“กรมศิลป์” พบสำเนาศิลาจารึกวัดข่ามีนเว

พบสำเนาศิลาจารึกวัดข่ามีนเวแล้ว ‘กรมศิลป์’ สั่งผู้เชี่ยวชาญแปลความ ชี้ไม่ห้ามสมาคมจิตพรรณขุดสถูปพระเจ้าอุทุมพร เพียงต้องการแจงข้อมูลให้สังคมรับรู้ ขณะที่ สมาคมจิตพรรณ เตรียมเปิดตัวอนุสรณ์สถานพระเจ้าอุทุมพร 15 มี.ค.พร้อมบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ สถาปนาเจดีย์องค์ประธาน

สืบเนื่องมาจากที่ นายสด แดงเอียด ผู้เชี่ยวชาญด้านโบราณคดีและอดีตอธิบดีกรมการศาสนา (ศน.) ได้เปิดเผยบันทึกส่วนตัวเมื่อปี 2530 หรือ 27 ปีก่อน เมื่อครั้งเดินทางไปค้นหาหลักฐานเกี่ยวกับสถูปบรรจุพระบรมอัฐิสมเด็จสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร กษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา และได้พบพระอินตาคา เจ้าอาวาสวัดข่ามีนเว เมืองสะกาย สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ นำไปสู่การค้นพบหลักศิลาจารึก ซึ่งบ่งบอกว่ามีเจ้านายไทยในสมณะพระภิกษุมรณภาพมีการจัดพิธีปลงพระศพใหญ่โตและนำพระบรมอัฐิมาบรรจุที่เจดีย์ของวัดข่ามีนเวนั้น

นายเอนก สีหามาตย์ อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า ขณะนี้ได้พบหลักฐานสำเนาหลักศิลาจารึก ภาษามอญโบราณของนายสัญชัย หมายมั่น อดีตหัวหน้าอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง ซึ่งเป็นคณะทำงานที่ร่วมเดินทางไปกับนายสด เมื่อปี 2530 ซึ่งเก็บรักษาไว้ ณ หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จึงสั่งให้คณะทำงานเร่งการตรวจสอบเอกสารและให้ผู้เชี่ยวชาญแปลเนื้อหาของศิลาจารึกดังกล่าวออกมา คาดว่าภายใน 1 สัปดาห์ น่าจะแปลเสร็จเรียบร้อย หากเนื้อความระบุว่ามีเจ้านายไทยในสมณะพระภิกษุ มรณภาพ และนำพระบรมอัฐิมาบรรจุที่เจดีย์วัดข่ามินเวจริง จะประสานกรมโบราณคดี พิพิธภัณฑ์และหอสมุด กระทรวงวัฒนธรรม เมียนมาร์ เพื่อส่งชุดคณะทำงานไปศึกษารายละเอียดร่วมกันอีกครั้งพร้อมหารือถึงแนวทางศึกษาต่อไป

นายเอนก กล่าวว่า มีหลายฝ่ายสอบถามเข้ามาว่า มีแนวคิดประสานไปยังสมาคมจิตพรรณและทางการเมียนมาร์ เพื่อให้ชะลอการขุดค้นสถูปของพระเจ้าอุทุมพรนั้น กรมศิลปากรคงไม่ห้ามในเรื่องดังกล่าว เพราะเป็นเรื่องที่สมาคมดำเนินการร่วมกับเทศบาลมัณฑะเลย์ เพียงแต่ต้องการเปิดเผยข้อมูลทางวิชาการให้สังคมเลือกว่าข้อมูลตรงไหนน่าเชื่อถือ ตรงไหนที่ต้องศึกษาต่อ ไม่กำหนดหรือห้ามไม่ให้ใครเชื่อหรือไม่เชื่อ เพราะทุกคนสามารถแสดงความคิดเห็นเป็นความเชื่อส่วนบุคคล ส่วนของกรมศิลปากรเปิดเผยได้นำข้อมูลที่ผู้เชี่ยวชาญด้านโบราณคดีต่างๆ มาสรุปประเด็นเพื่อให้เห็นว่าวิธีการศึกษาจะด่วนสรุปไม่ได้ ต้องมีข้อมูลหลักฐานยืนยัน 100% เพราะเรื่องดังกล่าว มีความเกี่ยวข้องกับสถาบันพระมหากษัตริย์ต้องมีเอกสารสนับสนุน ส่วนกรณีจะขอเจาะเจดีย์วัดข่ามีนเวนั้น หากข้อมูลคำแปลระบุว่ากรณีดังกล่าวจริงก็จะมีการหารือกับคณะดำเนินงานอีกครั้ง

ขณะที่ นายวิจิตร ชินาลัย สถาปนิกอำนวยการ โครงการอนุรักษ์โบราณสถานและอุทยานประวัติศาสตร์เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานมหาเถระพระเจ้าอุทุมพร ทำการในนามสมาคมจิตพรรณ กล่าวว่า การพิสูจน์ว่าสถูปที่คณะขุดค้นพบนั้น เป็นพระบรมอัฐิของพระเจ้าอุทุมพรจริงหรือไม่นั้น ทางวิทยาศาสตร์ต้องดำเนินการต่อไป ซึ่งโครงการนี้เป็นอนุสรณ์สถานที่เกี่ยวโยงกับพระองค์ท่าน ทางผู้เชี่ยวชาญและรัฐบาลพม่าต่างเชื่อแล้วว่าที่นี่เป็นสถูปบรรจุพระบรมอัฐิ ในเมื่อเขาเชื่อและอนุญาตให้เราทำอนุสรณ์สถาน ตนไม่จำเป็นต้องพิสูจน์ไปมากมายกว่านี้ เพราะวัตถุประสงค์ที่แท้จริงนั้นต้องการสร้างอนุสรณ์สถานให้ท่านอยู่แล้ว หลักฐานที่เพิ่มเติมก็จะจัดแถลงข่าวโครงการอนุสรณ์สถานมหาเถระพระเจ้าอุทุมพร และเปิดตัวสมาคมมิตรภาพไทย-พม่า จิตพรรณ ในวันที่ 14 มี.ค.ส่วนวันที่ 15 มี.ค.เวลา 09.00 น.จะมีพิธีบรรจุพระบรมสารีริกธาตุและพิธีสถาปนาพระพุทธเจดีย์องค์ประธานตามประเพณีพม่า โดยจะมีการบรรจุพระพุทธรูปองค์ประธาน 1 องค์ และพระพุทธเจ้า 28 พระองค์ รวมทั้งหมด 29 พระองค์ ตรงกับจำนวนพรรษาขณะที่พระเจ้าอุทุมพรประทับอยู่ที่พม่า และจะถวายเพล บังสุกุล และถวายไทยทาน พิธีทั้งหมดจะเชิญผู้เชี่ยวชาญจากพม่ามาร่วม นอกจากนี้ จะอนุญาตให้คนไทยที่มาร่วมงานบรรจุพระพุทธรูปของตัวเองใส่ลงไปในกรุเจดีย์และปิด เพื่อเป็นการสืบพระศาสนา และเพื่อเป็นนิมิตหมายในการเริ่มการก่อสร้างโครงการนี้ สำหรับวันที่ 13 พ.ค. ตรงกับวันวิสาขบูชาของไทย จะอัญเชิญพระบรมอัฐิกลับไปบรรจุในเจดีย์องค์ที่ 3 ซึ่งจะมีพิธีใหญ่มาก เพราะเป็นการอัญเชิญพระบรมอัฐิของพระมหากษัตริย์กลับมาบรรจุไว้ที่เดิม

สถาปนิกอำนวยการ อธิบายว่า โครงการดังกล่าวเป็นการอนุรักษ์กึ่งปฏิสังขรณ์ เราไม่ทำขึ้นมาใหม่ เพราะประเทศพม่ามีระเบียบในการอนุรักษ์ เมื่อมาทำงานนอกประเทศบางสิ่งบางอย่างก็ต้องทำตามรัฐบาลพม่า เมื่อผมเสนอแบบมา ทางพม่าก็บอกว่าทำไมไม่เสนอแบบยอดเจดีย์องค์ประธานมาด้วย ผมบอกว่าเสนอไว้ 2 แบบ แต่จะให้ทางรัฐบาลพม่าและไทยมาหารือกันอีกครั้งว่าจะใช้รูปแบบใด โดยเจดีย์ทรงโกศจะต้องบูรณะและฉาบปูนให้เรียบร้อย ส่วนฐานเจดีย์ก็เช่นกันจะต้องเสริมอิฐเข้าไป โดยอาศัยรูปแบบเดิม ส่วนเจดีย์องค์ที่ 3 ที่ค้นพบพระบรมอัฐิด้านล่างจะทำเป็นอิฐ ด้านบนจะบรรจุพระบรมอัฐิและฉาบปูนให้เรียบร้อย เมื่อเสร็จแล้วก็จะเป็นโบราณสถานทั้งหมด 15 รายการ