คอลัมน์ ถนนสู่การลงทุน
ดร.กิตติพันธ์ คงสวัสดิ์เกียรติผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาสาทรธานี
ผู้อำนวยการฝ่ายธุรกิจไซเบอร์ (RSU Cyber University)
และผู้จัดการโครงการหลักสูตร MBA มหาวิทยาลัยรังสิต
ตลาดอนุพันธ์ (ประเทศไทย) ได้เปิดทำการซื้อขาย Stock Futures หรือ การซื้อขายหุ้นสามัญล่วงหน้า ในตลาดอนุพันธ์เป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน 2551แต่ด้วยกระแสของความสนใจของนักลงทุนที่มีน้อยกว่าการลงทุนใน Gold Futures จึงทำให้นักลงทุนจำนวนมากไม่ทราบถึงการลงทุนในตราสารอนุพันธ์ประเภทนี้ ซึ่ง Stock Futures จะเป็นอีกเครื่องมือหนึ่งที่มีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อนักลงุทน ที่ต้องการป้องกันความเสี่ยง หรือเก็งกำไรจากการลงุทนในหลักทรัพย์ ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
Stock Futures เป็นสัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่ตกลงกันว่าจะมีการซื้อขายหุ้นสามัญล่วงหน้า โดยอ้างอิงราคาหุ้นสามัญในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ดังนั้น Stock Futures จึงเป็นสัญญาที่ผู้ซื้อและผู้ขายทำการตกลงกันว่า ในอนาคตจะมีการซื้อหรือขายหุ้นสามัญกันที่ราคาเท่าไร ในจำนวนเท่าใด ซึ่งคล้ายกับการซื้อขายตามสัญญา Futures แบบอื่น ๆ นั่นเอง
Stock Futures เป็นสินค้าที่มีคุณสมบัติน่าสนใจในการซื้อขายและน่าที่จะลงทุน โดยเฉพาะผู้ที่ลงทุนในหุ้นสามัญอยู่แล้ว เพราะจะทำให้ผู้ลงทุนในหุ้นสามัญนั้นสามารถใช้เครื่องมือทางการเงินชนิดนี้เป็นอีกช่องทางหนึ่งในการป้องกันความเสี่ยงในการลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ โดยผู้ลงทุนในปัจจุบันสามารถนำสัญญาซื้อขายล่วงหน้านี้ไปประกอบกับการลงทุนในหุ้นสามัญ ทั้งในส่วนของการบริหารความเสี่ยงจากราคาหุ้นสามัญ ในกรณีที่หุ้นสามัญมีราคาผันผวน และสามารถนำไปใช้ในการบริหารจัดพอร์ตลงทุนได้เช่นเดียวกัน หรือผู้ลงทุนสามารถใช้ Stock Futures เพื่อสร้างกำไรจากการเปลี่ยนแปลงของราคา ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นการเก็งกำไรในการลงทุนนั่นเอง
การลงทุนใน Stock Futures ผู้ลงทุนสามารถ “ซื้อก่อนขาย” หรือ “ขายก่อนซื้อ” ได้ ทำให้ผู้ลงทุนสามารถทำกำไรจากส่วนต่างของราคาได้ในทุกสภาพตลาด ไม่เหมือนกันการลงทุนในหุ้นสามัญที่ ผู้ลงทุนจะต้องทำการซื้อหุ้นสามัญมาอยู่ในการครอบครองเสียก่อนจึงจะสามารถขายได้ การลงทุนในกรณีที่ต้องซื้อหุ้นสามัญมาไว้ในการครอบครองก่อนนี้ ผู้ลงทุนจะสามารถทำกำไรได้เพียงกรณีที่หุ้นอยู่ในขาขึ้นเท่านั้น แต่การลงทุนใน Stock Futures ผู้ลงทุนจะสามารถทำกำไรได้ในทุกสภาพตลาด ไม่ว่าตลาดจะอยู่ในขาขึ้น หรือขาลงก็ตาม ทั้งนี้ต้องเป็นไปตามการคาดการณ์ที่ผู้ลงทุนได้ทำการคาดการณ์ไว้ หากผู้ลงทุนคาดการณ์ได้ถูกต้อง ผู้ลงทุนก็จะสามารถมีกำไรได้ทั้ง 2 ทาง แต่หากผู้ลงทุนคาดการณ์ไม่ถูกต้องก็จะประสบปัญหาเช่นเดียวกัน
การลงทุนใน Stock Futures นั้นสามารถทำได้ดังนี้ ถ้าผู้ลงทุนมีกลุ่มหลักทรัพย์ลงทุน โดยมีหุ้นสามัญอยู่ในครอบครอง แต่คาดว่าในอนาคตหุ้นสามัญจะมีแนวโน้มลดลง แต่ผู้ลงทุนยังไม่อยากจะขายหุ้นสามัญนั้นในขณะนี้ ผู้ลงทุนจะสามารถจัดการความเสี่ยงได้โดย Short Stock Futures หรือการขายหุ้นสามัญล่วงหน้า เพราะถ้าราคาหุ้นสามัญลดลง ผู้ลงทุนจะสามารถขายหุ้นสามัญได้ตามราคาที่ได้ตกลงกันไว้ในสัญญา ทำให้ผู้ลงทุนได้รับกำไรจากการลงทุนใน Stock Futures มาทดแทนการขาดทุนในหุ้นสามัญที่ผู้ลงทุนถือครองเอาไว้ และในระหว่างการลงทุนในหุ้นสามัญ ผู้ลงทุนก็จะสามารถทำกำไรจากการถือครองหุ้นและได้รับเงินปันผลอีกด้วย
แต่ถ้าผู้ลงทุนที่มีกลุ่มหลักทรัพย์ลงทุน และคาดว่าราคาหุ้นสามัญในบางกลุ่มในบางอุตสาหกรรมอาจจะดี ผู้ลงทุนสามารถ Long Stock Futures หรือการซื้อหุ้นสามัญล่วงหน้า เป็นการเตรียมการเพื่อการป้องกันราคาหุ้นสามัญจะขึ้นในอนาคต ทำให้ผู้ลงทุนหากต้องการซื้อหุ้นสามัญในตอนนั้นจะมีราคาแพง ดังนั้นผู้ลงทุนจะได้กำไรจากสัญญาซื้อขายล่วงหน้านี้ และจะซื้อหุ้นสามัญดังกล่าวในราคาแพงได้ในอนาคต เป็นการชดเชยกัน การ Long Stock Futures นี้ อาจกระทำเพื่อเพิ่มน้ำหนักของ Sector ในกลุ่มสินทรัพย์ลงทุนได้
การลงทุนใน Stock Futures ใช้เงินลงทุนน้อย โดยลงทุนเพียงแค่ การวางเงินหลักประกันเริ่มแรก (Initial Margin) โดยทางตลาดอนุพันธ์อาจเป็นผู้กำหนด ซึ่งอาจอยู่ในราวประมาณ 15-20% ของมูลค่าสัญญาซื้อขายล่วงหน้านั่นเอง การลงทุนด้วยเงินที่น้อยกว่าการซื้อหุ้นสามัญโดยตรง (การซื้อหุ้นสามัญโดยตรง ต้องลทุนทั้ง 100%) ทำให้ผู้ลงทุนมีโอกาสได้รับอัตราผลตอบแทนที่สูงกว่าการซื้อหุ้นสามัญ โดยอัตราผลตอบแทนดังกล่าว อาจเป็นด้านกำไร หรือ ขาดทุนก็ได้ เพราะการลงทุนในอนุพันธ์นั้นมีความเสี่ยงมากกว่าการลงทุนในหุ้นสามัญมาก หรืออาจเรียกได้ว่าการลงทุนใน Stock Futures นั้นจะมีอัตราผลตอบแทนสูง และใช้เงินลงทุนต่ำ
ข้อดีของการลงทุนในตลาดทุนแบบนี้ คือกำไรที่ได้จากการซื้อขาย Stock Futures ได้รับยกเว้นภาษี เช่นเดียวกับ SET50 Index Futures และ SET50 Index Options ซึ่งเหมือนกับการลงทุนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยด้วย
