สสส. ร่วมกับ สกสว. และจุฬาฯ ลงนาม MOU เร่งงานวิจัย–แผนจัดการชายฝั่ง รับมือโลกรวนอย่างยั่งยืน ผยไทยเผชิญวิกฤตทั้งปะการังฟอกขาวพุ่ง 30% ขยะทะเล ทำคนไทยรับไมโครพลาสติกเข้าสู่ร่างกายเฉลี่ยกว่า 5หมื่นชิ้น/ปี กระทบสุขภาพ–เสี่ยงโรคมะเร็ง
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับ สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ร่วมลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) เพื่อสนับสนุนการบริหารจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมชายฝั่ง และการรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในพื้นที่ชายฝั่งทะเลอันดามันและอ่าวไทย ภายใต้แนวคิดการพัฒนาเชิงพื้นที่ (Area Based) และเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs)
นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. เปิดเผยว่า ประเทศไทยกำลังเผชิญปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพประชาชน โดยเฉพาะขยะทะเลและไมโครพลาสติก ซึ่งจากข้อมูลกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ปี 2567 พบว่า คนไทยได้รับไมโครพลาสติกเข้าสู่ร่างกายเฉลี่ย ประมาณ 50,000 ชิ้นต่อคนต่อปี เพิ่มความเสี่ยงโรคทางเดินอาหาร ความผิดปกติของระบบฮอร์โมน และอาจเพิ่มความเสี่ยงโรคมะเร็ง จากการปนเปื้อนในห่วงโซ่อาหาร
ขณะเดียวกัน ภาคใต้ยังประสบปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งยาวกว่า 823.06 กิโลเมตร สร้างความเสียหายต่อโครงสร้างพื้นฐานและชุมชนชายฝั่ง อีกทั้งปรากฏการณ์ ปะการังฟอกขาวสูงถึง 30% ของพื้นที่ปะการังทั่วประเทศ สะท้อนผลกระทบรุนแรงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
นพ.พงศ์เทพ ระบุว่า สถานการณ์โลกรวนทำให้เกิดภัยพิบัติถี่และรุนแรงขึ้น เช่น ปรากฏการณ์ Rain Bomb ฝนตกหนักฉับพลันในพื้นที่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา รวมถึงน้ำท่วมในหลายพื้นที่ทั่วประเทศ ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เศรษฐกิจ สังคม และระบบนิเวศอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ความร่วมมือครั้งนี้มุ่งขับเคลื่อน 4 แนวทางหลัก ได้แก่ 1.สนับสนุนการวิจัยและนวัตกรรมด้านทรัพยากรชายฝั่งและสภาพภูมิอากาศ2.บูรณาการองค์ความรู้วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรมสู่การขับเคลื่อนสังคม 3. พัฒนาศักยภาพชุมชนให้จัดการทรัพยากรอย่างเป็นระบบ และ 4.สร้างความร่วมมือระหว่างกองทุนภาครัฐและภาคีเครือข่าย เพื่อแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน โดย สสส. จะสนับสนุนใน 4 มิติ ตั้งแต่การสร้างเสริมสุขภาพควบคู่การจัดการทรัพยากร การเชื่อมโยงยุทธศาสตร์ การสร้างเครือข่ายผู้ประกอบการ ไปจนถึงการขับเคลื่อนกิจกรรมในพื้นที่ชายฝั่ง
ศ.ดร.วิเลิศ ภูริวัชร อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่าจุฬาฯมีความเข้มแข็งด้านบุคลากรและงานวิจัยข้ามศาสตร์ ทั้งธรณีวิทยา วิทยาศาสตร์ทางทะเล วิศวกรรมแหล่งน้ำ ภูมิศาสตร์ และสังคมศาสตร์ ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนในระดับสากล ความร่วมมือกับ สสส. และ สกสว. จะช่วยผลักดันองค์ความรู้สู่การใช้ประโยชน์จริงในสังคม
ด้าน ศ.ดร.สมปอง คล้ายหนองสรวง ผู้อำนวยการ สกสว. ระบุว่า สกสว.จะทำหน้าที่เป็นกลไกกลางเชื่อมโยงหน่วยบริหารทุนวิจัย ภาครัฐ และเอกชน เพื่อสนับสนุนงานวิจัยและพัฒนาฐานข้อมูลด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมชายฝั่งทะเลอันดามันและอ่าวไทย รองรับการกำหนดนโยบายอย่างมีประสิทธิภาพ
