เมื่อวันที่ 28 เมษายน 2568 ที่ผ่านมา ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (NECTEC) ได้นำคณะผู้บริหารและนักวิจัยจากศูนย์ฯ เข้าศึกษาดูงาน ณ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ เพื่อรับฟังการนำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ AI ในการเรียนการสอนของ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ (DPU) และเยี่ยมชมตัวอย่างการใช้จริงในชั้นเรียน ซึ่งทาง DPU ได้ร่วมมือกับ NECTEC พัฒนาโครงการ “Embedded-AI in Education” นำร่องนวัตกรรมการเรียนการสอนด้วย AI เพื่อปรับเปลี่ยนบทบาทของผู้สอนจากการเป็นศูนย์กลางความรู้ สู่ผู้ออกแบบกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก โดยมี ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธิติพงศ์ ตันประเสริฐ รองประธานโครงการ “Embedded-AI in Education” มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ เป็นหนึ่งในผู้ริเริ่มและขับเคลื่อนโครงการ ซึ่งคณะผู้เยี่ยมชมได้ให้ความสนใจ โดยถือเป็นจุดเริ่มต้นของความร่วมมือเชิงลึกระหว่างทั้งสองหน่วยงาน
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธิติพงศ์ เปิดเผยว่า โครงการนี้เริ่มต้นเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 และได้ทดลองใช้จริงตลอดเทอมที่ผ่านมาในรายวิชา 19 วิชา ครอบคลุมกว่า 12 หลักสูตร โดยอาศัยการร่วมมือระหว่างอาจารย์จากหลายคณะของ DPU ซึ่งได้รับการแต่งตั้งเป็นคณะกรรมการดำเนินงานในโครงการนำร่องนี้
โครงการดังกล่าวพัฒนาขึ้นจากความเข้าใจในข้อจำกัดของระบบการเรียนรู้แบบเดิมที่ผู้สอนเป็นศูนย์กลางเพียงผู้เดียว ซึ่งไม่สามารถตอบโจทย์การพัฒนาผู้เรียนได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของโลกยุคดิจิทัล ที่ต้องการทักษะเชิงลึก การคิดวิเคราะห์ และการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง โดยโมเดลดังกล่าวมุ่งเปลี่ยนบทบาทของอาจารย์จากผู้ถ่ายทอดความรู้ไปสู่ ผู้จัดการการเรียนรู้ (Learning Designer) โดยใช้ AI เป็นผู้ช่วยในการเรียนการสอน ทั้งนี้ หัวใจของโมเดล “Embedded-AI” คือการสร้าง “AI Mentor” ที่มีบทบาทเป็นพี่เลี้ยงของนักศึกษาในห้องเรียน โดย AI แต่ละตัวได้รับการออกแบบให้ทำหน้าที่ “ถามกลับ-สะท้อน-กระตุ้น” ให้ผู้เรียนคิด วิเคราะห์ และตัดสินใจด้วยตนเอง ตามหลัก Active Learning ที่เน้นการเรียนรู้จากการลงมือทำจริง โดยรูปแบบการเรียนการสอนเช่นนี้เรียกว่า “Decentralized Active Learning” ที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ตามจังหวะและระดับความเข้าใจของตนเอง โดยที่ AI เป็นพี่เลี้ยงเสมือน และอาจารย์ทำหน้าที่ควบคุมและเสริมกระบวนการเรียนรู้อย่างเป็นระบบ
“จากการทดลองใช้ในเทอมที่ผ่านมา พบว่า AI มีผลต่อการเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญ โดยกลุ่มที่เรียนด้วย AI มีคะแนนเฉลี่ยและความเข้าใจบทเรียนสูงกว่ากลุ่มที่เรียนปกติทั่วไป อีกทั้งยังมี Engagement สูงขึ้น นักศึกษามีความกระตือรือร้น มีปฏิสัมพันธ์กับบทเรียน และไม่เบื่อหน่ายเหมือนการเรียนในรูปแบบเดิม” ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธิติพงศ์ อธิบาย
นอกจากนี้ รองประธานโครงการ “Embed AI ในการเรียนการสอน” ยังระบุอีกว่า จากความสำเร็จในการดำเนินโครงการนำร่องภายใน DPU ทำให้ NECTEC เห็นศักยภาพของโมเดลนี้ และได้เข้ามาร่วมมือเพื่อขยายผลในระดับประเทศ โดยจะทำหน้าที่พัฒนาเครื่องมือกลาง (Platform) และจัดหา Server เพื่อให้สถาบันอุดมศึกษาต่าง ๆ สามารถเข้าถึง AI ได้โดยไม่ต้องพัฒนาเอง
DPU จะรับหน้าที่ในการถ่ายทอดองค์ความรู้ จัดอบรมอาจารย์ และเป็นที่ปรึกษาทางวิชาการในการประยุกต์ใช้ AI อย่างถูกต้องในห้องเรียน โดยไม่กระทบต่อกระบวนการประเมินผล หรือมาตรฐานการเรียนการสอนเดิม โดยโมเดลของ DPU มีความโดดเด่นคือ “การสร้าง AI แบบ Custom-made” สำหรับแต่ละรายวิชาและผู้สอน
อย่างไรก็ตาม ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธิติพงศ์ ยอมรับว่า ความท้าทายสำคัญคือ “การเปลี่ยน Mindset ของผู้สอน” เพราะอาจารย์จะต้องเรียนรู้วิธีออกแบบ AI, ทดลองใช้ และปรับการสอนให้เหมาะสมกับบริบทของตนเอง ซึ่งต้องใช้เวลาและความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง
