่างกายให้ ผ่อนคลาย วิธีการรับประทานยาหอมเทพจิตรชนิดเม็ด ให้รับประทานในปริมาณ 1 - 1.4 กรัม จำนวน 5 - 7 เม็ด รับประทานเมื่อมีอาการทุก 3 - 4 ชั่วโมง ไม่ควรเกินวันละ 3 ครั้ง ส่วน ยาหอมเทพจิตรชนิดผง ให้รับประทานในปริมาณ 1 - 1.4 กรัม จำนวน ครั้งละ 1 - 1.5 ช้อนชา ละลายน้ำต้มสุก 2 - 4 ช้อนโต๊ะ รับประทานเมื่อมีอาการ ไม่ควรเกินวันละ 3 ครั้ง ควรระวังในการใช้ยากับผู้ที่แพ้ละอองเกสรดอกไม้ และการใช้ร่วมกับยาในกลุ่มต้านการแข็งตัวของเลือด ปัจจุบันดอกมะลิถูกนำมาแปรรูปเป็นเครื่องดื่ม ได้แก่ ชาชงดอกมะลิ ชาเบญจเกสร น้ำลอยดอกมะลิ และใช้แต่งกลิ่นในเครื่องสำอางหลายประเภท เช่น ครีมบำรุงมือ แชมพู สบู่ เป็นต้น