มีเดียมอนิเตอร์จัดทำข้อเสนอภาครัฐ กำหนดแนวทางปฏิบัติตามกรอบ FAO ควบคุมการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช หลังศึกษาพบ “หลอกลวง เกินจริง” อื้อ หวั่นก่ออันตรายต่อเกษตรกร-ผู้บริโภค
มีเดียมอนิเตอร์ ร่วมกับ มูลนิธิชีววิถี (BIOTHAI) จัดกิจกรรมนำเสนอผลการศึกษาเรื่อง “เกณฑ์ FAO กับการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในสื่อไทย” และรับฟังความเห็นต่อการจัดทำข้อเสนอหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง
โดย ดร.เอื้อจิต วิโรจน์ไตรรัตน์ ผู้อำนวยการโครงการมีเดียมอนิเตอร์ กล่าวว่า เหตุที่มีการศึกษาครั้งนี้เพราะปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีกลไกในการกำกับดูแลการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ดังนั้น ทำให้เกิดช่องว่างในการกำกับดูแลโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ที่อาจก่อให้เกิดความเข้าใจผิด หรือให้ข้อมูลที่เป็นเท็จเกี่ยวกับสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และความปลอดภัยของเกษตรกรและผู้บริโภคอย่างเป็นระบบ
ทั้งนี้ มีเดียมอนิเตอร์ได้ทำการสุ่มสำรวจโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในรูปแบบภาพยนตร์โฆษณาโดยการใช้รายชื่อบริษัทที่ผลิตหรือนำเข้าสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่พบจากการศึกษาครั้งนี้ สืบค้นในเว็บไซต์ยูทูิวบ์ (Youtube) เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2556 พบโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชจำนวน 3 ชิ้น จาก 3 บริษัท ซึ่งพบว่า โฆษณาทั้ง 3 ชิ้นละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 14 ว่าด้วยการระบุวิธีการใช้ และโฆษณา ชิ้นที่ 1 และ 3 ยังละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 17 ว่าด้วยการเตือนให้อ่านฉลาก
นอกจากนี้ จากการสำรวจรายการโทรทัศน์ทางฟรีทีวีที่ออกอากาศระหว่างวันที่ 1-8 สิงหาคม 2556 เฉพาะในรายการที่เกษตรกรมีแนวโน้มเปิดรับชมสื่อโทรทัศน์ ได้แก่ 1) รายการข่าว รายการเกษตร ที่ออกอากาศในช่วงเวลา 04.00-08.00 น.2) รายการถ่ายทอดสดมวยไทย ของฟรีทีวีทุกช่อง พบโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชจำนวน 2 ชิ้น ซึ่งละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 14 และ 17 และอาจเข้าข่ายละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 10 ที่ว่าด้วยข้อความที่ทำให้เข้าใจผิดเกี่ยวกับประสิทธิภาพสินค้า
ดังนั้น ขอเสนอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องหรือที่มีอำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ.2535 และ (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2551 (คณะกรรมการวัตถุอันตราย) และพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ.2522 และ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2541 (คณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค) ควรพิจารณากำหนดแนวทางปฏิบัติ หรือจัดทำประกาศในรายละเอียดเกี่ยวกับการควบคุมการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่สอดคล้องกับแนวทางปฏิบัติของ FAO ดังเช่น กรณีประเทศมาเลเซียที่มีการออกกฎหมายควบคุมการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (Pesticides (Advertisement) Regulation 1996) โดยใช้แนวทางปฏิบัติของ FAO เป็นกรอบอ้างอิง นอกจากนี้ จากการสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตของมีเดียมอนิเตอร์พบเพียงเกณฑ์ ของ FAO ว่าด้วยแนวปฏิบัติการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช แต่ไม่พบแนวปฏิบัติการโฆษณาสารเคมีทางการเกษตรประเภทปุ๋ย ในขณะที่สารชีวภาพกำจัดแมลง รวมทั้งปุ๋ยอินทรีย์ ก็อาจมีปัญหาการโฆษณาที่หลอกลวง เกินจริง และละเลยการให้ข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับวิธีการใช้ เช่นกัน
ด้านนายวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ ผู้อำนวยการมูลนิธิชีววิถี กล่าวย้ำถึงความจำเป็นที่ประเทศไทยต้องมีกฎหมายในการควบคุมดูแลการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช โดยการศึกษาของมีเดียมอนิเตอร์ครั้งนี้ ถือเป็นการเปิดประเด็นที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลง เพื่อนำไปใช้ในการขับเคลื่อนทางสังคม และทางนโยบายเกี่ยวกับการควบคุมโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชต่อไปได้ในอนาคต
มีเดียมอนิเตอร์ ร่วมกับ มูลนิธิชีววิถี (BIOTHAI) จัดกิจกรรมนำเสนอผลการศึกษาเรื่อง “เกณฑ์ FAO กับการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในสื่อไทย” และรับฟังความเห็นต่อการจัดทำข้อเสนอหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง
โดย ดร.เอื้อจิต วิโรจน์ไตรรัตน์ ผู้อำนวยการโครงการมีเดียมอนิเตอร์ กล่าวว่า เหตุที่มีการศึกษาครั้งนี้เพราะปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีกลไกในการกำกับดูแลการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ดังนั้น ทำให้เกิดช่องว่างในการกำกับดูแลโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ที่อาจก่อให้เกิดความเข้าใจผิด หรือให้ข้อมูลที่เป็นเท็จเกี่ยวกับสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และความปลอดภัยของเกษตรกรและผู้บริโภคอย่างเป็นระบบ
ทั้งนี้ มีเดียมอนิเตอร์ได้ทำการสุ่มสำรวจโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในรูปแบบภาพยนตร์โฆษณาโดยการใช้รายชื่อบริษัทที่ผลิตหรือนำเข้าสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่พบจากการศึกษาครั้งนี้ สืบค้นในเว็บไซต์ยูทูิวบ์ (Youtube) เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2556 พบโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชจำนวน 3 ชิ้น จาก 3 บริษัท ซึ่งพบว่า โฆษณาทั้ง 3 ชิ้นละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 14 ว่าด้วยการระบุวิธีการใช้ และโฆษณา ชิ้นที่ 1 และ 3 ยังละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 17 ว่าด้วยการเตือนให้อ่านฉลาก
นอกจากนี้ จากการสำรวจรายการโทรทัศน์ทางฟรีทีวีที่ออกอากาศระหว่างวันที่ 1-8 สิงหาคม 2556 เฉพาะในรายการที่เกษตรกรมีแนวโน้มเปิดรับชมสื่อโทรทัศน์ ได้แก่ 1) รายการข่าว รายการเกษตร ที่ออกอากาศในช่วงเวลา 04.00-08.00 น.2) รายการถ่ายทอดสดมวยไทย ของฟรีทีวีทุกช่อง พบโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชจำนวน 2 ชิ้น ซึ่งละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 14 และ 17 และอาจเข้าข่ายละเมิดแนวปฏิบัติ FAO ข้อ 10 ที่ว่าด้วยข้อความที่ทำให้เข้าใจผิดเกี่ยวกับประสิทธิภาพสินค้า
ดังนั้น ขอเสนอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องหรือที่มีอำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ.2535 และ (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2551 (คณะกรรมการวัตถุอันตราย) และพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ.2522 และ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2541 (คณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค) ควรพิจารณากำหนดแนวทางปฏิบัติ หรือจัดทำประกาศในรายละเอียดเกี่ยวกับการควบคุมการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่สอดคล้องกับแนวทางปฏิบัติของ FAO ดังเช่น กรณีประเทศมาเลเซียที่มีการออกกฎหมายควบคุมการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (Pesticides (Advertisement) Regulation 1996) โดยใช้แนวทางปฏิบัติของ FAO เป็นกรอบอ้างอิง นอกจากนี้ จากการสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตของมีเดียมอนิเตอร์พบเพียงเกณฑ์ ของ FAO ว่าด้วยแนวปฏิบัติการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช แต่ไม่พบแนวปฏิบัติการโฆษณาสารเคมีทางการเกษตรประเภทปุ๋ย ในขณะที่สารชีวภาพกำจัดแมลง รวมทั้งปุ๋ยอินทรีย์ ก็อาจมีปัญหาการโฆษณาที่หลอกลวง เกินจริง และละเลยการให้ข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับวิธีการใช้ เช่นกัน
ด้านนายวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ ผู้อำนวยการมูลนิธิชีววิถี กล่าวย้ำถึงความจำเป็นที่ประเทศไทยต้องมีกฎหมายในการควบคุมดูแลการโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช โดยการศึกษาของมีเดียมอนิเตอร์ครั้งนี้ ถือเป็นการเปิดประเด็นที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลง เพื่อนำไปใช้ในการขับเคลื่อนทางสังคม และทางนโยบายเกี่ยวกับการควบคุมโฆษณาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชต่อไปได้ในอนาคต
