"บัณรส" ชี้ต้นตอหลักฝุ่นพิษภาคเหนือมาจากการที่ชาวบ้านเผาในป่า ไม่ใช่เผาพื้นที่การเกษตร ซึ่งมีบริบทแตกต่างกันออกไปในแต่ละพื้นที่ ฝากถึงนักการเมืองช่วงใกล้เลือกตั้ง ประกาศนโยบายที่สะท้อนให้เห็นว่าเข้าใจปัญหาอย่างแท้จริง
วันที่ 9 มี.ค. 2566 นายบัณรส บัวคลี่ สภาลมหายใจภาคเหนือ ให้สัมภาษณ์ในรายการ "คนเคาะข่าว" ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม ช่อง "นิวส์วัน" ในหัวข้อ "บริหารการเผา ทางแก้ฝุ่นพิษภาคเหนือ"
นายบัณรสกล่าวในช่วงหนึ่งว่า ปัจจัยหลักฝุ่นพิษในภาคเหนือคือการเผาในที่โล่ง แบ่งเป็นเผาในป่า กับพืชเกษตร เผาไร่ข้าวโพดก็ปัญหามาก แต่เมื่อเทียบทั้งภาคเหนือเป็นสัดส่วนน้อยกว่าป่า ภาคเหนือตอนบนมีพื้นที่ป่า 65 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไป แปลว่าช่วงธรรมดาอธิบดีป่าไม้ อธิบดีกรมอุทยานฯ มีอำนาจเหนือพื้นที่มากกว่าผู้ว่าฯ เฉพาะแม่ฮ่องสอนมีพื้นที่ป่า 85 เปอร์เซ็นต์ เชียงใหม่ ลำปาง และตาก มีพื้นที่ป่าประมาณ 70 เปอร์เซ็นต์ 4 จังหวัดนี้เป็นจังหวัดจตุรเทพในการมีไฟเยอะ ส่วนเชียงรายมีป่า 30 เปอร์เซ็นต์ พะเยาประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ สองจังหวัดนี้ก็เลยมีฮอตสปอตน้อย และปัญหาฝุ่นควันน้อยกว่าจังหวัดที่มีป่า นี่คือธรรมชาติที่สังเกตมา แต่เชียงรายก็รับฝุ่นควันมือสองข้ามแดนมา ชี้ให้เห็นว่ามันเกี่ยวข้องกับภูมิประเทศ และสภาพการทำมาหากินของคนด้วย
ต้องยอมรับว่าต้นตอหลักๆ มาจากการที่ชาวบ้านเผาในป่า วาระแห่งชาติปี 62 ระบุว่าส่วนใหญ่มาจากการเผาภาคการเกษตร หรือเพื่อขยายที่แปลงทำกิน แต่ความเป็นจริงไม่ได้เผาพื้นที่การเกษตร แต่เผาในป่าเลย ซึ่งป่าแต่ละที่ก็บริบทต่างกัน บางป่าหาของป่าจริงๆ อย่างแถวแม่ปิง เคยเก็บเห็ดได้ปีหนึ่ง 20 ล้านบาท คนเป็นร้อยเข้าไปเก็บเห็ด บางป่าผักหวานเยอะ ต่อให้เฝ้ายังไงก็มีไฟ บางพื้นที่ก็เผาเพื่อล่าสัตว์ แม้จะมีประกาศห้ามเผาเด็ดขาด แต่ก็ยังมีเผา
นายบัณรสยังกล่าวฝากถึงนักการเมืองว่า ฝุ่นเป็นปัญหาใหญ่ร่วมกันทั้งประเทศ การแก้ต้องมีเจตจำนงในการแก้ทั้งประเทศ แต่อย่างไรก็ตามการแก้ต้องเปลี่ยนแปลงไปตามบริบทพื้นที่ แต่ละพื้นที่มีเหตุของปัญหาไม่เหมือนกัน
ภาคเหนือแหล่งกำเนิดใหญ่คือการเผาในที่โล่ง โดยเฉพาะในป่า ที่ผ่านมาเราไปทำกับเรื่องเล็กเรื่องน้อย แก้ไม่ถูกจุด เรื่องที่อยากเห็นจริงๆ คือนักการเมืองและพรรคการเมืองแสดงให้เห็นถึงความรู้ความเข้าใจถึงสาเหตุปัญหา พอรู้และเข้าใจก็จะทราบว่าทางเหนือต้องแก้ด้วยการบริหารจัดการไฟเป็นหลัก แต่บางทีเราก็เจอบอกว่าจะไปบริหารจัดการทุกประเภทซึ่งเป็นวาทกรรมที่สวยหรู อยากเห็นนโยบายเรื่องนี้จริงๆ จังๆ ขึ้นมากับพรรคการเมือง ซึ่งตอนนี้ยังไม่เห็น ยังไม่โดน