กมธ. ยกร่างฯ เคาะจำนวน ส.ว. ไม่เกิน 200 คน มาจากเลือกตั้งทางอ้อม 5 กลุ่ม แบบอังกฤษ - แคนาดา วาระ 6 ปี ห้ามเป็นติดกันสองสมัย พร้อมกำหนดระยะห่างผู้ดำรงตำแหน่งการเมือง แจงเอาแบบ กก. องค์กรตรวจสอบต้องเว้นวรรคก่อนและหลัง “มานิต” แจงเหตุเว้นองค์กรสื่อร่วมเลือก ส.ว. เพื่อวางตัวเป็นกลาง
วันนี้ (25 ก.พ.) พล.อ.เลิศรัตน์ รัตนวานิช โฆษกกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ แถลงว่า ที่ประชุมได้พิจารณาเห็นชอบหมวดที่ว่าด้วยที่มาของวุฒิสภาซึ่งถูกเรียกว่าเป็นวุฒิสภาแบบพหุนิยม หรือเน้นความหลากหลาย โดยกำหนดให้มีวุฒิสมาชิกไม่เกิน 200 คน มีวาระ 6 ปี ห้ามเป็นติดต่อกันเกิน 1 วาระ มาจากเลือกตั้งทางอ้อม 5 ช่องทางด้วยกัน เพื่อให้วุฒิสมาชิกมาจากผู้แทนหลากหลายสาขาอาชีพ จึงกำหนดให้มาจากการเลือกตั้งทางอ้อม 5 กลุ่ม ประกอบด้วย 1. อดีตนายกรัฐมนตรี ประธานรัฐสภา ประธานศาลฎีกา ซึ่งพ้นจากตำแหน่งมาแล้วเกิน 5 ปี เลือกกันเองให้ได้ไม่เกิน 10 คน 2. อดีตข้าราชการพลเรือนตำแหน่งปลัดกระทรงหรือเทียบเท่า อดีตข้าราชการทหารตำแหน่งปลัดกระทรวง ผบ. สูงสุด หรือ ผบ. เหล่าทัพ อดีตพนักงาน เจ้าหน้าที่รัฐวิสาหกิจ องค์กรมหาชน หรือหน่วยงานอื่นของรัฐ ตำแหน่งหัวหน้าองค์กร ทั้ง 3 ประเภทนี้เลือกกันเองให้ได้ประเภทละไม่เกิน 10 คน 3. ผู้แทนองค์กรวิชาชีพที่มีกฎหมายจัดตั้งเลือกกันเองไม่เกิน 10 คน
4. องค์กรด้านเกษตรกรรม แรงงาน วิชาการ ชุมชน ท้องถิ่น ฯลฯ (ยกเว้นองค์กรสื่อมวลชน) เลือกกันเองไม่เกิน 10 คน และ 5. ให้มีกรรมการสรรหา สรรหาผู้ทรงคุณวุฒิและคุณธรรมด้าน การเมือง ความมั่นคงการบริหารราชการแผ่นดิน กฎหมายและกระบวนการยุติธรรม การปกครองท้องถิ่น การศึกษา การเศรษฐกิจการสาธารณสุข สิ่งแวดล้อม ผังเมือง ทรัพยากรธรรมชาติ ผู้ด้อยโอกาส ปราชญ์ชาวบ้าน ฯลฯ จำนวน 200 คน เพื่อส่งให้ สมัชชาพลเมือง ผู้บริหารท้องถิ่น สมาชิกสภาท้องถิ่นทุกประเภทลงคะแนนเลือกให้เหลือ 100 คน และหากวุฒิสมาชิกเหลืออยู่เกิน 85% หรือ 170 คน ให้สามารถทำหน้าที่ต่อไปได้ หากน้อยกว่านั้นต้องดำเนินการให้ได้ในส่วนที่ขาดไปภายใน 180 วัน
“การเลือกตั้งโดยตรงไม่จำเป็นต้องเป็นฐานของประชาธิปไตยเสมอไป การเลือกตั้งทางอ้อมโดยวิธีอื่นอย่างของอังกฤษหรือ แคนาดา ก็ใช้วิธีการสรรหาหรือแต่งตั้ง แต่เราคำนึงถึงหลักการมีส่วนร่วมทางการเมืองของทุกฝ่าย” โฆษก กมธ. ยกร่างฯ กล่าว
ส่วนคุณสมบัติและข้อห้ามของ ส.ว. ตามที่บัญญัติไว้มีส่วนที่เพิ่มเติมจากรัฐธรรมนูญปี 2550 คือ ห้ามเป็นบุพการี คู่สมรส หรือบุตรของ ส.ส. หรือผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง หากเป็นอดีตรัฐมนตรี หรือผู้ดำรงตำแหน่งอื่น อดีตผู้มีตำแหน่งในพรรคหรือกลุ่มการเมือง อดีต ส.ส. ต้องพ้นมาแล้วไม่ต่ำหว่า 5 ปี หากเป็นกรรมการในองค์กรตรวจสอบตามรัฐธรรมนูญต้องพ้นมาแล้วไม่ต่ำกว่า 2 ปี ต้องไม่มีคุณสมบัติต้องห้ามเช่นเดียวกับผู้สมัคร ส.ส. ทั้งนี้ มีข้อยกเว้นว่าผู้มีส่วนเลือกกันเองให้เป็น ส.ว. ในส่วนข้อที่ 1 เช่น อดีตนายกฯ อดีตประธานรัฐสภา สามารถเป็นได้โดยไม่ต้องยกเว้น 5 ปี และผู้ที่เป็น ส.ว. แล้ว จะไปเป็นรัฐมนตรี หรือผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองได้เมื่อพ้นไปแล้วเกิน 2 ปี
นอกจากนี้ วุฒิสภาชุดใหม่ยังมีอำนาจตั้งคณะกรรมาธิการเพื่อทำหน้าที่ตรวจสอบประวัติ ความประพฤติ และพฤติกรรมจริยธรรม ของบุคคลที่ได้นายกฯจะเสนอชื่อทูลเกล้าฯให้เป็นรัฐมนตรี รายชื่อปลัดกระทรวง หรือหัวหน้าส่วนราชการที่เทียบเท่าปลัดอธิบดี จากนั้นแจ้งให้นายกฯ รับทราบ และประกาศทั่วไปภายใน 15 วัน โดยไม่มีการลงมติเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบ
ด้าน นายมานิต สุขสมจิตร์ รองประธานกรรมาธิการยกร่างฯ อดีตประธานสภาการหนังสือพิมพ์ แถลงว่า เหตุที่ได้เสนอให้ยกเว้นองค์กรสื่อออกจากการเลือกกันเองเป็น ส.ว. ตาม ข้อ 4 เนื่องจากหลักของสื่อมวลชนต้องวางตัวเป็นกลาง ไม่ฝักใฝ่การเมืองในฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง เพื่อให้มีอิสระในการแสดงความคิดเห็น ส่วนที่ใน สปช. มีสื่ออยู่นั้น เพราะมีส่วนของการปฏิรูปสื่อจึงต้องเข้ามาทำหน้าที่ดังกล่าว
