โดย บลจ.อเบอร์ดีน
ในฐานะนักลงทุน เรามักจะคิดแต่เรื่องผลกำไรของธุรกิจ ถ้าสามารถทำกำไรเป็นไปตามที่คาดไว้ก็จะช่วยให้ราคาหุ้นสูงขึ้นได้ และส่งผลถึงจำนวนของเงินปันผลที่จะจ่ายให้แก่ผู้ถือหุ้น
ในช่วงฤดูการรายงานงบการเงิน ผลกำไรก็จะเป็นข่าวสำคัญ แต่นักลงทุนที่เชี่ยวชาญแล้วมักจะหันไปพิจารณางบดุลของบริษัทมากกว่า โดยถือเป็นเครื่องชี้วัดสุขภาพทางการเงินของบริษัทได้ดีกว่า
งบดุลถือเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินของบริษัท ที่จะให้รายละเอียดของทรัพย์สิน หนี้สิน และส่วนของผู้ถือหุ้นในบริษัท
หากใช้อย่างเหมาะสมแล้ว ข้อมูลสามารถบอกนักลงทุนได้ว่าบริษัทนี้มีหนี้สินอยู่เท่าไร มีหุ้นที่ขายไม่ออกมากเกินไปหรือไม่ ถ้าคู่ค้าจ่ายเงินตามกำหนด หรือในข้อมูลอีกด้านหนึ่ง บริษัทนี้กำลังใช้จ่ายเงินสดที่มากเกินไปหรือน้อยเกินไปหรือไม่
Metro Goldwyn Mayer (MGM) โรงถ่ายภาพยนตร์แห่งหนึ่งของฮอลลีวูด เคยยื่นเรื่องขอรับการคุ้มครองเพื่อล้มละลายไปเมื่อปี 2553 ตามกฎหมายล้มละลายมาตรา 11 หรือประมาณห้าปีที่แล้ว หลังจากที่กลุ่มธุรกิจร่วมค้าที่มียักษ์ใหญ่อย่าง Sony ผู้ผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์รวมอยู่ด้วย ได้เข้าควบรวมกิจการโรงถ่ายภาพยนตร์ MGM ดังกล่าวไปได้สำเร็จ โดยใช้กลไกทางการเงินที่ใช้เงินกู้มาซื้อหุ้นทั้งหมดของโรงถ่ายหนังไป
การถูกควบรวมธุรกิจไปในครั้งนั้น ในที่สุดจะทำให้ MGM ที่มีส่วนในการสร้างภาพยนตร์ดัง อย่างเช่น The Wizard of Oz และ Gone with the Wind ตกอยู่ในภาวะลำบากด้วยหนี้สินที่สูงจนควบคุมไม่ได้ประมาณ 4 พันล้านเหรียญสหรัฐ
แม้ในขณะนี้โรงถ่ายภาพยนตร์ยังคงทำการถ่ายทำภาพยนตร์อยู่ โดยก้าวพ้นจากภาวะล้มละลายและการตกเป็นสมบัติของอดีตเจ้าหนี้ แต่เรื่องที่น่าเสียดายนี้ก็ได้ให้แง่คิดที่ดีในการใช้ความระมัดระวัง ที่จะชี้ให้เห็นถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตอันเนื่องมาจากหนี้สินที่มีมากเกินไปของธุรกิจ
การมีหนี้สินมากเกินไปจะทำให้เกิดความกังวล ในฐานะนักลงทุน เรารู้สึกมั่นคงปลอดภัยมากกว่าเมื่อบริษัทแสดงให้เห็นถึงงบดุลที่แข็งแกร่ง งบดุลที่ดีโดยทั่วไปหมายความว่าบริษัทมีเงินเหลือเก็บเพื่อไว้ใช้จ่ายในการขยายธุรกิจ หรือเพื่อเพิ่มผลประโยชน์ให้แก่ผู้ถือหุ้น ผ่านการซื้อคืนหุ้น และ/หรือการปรับอัตราการจ่ายเงินปันผลให้สูงขึ้นก็ได้
อีกทั้งวิธีการใช้จ่ายเงินสดเหลือเก็บของบริษัทยังสามารถบอกอะไรได้มากเกี่ยวกับบริษัทนั้น
เครื่องเตือนภัยควรจะเริ่มทำงานเมื่อบริษัทพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ลงทุนในสโมสรฟุตบอลอาชีพ (อย่างที่บางบริษัททำกันในจีน) หรือเมื่อบริษัทซื้อตราสารการเงินของต่างชาติ ที่พวกเขาก็ไม่ค่อยเข้าใจ (เช่น ตราสารหนี้อนุพันธ์ประเภทที่มีความซับซ้อนสูง)
ฝ่ายบริหารใช้ดุลพินิจนำเสนองบการเงิน เนื่องจากงบการเงินเหล่านี้ประกอบด้วยสมมติฐานต่างๆ อย่างมากมาย
การบริหารทรัพย์สินแบบทะเยอทะยานเกินไปอาจส่งผลให้งบการเงินของบริษัทสะท้อนมูลค่าที่เกินจริง การประเมินมูลค่าทรัพย์สินที่จับต้องไม่ได้ เช่น ค่าความนิยม สิทธิบัตรทางปัญญา หรือเครื่องหมายการค้า เป็นเรื่องของการใช้ดุลพินิจ ในขณะที่การประเมินมูลค่าทรัพย์สินทางชีวภาพ เช่น น้ำมันปาล์มและไม้ซุง ก็ทำได้ยากเช่นกัน เจ้าหน้าที่ทางการเงินสามารถใช้ดุลพินิจในการระบุถึงตัวเลขงบประมาณในการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ ว่าจะระบุเป็นค่าใช้จ่าย (ที่ทำให้เกิดต้นทุน) หรือระบุเป็นทรัพย์สินทุน (ที่เพิ่มตัวเลขในงบดุล)
บริษัทอาจกู้เงินโดยการขายตราสารทางการเงินแบบผสม ที่มีลักษณะกึ่งหนี้กึ่งทุน ตราสารอย่างเช่นหุ้นกู้ที่ไม่มีกำหนดไถ่ถอน ทำให้บริษัทมีหนี้เกิดขึ้น แต่ในทางบัญชี กลับแสดงรายการเป็นทุนในงบดุล
ภาระจากกองทุนบำนาญของบริษัทสามารถจัดการได้โดยการเปลี่ยนแปลงสมมติฐานเกี่ยวกับอัตราดอกเบี้ยของตราสารหนี้ที่กองทุนลงทุนอยู่ และหนี้ระยะสั้นสามารถทำได้ในระยะใกล้วันสิ้นงวดบัญชี เพื่อทำให้ระดับหนี้สินของบริษัทดูดี ในขณะที่นักวิคราะห์ธุรกิจควรเฝ้าระวังให้มากเมื่อมีหนี้เกิดขึ้นที่อาจจะไม่ได้มีการเปิดเผยไว้อย่างเต็มที่ในงบดุลของบริษัทประเภทที่ทำธุรกิจถือหุ้นในบริษัทอื่นๆ
แล้วอะไรคือหนทางที่ดี ที่ บลจ.อเบอร์ดีน ทางเลือกของเราคือธุรกิจที่ง่ายไม่ซับซ้อน เนื่องจากง่ายที่จะทำความเข้าใจมากกว่า หากบัญชีของธุรกิจมีความซับซ้อนมากไป หรือโครงสร้างผู้ถือหุ้นไม่ชัดเจนเราก็ไม่ลงทุนในบริษัทนั้น
Café de Coral บริษัทในตลาดหุ้นฮ่องกงที่อเบอร์ดีนเลือกลงทุนเป็นตัวอย่างที่ดีสำหรับบริษัทที่เราชื่นชอบมาก คุณไม่สามารถเลือกบริษัทที่ทำธุรกิจเครือข่ายภัตตาคารอาหารจานด่วนที่มีกำไรอย่างสม่ำเสมอ และเป็นอะไรที่ง่ายมากกว่านี้ได้แล้ว
โดย Café de Coral เป็นหนึ่งในภัตตาคารที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดแห่งหนึ่ง ขึ้นชื่อในด้านการขายอาหารจีนราคาถูกและอร่อย ที่ได้ขยายสาขาไปทั่วฮ่องกงและข้ามไปในหลายพื้นที่ในภาคใต้ของจีน
ยิ่งกว่านั้น บริษัทนี้ยังมีเงินใช้จ่ายเพื่อการขยายธุรกิจ ซึ่งเกือบทั้งหมดมาจากกระแสเงินสดของบริษัท ดังนั้น Café de Coral จึงสามารถแสดงให้เห็นได้ว่าตนมีงบดุลที่แข็งแกร่งมาก และมีหนี้สินเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
งบดุลจึงเป็นเสมือนกระดูกสันหลัง ที่สามารถบอกคุณได้มากเกี่ยวกับบุคลิกลักษณะของบริษัทนั้นๆ
ติดตามตอนที่ 4 ในสัปดาห์หน้า
