ปธ.ศาล รธน.อารมณ์ดีเขียนคำวินิจฉัยส่วนตนแล้วเสร็จ ปัดให้ความเห็นทุกกรณีแนะรอฟังหวยออกศุกร์นี้ ขณะที่แหล่งข่าววงในคาดคำวินิจฉัยจะออกกลางๆ ผู้ฟ้องมีอำนาจฟ้องคดีต่อศาลรัฐธรรมนูญ สั่งหยุดการกระทำ เหตุแก้ รธน.ม.291 เพื่อยกเลิก รธน.ทั้งฉบับไม่ได้ แต่ยังไม่เข้าข่ายล้มล้างการปกครองที่เป็นเหตุให้ต้องยุบพรรค
วานนี้ (12 ก.ค) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ช่วงเย็นก่อนที่นายนายวสันต์ สร้อยพิสุทธิ์ ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ได้กล่าวกลับผู้สื่อข่าวก่อนเดินทางออกจากสำนักงานด้วยสีหน้ายิ้มแย้มว่า ได้เขียนคำวินิจฉัยส่วนตนเสร็จแล้ว และในการประชุมคณะตุลาการฯในวันพรุ่งนี้ (13 ก.ค.) ก่อนแถลงด้วยวาจาและลงมติคดีแก้ไขรัฐธรรมนูญก็จะมีการพิจารณาคำร้องที่กลุ่มพันธมิตรฯ ขอให้ศาลเลื่อนการวินิจฉัยคดีนี้ออกไปก่อน แต่จะไม่มีการพิจารณากรณีที่มีการเรียกร้องให้ตุลาการบางคนถอนตัวออกจากการเป็นองค์คณะ เพราะที่ประชุมได้เคยมีการพิจารณาเป็นที่ยุติไปแล้ว จึงไม่จำเป็นต้องนำมาพิจารณาอีก
เมื่อถามว่า พรุ่งนี้ตุลาการฯเตรียมที่จะขึ้นแบล็กฮอว์กหรือยัง นายวสันต์กล่าวติดตลกเพียงสั้นๆ ว่า “จะให้ขึ้นไปตกที่แก่งกระจานน่ะหรือ ” เมื่อถามต่อว่า การพิจารณาคำวินิจฉัยจะไปถึงข้อ 3 ที่ศาลตั้งประเด็นไว้หรือไม่ นายวสันต์กล่าวว่า “หวยออกพรุ่งนี้ (13 ก.ค.) วันนี้ไม่รู้”
ผู้สื่อข่าวจึงถามต่อว่า มติจะออกมามีโอกาสเท่ากัน 4 ต่อ 4 หรือไม่ นายวสันต์กล่าวติดตลกอีกว่า “เลขหวยวันจันทร์นี่”
แหล่งข่าวจากศาลรัฐธรรมนูญเปิดเผยว่า สำหรับการพิจารณาวินิจฉัยของคณะตุลาการฯ ก็จะเรียงตามประเด็นที่ได้ตั้งไว้ 4 ประเด็น ประกอบด้วย 1. ผู้ร้องมีอำนาจร้องตามรัฐธรรมนูญมาตรา 68 หรือไม่ 2. การแก้ไขรัฐธรรมนูญตามมาตรา 291 สามารถแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เป็นการยกเลิกรัฐธรรมนูญทั้งฉบับได้หรือไม่ 3. การแก้ไขรัฐธรรมนูญมาตรา 291 เป็นการได้มาซึ่งอำนาจในการปกครองตามรัฐธรรมนูญมาตรา 68 วรรคหนึ่งหรือไม่ และ 4. หากมีการกระทำดังกล่าวจะเป็นเหตุให้มีการยุบพรรค และตัดสิทธิทางการเมืองกรรมการบริหารพรรคตามรัฐธรรมนูญมาตรา 68 วรรคสาม และวรรคท้ายหรือไม่ ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่า คำวินิจฉัยที่ออกมาจะระบุว่าผู้ฟ้องมีอำนาจที่จะฟ้องคดีต่อศาลรัฐธรรมนูญ เนื่องจากมาตรา 68 อยู่ในหมวดว่าด้วยการพิทักษ์รัฐธรรมนูญ และศาลก็มีอำนาจที่จะรับคำร้องไว้พิจารณาวินิจฉัย
ส่วนการแก้ไขรัฐธรรมนูญมาตรา 291 มาตราดังกล่าวไม่เปิดช่องให้มีการแก้ไขที่เป็นการยกเลิกรัฐธรรมนูญทั้งฉบับ อีกทั้งการที่ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ ระบุให้มี ส.ส.ร.ขึ้นมาดำเนินการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เมื่อแล้วเสร็จก็ให้ส่งให้กับประธานรัฐสภาวินิจฉัยว่าการแก้ไขดังกล่าวมีการล้มล้างการปกครองหรือเปลี่ยนแปลงรูปแบบรัฐหรือไม่ หากเห็นว่าไม่มีการดำเนินการในลักษณะดังกล่าวก็ให้ประธานรัฐสภาส่งให้นายกรัฐมนตรีนำขึ้นทูลเกล้าฯ โดยไม่กลับมาให้รัฐสภาได้พิจารณาก่อนนั้นน่าจะขัดต่อรัฐธรรมนูญ มาตรา 136 (11) และ (16)
สำหรับการกระทำดังกล่าวจะเข้าข่ายประเด็นที่ 3 คือ เป็นการล้มล้างการปกครองตามรัฐธรรมนูญมาตรา 68 วรรคหนึ่งหรือไม่ คาดว่าจากข้อเท็จจริงที่ปรากฏต่อศาลฯ ยังไม่พบว่ามีการกระทำที่ชัดเจน เช่น ยังไม่ได้มีการลงมติร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญในวาระ 3 หรือ ส.ส.ร.ไปยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่มาแล้วมีการตัดทอนในเรื่องพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์
“การพิจารณาวินิจฉัยของศาลน่าที่จะดูเฉพาะเรื่องของการแก้ไขรัฐธรรมนูญเท่านั้น ไม่น่าที่จะมองไปถึงพฤติการณ์ล้มล้างสถาบันที่ฝ่ายผู้ร้องพยายามนำเสนอมาแล้วนำมาวินิจฉัยด้วย ซึ่งการแก้รัฐธรรมนูญในอดีตที่ผ่านมาแม้จะมีการตั้ง ส.ส.ร.ขึ้นมายกร่าง แต่เมื่อดำเนินการเสร็จแล้ว ก็จะต้องนำกลับมาให้รัฐสภาลงมติเห็นชอบ ซึ่งจะถือว่าขั้นตอนนี้เป็นการให้รัฐสภาตรวจสอบ ร่างรัฐธรรมนูญที่ ส.ส.ร.ยกร่างขึ้น และจะเท่ากับว่าฝ่ายนิติบัญญัติเป็นผู้ดำเนินการตามที่กฎหมายบัญญัติเอาไว้ แต่ในครั้งนี้กลับไม่มีขั้นตอนดังกล่าว และยังเอาอำนาจในการที่จะชี้ว่า การแก้ไขรัฐธรรมนูญเป็นการล้มล้างการปกครอง หรือเป็นการเปลี่ยนแปลงรูปแบบรัฐหรือไม่ ซึ่งเป็นของตุลาการฯ ไปให้ไว้กับประธานรัฐสภาเป็นผู้วินิจฉัยเสียเอง แต่ทั้งหมดยังไม่เป็นรูปร่างที่ชัดเจน เป็นเพียงกระบวนการเริ่มต้นที่หากให้มีการปฏิบัติต่อไป ก็จะเข้าข่ายเป็นการล้มล้างการปกครอง ถ้าเปรียบก็เหมือนเป็นเพียงสีเทา ยังไม่เป็นสีดำ เหมือนกันกรณีที่พรรคไทยรักไทยไปซื้อพรรคเล็กเพื่อลงสมัครรับเลือกตั้ง โดยจากหลักฐานนั้นเป็นการกระทำที่สำเร็จแล้ว จึงถือได้ว่าเป็นการกระทำเพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจในทางปกครองประเทศ โดยวิธีการที่ไม่ได้เป็นไปตามวิถีทางที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ เป็นเหตุให้ต้องยุบพรรค แต่ครั้งนี้เมื่อเป็นเพียงการเริ่มกระบวนการ ซึ่งศาลก็ได้บอกแล้วว่า มาตรา 68 ให้อำนาจศาลใช้อำนาจในเชิงป้องกัน ดังนั้นเมื่อข้อเท็จจริงปรากฏอยู่ในระดับของการเริ่มกระบวนการ ศาลจึงน่าจะสั่งเพียงให้หยุดการกระทำนั้น ไม่ถึงขั้นที่จะต้องสั่งยุบพรรค” แหล่งข่าวกล่าว และว่า คำวินิจฉัยของศาลคาดว่าจะไม่มีการบอกว่าวิธีการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่ถูกต้อง ต้องทำอย่างไร เพราะศาลไม่มีอำนาจ แต่ในคำวินิจฉัยจะอธิบายให้เข้าใจได้ว่า ถ้าจะมีการแก้รัฐธรรมนูญควรเป็นอย่างไร
