กรธ.จัดสัมมนา รับฟังความเห็นร่าง กม.ลูก กกต.-ที่มา ส.ว.-ขรก.-นักการเมืองตบเท้าร่วม แต่ไร้เงา พท.-ภท. “มีชัย” แจงยันเปล่ากลั่นแกล้ง กกต. แจงเขียน กม.ป้องคุมอำนาจเบ็ดเสร็จ อาจผุดงบคนแจ้งเบาะแส โวอนาคตอเมริกาอาจลอก รธน.ไทย “สมชัย” เหน็บ เกิดนานไม่ใช่จะเก่งกว่า ย้ำผู้ตรวจการเลือกตั้งเป็นกลไกใช้ไม่ได้
วันนี้ (16 พ.ย.) เมื่อเวลา 13.00 น. ที่รัฐสภา คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) จัดงานสัมมนา “การรับฟังความคิดเห็นร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) และร่าง พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่ง ส.ว. ซึ่งผู้ร่วมสัมมนาส่วนใหญ่เป็นสมาชิก สปท. สนช. และข้าราชการ ส่วนพรรคการเมืองส่วนใหญ่เป็นพรรคเล็ก พรรคชาติไทยพัฒนา และพรรคประชาธิปัตย์ แต่ไม่มีตัวแทนพรรคภูมิใจไทย และพรรคเพื่อไทยเข้าร่วม
โดยนายมีชัยกล่าวเปิดการสัมมนาว่า ขณะนี้ร่าง พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง และ พ.ร.บ.ว่าด้วย กกต.ที่เป็นกฎหมายหัวใจสำคัญชี้ว่าจะมีเลือกตั้งเมื่อไหร่ กฎหมาย กกต.เราวางกลไก วางอำนาจให้มีดาบเพียงพอรบราฆ่าฟันกำกับดูแลการเลือกตั้งให้สุจริตเที่ยงธรรมได้ เขียนคุณสมบัติ ลักษณะต้องห้ามไว้อย่างละเอียด ครบถ้วนสมบูรณ์ ลอกมาจากรัฐธรรมนูญหลักที่ผ่านประชามติทั้งหมดไม่ได้แก้ไขแตะต้องใดๆ ที่มีคนเข้าใจผิดคิดว่า กรธ.ตั้งใจออกคุณสมบัติกลั่นแกล้งนั้นไม่ใช่ ใครมีคุณสมบัติครบถ้วนตามรัฐธรรมนูญใหม่หรือไม่ เรากำหนดให้มีคณะกรรมการสรรหาองค์กรอิสระมาชี้ขาด ไม่ใช่ กรธ.มีอำนาจชี้ขาด เราไม่ได้คิดฟุ้งเฟ้อเพ้อเจ้อเอาตามอารมณ์ สิ่งใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นบางท่านตามไม่ทันอาจจะรับไม่ได้ คิดว่ากลั่นแกล้งเฉพาะตัว หลักเกณฑ์สำคัญที่กำหนดสำหรับ กกต. พอถึงคราวองค์กรอื่นจะทำแบบเดียวกัน ไม่ใช่จ้องเล่นงาน กกต.คนเดียว เช่นเรื่องการคงอยู่ หรือการไปของคณะกรรมการองค์กรอิสระ ถ้าเราใช้กับ กกต.อย่างไร ทุกองค์กรอิสระรวมทั้งศาลรัฐธรรมนูญจะใช้อย่างเดียวกัน
นายมีชัยกล่าวต่อว่า สิ่งใหม่ๆในร่างกฎหมาย กกต.จะมีของใหม่เปลี่ยนแปลงไปพร้อมกับโลก ประเทศไทยเองต้องเปลี่ยน กฎหมายทุกฉบับที่เริ่มลงมือทำจากนี้ก็ต้องเปลี่ยน จะไม่ให้ใครมีอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาด จนทำให้เกิดความเสียหายเดือดร้อนกับประชาชนได้ รัฐบาลเองกำลังวางกรอบให้สอดคล้องกับร่างรัฐธรรมนูญที่กำหนดเอาไว้ในมาตรา 77 เรื่องลักษณะการออกกฎหมาย ต้องไม่มีกฎหมายฟุ่มเฟือย ไม่จำกัดสิทธิ ไม่ใช้ระบบการอนุญาตเสียจนคนทำมาหากินไม่ได้ ต้องไม่ใช้ระบบคณะกรรมการ อะไรๆ ก็ประชุมคณะกรรมการจนไม่มีใครตัดสินใจ ในที่สุดพอตัดสินใจแล้วกลับหาคนรับผิดชอบไม่ได้ ในเวลาที่กรธ.ดูกฎหมาย 10 ฉบับจะอยู่ภายใต้อาณัติเช่นนี้
“จากการรับฟังความเห็นเรื่อง กกต.จังหวัด เราพบปัญหาเรื่องการทำงานที่ไม่ค่อยมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร จริงหรือที่ กกต.จังหวัดต้องอยู่ประจำทุกทั้งปี ในเมื่อการเลือกตั้งมี 4 ปีครั้ง แล้วถามว่า เคยจับคนทุจริตเลือกตั้งได้หรือไม่ ซึ่งยังไม่ค่อยมากเท่าที่ควร ถ้าการทำงานที่ผ่านมาได้ผลจริง จะเกิดเสียงร่ำลือเรื่องการซื้อเสียงทั่วทุกหัวระแหงหรือ เราจึงหาวิธีเปลี่ยนการทำงาน ซึ่งการเขียนแบบนี้ไม่ได้เกิดจากความฟุ้งซ่าน แต่ศึกษา รับฟัง คิดไตร่ตรองอย่างดี ถามเจ้าหน้าที่กกต.เองแล้วด้วยว่าทำได้ไหม ยืนยันว่า กรธ.มีงานหนัก ไม่มีเวลาฟุ้งซ่าน เปิดใจกว้างเพื่อให้ได้สิ่งดีที่สุดที่จะเกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติและการเมือง เราอาจเพิ่มอาวุธ หรือช่องทางการจับทุจริตเลือกตั้งให้ กกต. อาจจะไปไกลถึงขั้นให้มีงบประมาณสำหรับการคนชี้เบาะแสเพื่อให้เกิดความมีประสิทธิภาพ เระชาชนที่ชี้เบาะแสถ้าเรามีค่าตอบแทนให้เขาก็น่าจะช่วยได้ เพราะมีความเสี่ยง แต่แน่นอนว่า มันมีความอันตรายอยู่ในตัว ถ้ากลั่นแกล้งกันเพราะฉะนั้นในบทลงโทษเราจึงเขียนแปลงเลย ใครกลั่นแกล้ง ทั้งพรรค ทั้งสมาชิก และผู้บริหาร จะมีโทษสูงมาก ถ้าจับได้ไล่ทันจะถูกลงโทษรุนแรง” นายมีชัยกล่าว
นายมีชัยกล่าวต่อว่า จำนวน กกต.ที่เราเพิ่มขึ้นในร่างใหม่ จาก 5 คนเป็น 7 คนเพราะต้องมีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านมาคอยดูแลเรื่องผู้ทุจริตเรื่องตั้ง ให้ทำงานรวดเร็ว ถูกต้อง จึงเพิ่ม อีก 2 คน จากผู้พิพากษามาเป็นกกต.ส่วนอีก 5 คนจะไปเอาคนที่ชำนาญการ มีความถนัดทางด้านบริหารการเงินการบัญชีการคลัง ก็แล้วแต่คณะกรรมการสรรหาพิจารณา องค์กรทั้ง 5-6 องค์กร รวมทั้งศาลด้วยจะเป็นเสาที่ค้ำยันให้ระบบการปกครองและระบบการเมืองเดินไปข่างหน้าอย่างชนิดที่สมเหตุสมผล อาจจะเข้มงวดแต่ทั้งหมดเขียนจากสิ่งที่เคยเกิดขึ้นในประเทศไทย ถ้าไม่เกิดเราไม่ไปรบกวน “ผมระลึกในใจไว้ว่าวันหนึ่งข้างหน้า อเมริกาอาจจะต้องมาเลียนแบบรัฐธรรมนูญไทย เพราะถ้ารัฐธรรมนูญอเมริกายอมให้โหวตโน แล้วมีเสียงข้างมาก แล้วคนตระหนักก่อนหน้านี้ การเลือกตั้งก่อนหน้านี้ เสียงโนอาจจะดังมากกว่าก็เป็นได้ ดังนั้น อะไรของเราที่แปลกใหม่แปลว่าเรามีประสบการณ์ ที่อื่นเขาไม่มีประสบการณ์เขา นึกไม่ถึง ไม่อาจจะเขียนได้ เขียนไปคนคงหัวเราะ แต่ของเราพบมาทุกรูปแบบ เราจะเขียนเข้มข้นลักษณะนี้เอามาเขียนไว้ในกฎหมายลูกทั้ง 10 ฉบับ”
จากนั้นนายมีชัยให้สัมภาษณ์ว่า ได้เพิ่มเนื้อหาของร่าง พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยกกต.ไว้เยอะ อย่าง ผู้ชี้เบาะแสการทุจริตการเลือกตั้งก็เป็นบทบาทใหม่ที่ กรธ.เพิ่มให้ คล้ายกับข้อมูลของสำนักข่าวกรองที่เป็นข้อมูลมาจากประชาชน หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ไม่เปิดเผยตัว เปิดเผยอาจถูกยิงตายได้ ส่วนค่าตอบแทนของผู้ชี้เบาะแสคงเป็นเรื่องที่ กกต.จะไปออกระเบียบเอง เมื่อถามถึงกรณีที่นายสมชัย ศรีสุทธิยากร กกต.ระบุว่าการพ้นจากตำแหน่ง กกต.ควรพ้นจากวาระ หรือทำผิดวินัยมากกว่าขัดคุณสมบัติ ดูจะไม่เป็นธรรม นายมีชัยกล่าวว่า ขอเลิกพูดถึงได้แล้ว ในรัฐธรรมนูญเขียนเช่นนั้น ที่ผ่านมา กรธ.พยายามหาช่องทาง แต่ไม่มีช่องเปิดไว้ แม้ในร่างรัฐธรรมนูญจะบอกว่า การอยู่ต่อไปของกรรมการองค์กรอิสระให้เป็นไปตาม พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญ แต่การจะกำหนดอะไรใน พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญต้องคำนึกถึงร่างรัฐธรรมนูญด้วย ในเมื่อร่างรัฐธรรมนูญระบุว่าจะพ้นก็ต่อเมื่อขัดคุณสมบัติ หรือมีลักษณะต้องห้าม อย่างคนที่เคยเป็นกรรมการในองค์กรอิสระใดมาแล้ว จะเป็นซ้ำอีกไม่ได้ เพราะเราหวังว่าจะไม่ได้ผูกขาดอยู่กับคนเดิมๆ กรธ.จึงไม่อยู่ในฐานะที่จะไปยกเว้นอะไรได้ เสี่ยงที่ กรธ.จะทำขัดต่อรัฐธรรมนูญก็จะเกิดขึ้น คนจะว่ากรธ.อีก
ด้านนายสมชัย ศรีสุทธิยากร กกต.ด้านกิจการบริหารงานเลือกตั้ง กล่างถึงหลักการของร่างกฎหมาย กกต.ที่นำเสนอ ว่าต้องการทำให้ กกต.มีบทบาทสำคัญ 3 ข้อ คือ 1. ทำให้ประชาชนออกมาใช้สิทธิเลือกตั้งให้มากที่สุด เพราะถ้าใช้สิทธิกันมาก การทุจริตก็จะน้อย 2. ทำให้การใช้สิทธิอยู่บนพื้นฐานของความเข้าใจ และ 3. ทำให้มีกลไกป้องกันการทุจริตเลือกตั้ง อยากขอเรียกร้องทุกพรรคการเมืองที่มานั้นร่วมกันแสดงความเห็นอย่างเต็มที่ ส่วน กรธ.ก็ควรรับฟังอย่างจริงใจ ไม่ใช่ใช้งบประมาณ จัดงานเป็นพิธีกรรม แล้วก็ไม่นำเอาข้อเสนอไปใช้
“แต่ร่างที่ กกต.เสนอมาเป็นคนละเรื่องกับที่ กรธ.เขียน ผมอาจทำให้ต้องวงแตกกันนิดนึง เช่น เราเสนอมาให้มี กกต.จังหวัดเหมือนเดิม แต่ กรธ.เขียนกลับไม่มี แล้วมีผู้ตรวจการเลือกตั้งขึ้นมาแทน ผมว่ามันเป็นกลไกที่ใช้ไม่ได้ กรธ.ควรเขียนกฎหมายแล้วเปิดให้เราได้วิจารณ์กัน แล้วผมจะวิจารณ์เอง ผมทำเพื่อบ้านเมือง ไม่ได้ทำเพื่อรักษาหน้าใคร กกต.เสนออะไรไม่เหมาะสมวิจารณ์ได้ อยากให้สังคมไทยใช้ความจริงมาคุยต่อหน้ากัน ไม่ใช่เกิดมานานกว่า ร่างกฎหมายมาหลายฉบับกว่าแล้วหมายความว่าต้องเก่งกว่า” นายสมชัยกล่าว
