รายงานการเมือง
คดี “เขาพระวิหาร” ในวันศุกร์นี้ 4 ก.ย. จะได้รู้กันแล้วว่า นายนพดล ปัทมะ อดีต รมว.ต่างประเทศ สมัยรัฐบาลสมัคร สุนทรเวช ที่เป็นมือกฎหมายคู่ใจ ทักษิณ ชินวัตร จะมีชะตากรรมอย่างไร ในคดีที่ นพดล ตกเป็นจำเลยต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาฯ มาร่วมสองปี
โดยคดีเขาพระวิหาร คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) เป็นโจทก์ยื่นฟ้อง นพดล ในฐานะอดีต รมว.ต่างประเทศ เป็นจำเลยในความผิดฐานเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบเพื่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้ใดผู้หนึ่ง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157
เหตุของคดีก็เป็นเพราะสมัยนพดล เป็นรมว.ต่างประเทศ ได้ไปลงนามในแถลงการณ์ร่วมไทย-กัมพูชา ฉบับลงวันที่ 18 มิ.ย. 51 โดยไม่ผ่านการพิจารณาของรัฐสภา ซึ่ง ป.ป.ช.เห็นว่า แถลงการณ์ร่วมดังกล่าว เป็นการสนับสนุนให้ประเทศกัมพูชาขึ้นทะเบียนเขาพระวิหารเป็นมรดกโลก ข้อกล่าวหาที่ตั้งไว้ตอนไต่สวนคดีมีมูลความผิดจริง จึงส่งเรื่องให้ดำเนินการถอดถอน และดำเนินคดีอาญา
ประเด็นสำคัญที่นำมาสู่การเอาผิดนายนพดล ก็คือ เป็นเพราะศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า การออกแถลงการณ์ร่วมดังกล่าว เข้าข่ายเป็นหนังสือสนธิสัญญา ที่จะต้องนำเข้าขอความเห็นชอบจากรัฐสภาก่อน ตามมาตรา 190 ของรัฐธรรมนูญ แต่กลับไม่ได้นำเรื่องดังกล่าวขออนุมัติต่อรัฐสภา ทำให้มีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 ฐานละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ หรือปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ
โดยก่อนจะยื่นฟ้องต่อศาล มีข่าวว่าคดีนี้ ป.ป.ช. มีการอภิปรายกันอย่างหนัก จนสุดท้ายมติ ป.ป.ช.ออกมาให้ชี้มูลความผิดด้วยคะแนนเสียง 6 ต่อ 3 เมื่อ 29 ก.ย. 52
ขณะที่ผู้ถูกกล่าวหาที่เป็นรัฐมนตรี 26 คนใน ครม.สมัคร สุนทรเวช และข้าราชการประจำกระทรวงต่างประเทศ และสภาความมั่นคง อีก 6 คน ที่เข้าร่วมประชุม ครม.ด้วยนั้น ป.ป.ช.เห็นว่า ผู้ถูกกล่าวหานี้ไม่มีเจตนากระทำความผิดเพราะมารู้ข้อมูลในวันที่ประชุมเท่านั้น จึงถือว่าไม่มีความผิด
โดยช่วงนั้น หลัง ป.ป.ช.ชี้มูลดังกล่าว ตัวนายนพดล ปัทมะ ได้เปิดแถลงข่าวพร้อมแจกแถลงการณ์ถึงมติของ ป.ป.ช. ที่พรรคเพื่อไทยในวันรุ่งขึ้น หลัง ป.ป.ช.มีมติ คือ 30 ก.ย. 52 โดยยืนยันว่า ขณะดำรงตำแหน่ง รมว.ต่างประเทศ ได้ปกป้องแผ่นดินไทยและพื้นที่ทับซ้อน 4.6 ตารางกิโลเมตรเป็นผลสำเร็จ แต่ได้รับสิ่งนี้ตอบแทนในการทำงานเพื่อชาติซึ่งจะเป็นตำนานของการทำคุณบูชาโทษไปอีกนาน การชี้มูลความผิดว่าเหมือนจะจงใจเอาผิดกับตัวเอง ทั้งที่ระเบียบกำหนดว่า เมื่อมีมติ ครม.ทั้งหมดต้องรับผิดชอบร่วมกัน
ในส่วนของสำนวนการถอดถอนที่ไปเร็วกว่าคดีอาญาหลายปี ก็ปรากฏว่า มติของวุฒิสภาชุดที่แล้วเมื่อ 12 มี.ค. 53 ไม่ได้ถอดถอนนายนพดลออกจากตำแหน่งฯ เพราะคะแนนเสียงถอดถอนไม่ถึง
ขณะที่คดีอาญา คดีดำเนินไปอย่างล่าช้า ยื้อกันอยู่นาน ระหว่างอัยการกับ ป.ป.ช. จนคดีล่าช้าหลายปี สุดท้ายในปี 2556 หลังมีการตั้งคณะทำงานร่วม ป.ป.ช.กับอัยการ แต่ไม่สามารถหาข้อยุติเกี่ยวกับการดำเนินการฟ้องคดีได้ ทำให้ ป.ป.ช. ต้องดึงสำนวนมาฟ้องเอง และเมื่อมีการยื่นฟ้องแล้ว ต่อมาศาลฎีกาฯ ก็ได้รับฟ้องคดีไว้ เมื่อ 26 เม.ย. 56 และมีการนัดพิจารณาคดีครั้งแรก เพื่อสอบคำให้การจำเลยไปเมื่อ 5 ก.ค. 56
เท่ากับว่า นับจากศาลเริ่มกระบวนการไต่สวนคดีมาจนถึงวันที่ศาลฎีกาฯ นัดอ่านคำพิพากษา รวมเวลาทั้งสิ้นก็ประมาณ 2 ปีกว่านั่นเอง
ก่อนหน้านี้ นายสิทธิโชค ศรีเจริญ ทนายความของ ป.ป.ช.ในคดีนี้ ให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชนถึงคดีนี้ไว้ว่า ทางฝ่าย ป.ป.ช.นำพยานเข้าไต่สวนกว่า 10 ปาก โดยมีทั้งพยานกลุ่มข้าราชการกระทรวงการต่างประเทศ ซึ่งพยานปากสำคัญที่ไต่สวนเป็นปากแรก คือ นายวีรชัย พลาศรัย ที่ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมสนธิสัญญาและกฎหมาย เมื่อปี 2551 ได้บอกเล่าความเป็นมาเกี่ยวกับประเด็นข้อพิพาทเขาพระวิหาร และการดำเนินการต่างๆ ซึ่งนายวีรชัยได้เข้าไปเกี่ยวข้องและรับรู้ตั้งแต่ในช่วงแรก และพยานในกลุ่มของนักวิชาการ ที่ได้ติดตามปัญหาข้อพิพาทเขาพระวิหาร
โดย ป.ป.ช.ได้พยายามนำสืบให้ศาลเห็นว่า การกระทำของนายนพดล ที่เสนอแถลงการณ์ไทย-กัมพูชานั้น มีลักษณะเอื้อประโยชน์ให้กัมพูชาจดทะเบียนขึ้นมรดกโลกเพียงฝ่ายเดียว โดยที่ยังมีปัญหาข้อพิพาทเกี่ยวกับพื้นที่ทับซ้อนโดยรอบเขาพระวิหาร ซึ่งเคยมีการเสนอให้ไทย-กัมพูชาร่วมกันบริหารจัดการนั้น เป็นการกระทำโดยชอบหรือไม่ ขณะที่การเสนอประเด็นข้อพิพาทเขาพระวิหารที่สุ่มเสี่ยงกับเขตแดนนั้น ศาลรัฐธรรมนูญก็เคยมีคำวินิจฉัยว่าต้องเสนอให้รัฐสภาเห็นชอบ ขณะที่การต่อสู้คดีของฝ่ายนายนพดลก็นำพยานเข้าสืบกว่า 10 ปาก
เป็นอันว่า ศุกร์นี้บ่ายๆ จะได้รู้กันว่าผลคำพิพากษาของศาลฎีกาฯ จะออกมาอย่างไร แต่ที่ต้องลุ้นกันก่อนก็คือ ต้องดูว่านายนพดลจะไปปรากฏตัวที่ศาลฎีกาฯ ตามนัดหมายของศาลหรือไม่ คดีนี้จะออกมาแบบไหน ศุกร์นี้คอยติดตามกัน
