วัยรุ่น Gen Z ประกาศไม่สูบบุหรี่ นักวิชาการห่วง บ.บุหรี่ทำตลาดล่อลวง ดัน กม.ฉบับใหม่

กลุ่มวัยรุ่นจัดโครงการ Gen Z ไม่สูบบุหรี่ ชี้ มีแต่พิษภัย ไม่มีประโยชน์ ด้านนักวิชาการหนุนวัยรุ่นไม่ข้องเกี่ยว ช่วยลดนักสูบหน้าใหม่ได้ ห่วงมี กม. ควบคุมแต่ลดปริมาณยาก เหตุ บ.บุหรี่ มีกลยุทธ์การตลาดล่อลวง หวังทดแทนผู้ใหญ่ที่ตายและเลิกสูบ ดันคลอด กม.ควบคุมยาสูบฉบับใหม่ WHO ชูซองบุหรี่แบบเรียบรณรงค์วันงดสูบบุหรี่โลก

วันนี้ (17 พ.ค.) ที่โรงแรมเอเชีย ในงานแถลงข่าวงาน “Gen Z Gen STRONG : ไม่สูบ” จัดโดยมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ เครือข่ายยุวทัศน์ สำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งภายในงานมีดารานักแสดง Gen Z อาทิ สกาย วงศ์รวี นทีธร, พี สาริษฐ์ ตรัยเลิศวิเชียร, ต้นหน ตันติเวชกุล นักแสดงซีรี่ส์ชื่อดัง ฮอร์โมน เข้าร่วมรณรงค์ไม่สูบบุหรี่ด้วย

นายพชรพรรษ์ ประจวบลาภ ประธานเครือข่ายยุวทัศน์ กรุงเทพมหานคร กล่าวว่า Generation Z คือ คนที่อายุ 7 - 20 ปี ในขณะนี้ ซึ่งเติบโตมาพร้อมเทคโนโลยีในการสื่อสารและเข้าถึงข้อมูล พวกเราตระหนักดีว่าความอิสระในการเข้าถึงข้อมูลมีทั้งข้อดีและข้อเสียต่อการเลือกใช้ชีวิต แต่สิ่งหนึ่งที่พวกเรารู้และเห็นตรงกัน คือ มีข้อมูลมากมายที่ใคร ๆ ก็ค้นได้จากอินเทอร์เน็ตว่าบุหรี่ไม่ดีอย่างไร ซึ่งตนไม่เคยค้นเจอประโยชน์ของบุหรี่เลยแม้แต่ครั้งเดียว พวกเราจึงเลือกที่จะไม่เข้าไปข้องเกี่ยวกับบุหรี่และยาเสพติด และเพื่อแสดงพลังของ Gen Z เราจึงร่วมกันทำโครงการ “Gen Z Gen STRONG : ไม่สูบ” ขึ้น เพราะอยากเห็นคน Gen Z ปลอดจากบุหรี่ และหวังว่าสังคมจะช่วยกันส่งเสริม และสนับสนุนโครงการนี้

ดร.ศรัญญา เบญจกุล อาจารย์คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า จากข้อมูลการสำรวจสถานการณ์การบริโภคยาสูบของประชากรไทยในช่วง 24 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2534 - 2558) พบว่า จำนวนผู้สูบบุหรี่ลดลงจาก 12.2 ล้านคน ในปี 2534 เป็น 10.9 ล้านคน ในปี 2558 ในจำนวนนี้ พบว่าเป็น Gen Z ที่มีอายุ 15 - 18 ปี 3.1 แสนคน ซึ่งหากเราช่วยกันปกป้อง Gen Z จากการเริ่มสูบบุหรี่ได้สำเร็จ ก็จะสามารถลดนักสูบหน้าใหม่ได้ถึงร้อยละ 90 แต่จากผลสำรวจนั้นยังพบว่ามีการลดลงที่ไม่ชัดเจนมากพอ ซึ่งคนใน Gen Z โตมาพร้อมกับกฎหมายควบคุมบุหรี่อยู่แล้วจึงทำให้วันรุ่นสูบบุหรี่ได้ยากขึ้นกว่าเดิม แต่ที่ยังมีส่วนที่สูบหรี่อยู่เนื่องจากยังมีสิ่งเร้า มีสิ่งดึงดูดใจให้สูบ อย่างเช่น ร้านค้าที่เปิดโชว์บุหรี่ขายอย่างชัดเจน ทั้ง ๆ ที่ก่อนหน้านี้ห้ามโชว์ให้เห็น มีโฆษณา มีกลยุกต์ทางการตลาดที่ดึงดูดใจอยู่ ดังนั้น ควรจัดการสิ่งเหล่านี้ด้วย เพราะจะเป็นปัจจัยสำคัญในการดึงดูดวัยรุ่นเข้ามาสูบบุหรี่ได้ง่ายที่สุด

นายจิระวัฒน์ อยู่สะบาย นิติกรจากสำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ กล่าวว่า การป้องกันนักสูบหน้าใหม่เป็นมาตรการที่สำคัญ แต่กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมยาสูบของประเทศไทย ได้แก่ พ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2535 และ พ.ร.บ. คุ้มครองสุขภาพของผู้ไม่สูบบุหรี่ พ.ศ. 2535 ใช้มากว่า 20 ปีแล้ว ล้าสมัย และ มีช่องโหว่ที่ทำให้ธุรกิจยาสูบใช้เป็นเครื่องมือในการขยายธุรกิจมาโดยตลอด เพราะธุรกิจยาสูบต้องการล่าลูกค้าใหม่มาทดแทนผู้ใหญ่ที่สูบบุหรี่จนป่วยและตายหรือเลิกสูบ ดังนั้น พ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบฉบับใหม่ จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะมีมาตรการในการปกป้องเด็กจากเข้าถึงบุหรี่ เช่น การห้ามแยกซองบุหรี่ขายเป็นรายมวน ทั้งนี้ จากการสำรวจที่ผ่านมา พบว่า ร้อยละ 88 ของเด็กอายุระหว่าง 15 - 17 ปี ที่สูบบุหรี่ ซื้อบุหรี่จากการแบ่งขายเป็นมวน ๆ และอีกประการอย่างเช่นที่ ดร.ศรัญญา กล่าวคือ ร้านขายปัจจุบันนี้มีการโชว์บุหรี่ขายกันอย่างเปิดเผยทำให้วัยรุ่นสามารถทำความรู้จักและเลือกสูบได้ง่ายทั้ง ๆ ที่เคยมีข้อห้ามโชว์ขาย แต่บางร้านก็ยังโชว์บ้างไม่โชว์บ้าง เพื่อให้สินค้าขายได้อยู่ ควรจะปิดตู้ขายบุหรี่ให้มิดชิดไปเลย เพื่อไม่เป็นการดึงดูดนักสูบใหม่ ๆ ให้เฉพาะนักสูบเก่า ๆ ที่รู้จักชนิด ยี่ห้อบุหรี่อยู่แล้วสูบ

ดร.แดเนียล เคอร์เทสซ์ ผู้แทนองค์การอนามัยโลก ประจำประเทศไทย กล่าวว่า คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปีนี้คือวันที่ 31 พ.ค. คือ “ซองบุหรี่แบบเรียบ ลดภัยเงียบ ลดโรค” เพื่อลดความดึงดูดของซองบุหรี่ ป้องกันการใช้ซองบุหรี่เป็นสื่อโฆษณา เพราะการทำซองบุหรี่เป็บแบบเรียบจะเห็นคำเตือนที่ชัดเจน ห้ามพิมพ์ลวดลายสีสันและเครื่องหมายการค้า โดยประเทศออสเตรเลียได้ใช้ซองบุหรี่แบบเรียบตั้งแต่ พ.ศ. 2555 ขณะที่ประเทศอังกฤษ และ ไอร์แลนด์ กฎหมายซองบุหรี่แบบเรียบเริ่มใช้เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม ที่ผ่านมา ทั้งนี้ สหภาพยุโรป หรือ อียู ได้ประกาศว่าสมาชิกทั้ง 28 ประเทศ สามารถออกกฎหมายนี้ได้ ไม่ได้เป็นการลิดรอนสิทธิในการใช้เครื่องหมายการค้าหรือชื่อยี่ห้อ และไม่เป็นการขัดต่อกฎหมายการค้าระหว่างประเทศ ผลการบังคับใช้กฎหมายซองบุหรี่แบบเรียบของออสเตรเลียพบว่าอัตราการสูบบุหรี่ของเยาวชนลดลง ทำให้ผู้สูบบุหรี่อยากเลิกสูบมากขึ้น