‘มหาภัยรถตู้’ รู้ทั้งรู้ว่า ‘เสี่ยงตาย’ แต่ยังเกิดซ้ำซาก

รถตู้โดยสารสาธารณะ ก็เป็นอีกตัวเลือกหนึ่งของผู้โดยสารที่ต้องการความสะดวกสบายและความรวดเร็วเลือกใช้เพื่อทดแทนขนส่งมวลชนรูปแบบอื่นๆ แต่ให้หลังมานี้ เมื่อความต้องการมากขึ้น ปริมาณรถก็มากตาม พร้อมกับข่าวเรื่องอุบัติเหตุที่มากขึ้นด้วย เมื่อเกิดเหตุการณ์ใหญ่ๆ ขึ้นมาครั้งหนึ่ง ก็มีคนเสนอแนวทางมากมาย แต่ในทางปฏิบัติกลับไม่ได้ถูกนำมาใช้มากนัก หรือแม้แต่ถูกเพิกเฉยจากตัวผู้ขับ และบุคคลสำคัญคือถูกเพิกเฉยจากผู้บังคับกฎหมายเอง

หากลองมองย้อนกลับไป ภายใน 5 ปี ที่ผ่านมา อุบัติเหตุจากรถโดยสารสาธารณะประเภท ‘รถตู้’ นี้ เกิดขึ้นอย่างมากมายทั้งโศกนาฏกรรมสะเทือนสังคมและอุบัติเหตุเล็กๆ ที่เกิดขึ้นเป็นประจำทุกวัน เนื่องจากการขับขี่ที่ขาดจิตสำนึกของผู้ขับขี่ที่ให้บริการเอง เนื่องจากต้องการทำเวลาและทำเงินให้มากที่สุดในแต่ละวัน แน่นอนสังคมไทยจะสะดุ้งสะเทือนและไหวตัวกันขึ้นมาทีหนึ่งก็เมื่อเจอเข้ากับอุบัติเหตุใหญ่ๆ ที่มีผู้เสียชีวิตมากมาย และมีหน่วยงานที่รับผิดชอบโดยตรงออกมาตีฆ้องร้องป่าวตักเตือนคาดโทษ และเสนอแนวทางในการกำกับดูแลและบังคับกฎหมายอย่างเด็ดขาด

แต่พอกระแสสังคมเงียบหายไม่มีการกล่าวถึง ก็จะปล่อยปละละเลยจนมีคดีอุบัติเหตุซ้ำซาก กลายเป็นโศกนาฏกรรมตายหมู่บนท้องถนนอย่างที่เห็นล่าสุด รถตู้โดยสารสายกรุงเทพฯ-ฉะเชิงเทรา-บางคล้า ขับเสยท้ายพ่วงคอนเทนเนอร์ 18 ล้อ เป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตคาที่ 6 ศพ และผู้บาดเจ็บอีก 7 คน

กลับมาลองประมวลผลย้อนหลังถึงอุบัติเหตุรถตู้สะเทือนขวัญสังคมไทยในรอบ 5 ปี หลังสุดว่า มีคดีอะไรบ้าง และผู้มีอำนาจรับผิดชอบดูแลออกมาพูดและวางมาตรการอะไรไว้บ้าง

ปี 2551

รถตู้ซิ่งฝ่าสายฝนตกคลองพระราม 2 เจ็บ5

อุบัติเหตุรถตู้โดยสารพลิกคว่ำบริเวณถนนพระราม 2 ช่วงซอยพระราม 2 แยก พบสภาพรถตู้โดยสารสีขาว ไม่ทราบหมายเลขทะเบียน พลิกตะแคงจมคูน้ำข้างทางพบผู้โดยสารในรถได้รับบาดเจ็บ 5 ราย จากการสอบสวนเบื้องต้นพบว่า รถตู้คันดังกล่าววิ่งมาด้วยความเร็วสูงในช่วงทางด่วนจากนั้นได้ถูกรถบรรทุกพ่วง 18 ล้อ เบียด รวมทั้งฝนตกถนนเปียกทำให้รถเสียหลัก ไม่สามารถควบคุมรถได้จนมีผู้ได้รับบาดเจ็บดังกล่าว

มาตรการเร่งด่วน ‘วัวหายล้อมคอก’

ชัยรัตน์ สงวนชื่อ รักษาการอธิบดีกรมการขนส่งทางบก ได้ส่งผู้ตรวจการออกกวดขันจับกุมรถตู้โดยสารผิดกฎหมายที่วิ่งรับ-ส่งผู้โดยสารจากกรุงเทพมหานครไปยังต่างจังหวัด หรือการนำรถตู้ส่วนบุคคลมาให้บริการประกาศจะกวาดล้าง และลงโทษรถตู้เถื่อน โดยให้ประชาชนเป็นหูเป็นตาสังเกต แจ้งศูนย์คุ้มครองผู้โดยสารตลอด 24 ชม. โดยเชื่อว่าในอนาคตปัญหาจะทุเลาลง เพราะกรมฯได้กวดขันอย่างเต็มที่ โดยมีโทษตามกฎหมายคือ ปรับระหว่าง 20,000-100,000 บาท หรือจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือทั้งจำทั้งปรับ

ปี 2552

ไฟไหม้รถตู้โดยสารเอ็นจีวี หัวหิน-อนุสาวรีย์ชัยฯ ย่างสดผู้โดยสาร 2 ศพ ซิ่งช่วงเช้ามืดเสียหลักแหกโค้งชนเสาไฟฟ้าใกล้สนามบินหัวหิน

รถตู้โดยสารกรุงเทพฯ-หัวหิน ประสบอุบัติเหตุไฟลุกท่วมทั้งคันด้านหน้ารถพังยับเยินโดยมีสายไฟฟ้าแรงสูงหลายเส้นขาดลงมาพาดกับหลังคารถตู้ ทำให้มีประกายไฟจนเกิดไฟลุกไหม้รถตู้และเสาไฟฟ้า เผาร่างผู้ติดอยู่ในซากรถบริเวณด้านหน้าคนขับและในห้องโดยสาร เหตุจากคนขับขับรถด้วยความเร็วสูง

มาตรการเร่งด่วน ‘วัวหายล้อมคอก’

ชัยรัตน์ สงวนชื่อ อธิบดีกรมการขนส่งทางบก กล่าวว่ามีผู้นำรถตู้ส่วนบุคคลมาวิ่งรับส่งผู้โดยสารเถื่อนอยู่ทั่วประเทศกว่า 6,000 คัน ใน 60 เส้นทาง ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาในการจัดระเบียบการขนส่งผู้โดยสาร ดังนั้น เพื่อเป็นการจัดระเบียบ จึงกำหนดให้เจ้าของรถที่วิ่งรับ-ส่งผู้โดยสารอย่างไม่ถูกต้องกว่า 6,000 ราย เข้ารับฟังนโยบายและร่วมให้ข้อมูล เพื่อหาแนวทางจัดระเบียบ เดินรถให้ถูกต้อง โดยในระยะแรกจะพิจารณารถที่วิ่งจากกรุงเทพมหานครไปต่างจังหวัดในระยะทางไม่เกิน 300 กิโลเมตร ให้สามารถประกอบการขนส่งและจดทะเบียนรถเป็นรถตู้โดยสารสาธารณะที่ถูกต้อง

อุบัติเหตุรถตู้ พุ่งชนรถพ่วง 18 ล้อ บนถนนมอเตอร์เวย์ ผู้โดยสารดับสยอง 4 เจ็บอีก 6

อุบัติเหตุรถชนกันมีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บจำนวนมาก บนถนนทางหลวงหมายเลข 7 หรือมอเตอร์เวย์ตอน 2 ขาออก โดยมีรถตู้โตโยต้าพุ่งเสียบเข้ากลางลำจนห้องคนขับมุดเข้าไปติดอยู่ใต้ท้องรถพ่วง ทำให้คนขับและผู้โดยสารเสียชีวิตคาที่ 4 ราย และยังมีผู้บาดเจ็บสาหัสอีก 6 ราย

มาตรการเร่งด่วน ‘วัวหายล้อมคอก’

เทียนโชติ จงพีร์เพียร อธิบดีกรมการขนส่งทางบก ออกมาเปิดเผยว่า จากการที่มีอุบัติเหตุจากรถตู้โดยสารสาธารณะที่วิ่งบนทางด่วนแต่ละครั้ง สร้างความสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินเป็นจำนวนมาก ทั้งนี้สาเหตุส่วนหนึ่งเกิดจากสภาพความไม่พร้อมสมบูรณ์ของตัวรถและความประมาทของผู้ขับขี่ที่มักขับรถบนทางด่วนด้วยความเร็วสูงเกินอัตราที่กฎหมายกำหนด จึงจัดอบรมเสริมสร้างวินัยการขับขี่แก่ผู้ประกอบการขนส่ง และพนักงานขับรถตู้โดยสารสาธารณะที่ให้บริการบนทางด่วนทุกเส้นทางจำนวนกว่า 200 คน เพื่อกระตุ้นจิตสำนึกด้านความปลอดภัยและใส่ใจการบริการ

นอกจากนี้ ได้ตั้งคณะกรรมการขึ้นมา 1 ชุด เพื่อทำการลงพื้นที่ตรวจสอบรถตู้ตามอู่ต่าง ๆ ว่าได้มาตรฐานตามที่กรมการขนส่งทางบกกำหนดไว้หรือไม่

ธานินทร์ พานิชชีวะ กรรมการผู้จัดการ บริษัท ทางยกระดับดอนเมือง จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า สำหรับมาตรการรักษาความปลอดภัยบนทางด่วนอยู่ระหว่างการศึกษา โดยร่วมกับกรมการขนส่งทางบกที่จะนำระบบ SMART RFID มาใช้กับเครื่องหมายการเสียภาษีหรือป้ายวงกลมเพื่อตรวจสอบข้อมูลของรถ เพื่อทำการตรวจจับความเร็วของรถให้อยู่ในเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนดไว้ โดยจะนำร่องกับทางด่วนโทลล์เวย์ก่อน โดยจะติดตั้งเครื่องอ่าน (Reader) ซึ่งมีรูปแบบคล้ายกล้องโทรทัศน์วงจรปิด (ซีซีทีวี) บนโทลล์เวย์ 8 จุด โดยมีแผนจะเสร็จเรียบร้อยภายในกลางปี

ปี2553

รถตู้ซิ่งตกทางด่วนพระราม 6 จนถังแก๊สระเบิดคลอกผู้โดยสารเสียชีวิต 9 ศพ เจ็บอีกนับสิบ

เหตุการณ์ดังกล่าวเป็นที่โจษจันกันช่วงปลายปี 2553 ในวันที่ 31 ตุลาคม พนักงานสอบสวน (สบ 2) งานควบคุมจราจรทางด่วน 2 ได้รับแจ้งว่ามีอุบัติเหตุรถตู้ป้ายดำ ติดป้ายว่า โรงเรียนปัญจานะวิทย์ สมุทรปราการ ที่วิ่งรับส่งผู้โดยสารจากปากน้ำ จังหวัดสมุทรปราการ มุ่งหน้าหมอชิตตกลงจากทางด่วนพระราม 6 ก่อนเกิดเหตุคนภายในรถได้กลิ่นแก๊สรั่วในรถ คนขับจึงพยายามชะลอรถ แต่เมื่อมาถึงทางแยกตัววาย ซึ่งเป็นทางก้ำกึ่งของเส้นทางตรงและจุดทางลงด่วนพระราม 6 คนขับจึงพยายามจะเบรกเพื่อเข้าช่องซ้าย แต่ระหว่างนั้นมีรถวิ่งขับตามมาจึงเบรกไม่ทันพลาดท่าตกลงในช่องทางรูปตัววาย ตกลงมาด้านล่างจนรถระเบิดในที่สุด สภาพรถตู้ดังกล่าวถูกไฟไม้เหลือแต่โครงเหล็กจากแรงระเบิด ทำให้มีศพผู้เสียชีวิตหลายศพดำเป็นตอตะโก และอีกจำนวนหนึ่งพยายามตะเกียกตะกายหนีตายออกมานอกรถ

มาตรการเร่งด่วน ‘วัวหายล้อมคอก’

สมชัย ศิริวัฒนโชติ อธิบดีกรมการขนส่งทางบก ออกมาให้สัมภาษณ์ว่า จากเหตุการณ์รถตู้โดยสารขับรถเร็วสูงจนประสบอุบัติเหตุนั้น ตนได้เรียกผู้บริหาร ขสมก. และ บขส. เข้ามาหารือเพื่อชี้แจงแนวทางป้องกันปัญหา เนื่องจากทั้ง 2 หน่วยงานเป็นผู้กำกับดูแลรถตู้โดยสารสาธารณะโดยกรมฯจะเริ่มใช้มาตรการขั้นเด็ดขาดตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน (ในปีนั้น) เพื่อช่วยลดอุบัติเหตุในช่วงสงกรานต์ โดยจะเพิ่มโทษปรับอีก 10 เท่า จากเดิมรถตู้โดยสารที่ขับรถเร็วเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด ถูกจับและปรับ 500 บาท จะถูกเพิ่มโทษปรับเป็น 5,000 บาท แต่หากมีการทำผิดซ้ำจะเพิกถอนใบอนุญาตทันที

ทางกระทรวงคมนาคม เตรียมจะออกมาตรการจำกัดความเร็วของรถโดยสารประจำทาง และรถตู้โดยสารไม่ให้วิ่งเกิน 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง โดยจะติดตั้งระบบล็อกความเร็วอัตโนมัติไว้ พร้อมกันนี้จะบังคับไม่ให้รถขับแซงกัน เพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้นจากการเข้าป้ายเพื่อแย่งผู้โดยสาร ขณะที่เรื่องอายุของผู้ขับขี่รถโดยสารสาธารณะนั้น กระทรวงคมนาคมจะนำกฎเดิมที่อนุญาตให้บุคคลอายุ 25 ปี ขึ้นไปจึงจะสามารถขับรถสาธารณะได้กลับมาใช้ใหม่ และยกเลิกมาตรการผ่อนผันให้ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 23 ปี ขึ้นไปก็สามารถขับรถสาธารณะได้

ตีนผีอายุ17 ขับซีวิค ชนรถตู้บนทางยกระดับอุตราภิมุข

ขณะที่ข่าวใหญ่ในเดือนธันวาคมปีเดียว ก็เกิดเริองร้ายขึ้นอีกครั้ง ในค่ำวันที่27 ธันวาคม เมื่อรถยนต์ ยี่ห้อฮอนด้า ซีวิคขับโดย อรชร เทพหัสดิน ณ อยุธยาหรือแพรวา ตีนผีไฮโซอายุ 17 ปี แล่นรถมาด้วยความเร็วและ พุ่งเข้าชนรถตู้สาธารณะระหว่างมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิตถึงสถานีหมอชิตที่บรรทุกผู้โดยสาร14คน ส่วนใหญ่เป็นนักศึกษาและบุคลากรของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นเหตุให้รถตู้คันดังกล่าวฟาดกับขอบทางอย่างแรง ผู้โดยสารกระเด็นจากรถ บางส่วนปลิวตกลงคลองของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ขณะที่อีกส่วนคาอยู่ในรถตู้ เสียชีวิต

มาตรการเร่งด่วน ‘วัวหายล้อมคอก’

ในเรื่องนี้เอง ม.ธรรมศาสตร์ ถึงกับกำหนดกฎการให้บริการรถตู้โดยสารที่มีสถานีรับส่งผู้โดยในมหาวิทยาลัย สาระสำคัญเป็นข้อกำหนดให้ผู้ให้บริการรถตู้ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ต้องจัดให้ผู้โดยสารทุกคนคาดเข็มขัดนิรภัย ถ้ามีผู้โดยสารไม่คาด ห้ามออกรถเป็นอันขาด กับทั้งกำหนดความเร็วรถและเส้นทางของรถ ห้ามพนักงานที่เมา เมาค้าง อ่อนเพลีย หรือไม่พร้อมทำหน้าที่ ตลอดจนกำหนดให้ติดเลขหมายโทรศัพท์ของรองอธิการบดีฝ่ายบริหารทั่วไปไว้ในรถทุกคัน เพื่อให้ผู้ใช้บริการร้องเรียนได้โดยพลัน ประกาศนี้ให้ใช้บังคับทันที

ในช่วงเดียวกัน กรมขนส่งฯ ก็มีดำริ (อีกครั้ง) ว่าจะออกกฎกระทรวงบังคับให้ผู้โดยสารรถตู้และรถประจำทางสาธารณะทั่วประเทศต้องคาดเข็มขัดนิรภัยทุกคนเหมือนเหตุการณ์ที่แล้วๆ มา

ปิยะพันธ์ จัมปาสุต ประธานคณะกรรมการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ ขอให้กระทรวงคมนาคมทบทวนให้ดี โดยเกรงว่าในกรณีที่เพลิงไหม้ผู้โดยสารอาจตายคารถ อาจเพราะปลดเข็มขัดไม่ทัน โดยเห็นว่าควรส่งเสริมให้ประชาชนใช้รถใช้ถนนอย่างปลอดภัย มากกว่าคอยออกกฎระเบียบ

ปี2554

รถตู้ป้ายดำซิ่งบนด่วนบูรพาวิถีชนกระบะเจ็บ12 ย่านบางเสาธง จ.สมุทรปราการ

รถตู้ป้ายดำที่วิ่งรับส่งผู้โดยสารระหว่าง อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ - ชลบุรี ก่อนเกิดเหตุ ได้รับผู้โดยสารมาจากอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ มาเต็มคันรถเพื่อไปส่งยัง จ.ชลบุรี ซึ่งโชเฟอร์ขับรถมาด้วยความเร็วสูง กระทั่งเกิดเฉี่ยวกับท้ายกระบะ ส่งผลให้รถเสียหลักรถชนกับขอบทางและพลิกคว่ำ จนมีผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวน 12 ราย

มาตรการเร่งด่วน ‘วัวหายล้อมคอก’

วุฒิชาติ กัลยาณมิตร กรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัทขนส่ง จำกัด (บขส.) เปิดเผยว่า ขณะนี้ บขส.ได้ร่วมกับกรมการขนส่งทางบก เริ่มจัดระเบียบรถตู้อย่างจริงจังแล้ว หลังจากก่อนหน้านี้ บขส.ได้รับรถตู้นอกระบบ หรือรถผิดกฎหมายให้ลงทะเบียน เข้าร่วมเดินรถกับ บขส.รวมจำนวน 3,465 คัน ใน 59 เส้นทาง เชื่อจะช่วยสร้างความมั่นใจในเรื่องความปลอดภัยให้แก่ผู้เดินทางได้

โสภณ ซารัมย์ รมว.คมนาคม มอบหมายให้กรมการขนส่งทางบก และบขส. แก้ไขปัญหาดังกล่าว ซึ่งการจัดระเบียบรถตู้นอกจากเป็นการช่วยเหลือผู้ประกอบการแล้ว ยังคุ้มครองผู้บริโภค ไม่ให้เกิดการถูกเอาเปรียบ โดยการจัดระเบียบรถตู้โดยสารที่ประกอบด้วย การควบคุมความเร็วไม่ให้เกินกว่าอัตราที่กำหนดไว้ มีระบบการประกันอุบัติเหตุคุ้มครองผู้โดยสาร กำหนดอายุรถโดยสารใช้งานไม่เกิน 7 ปี และการควบคุมค่าโดยสารให้เป็นไปตามระบบ โดยจะไม่มีการปรับขึ้นจนกว่าได้รับการอนุมัติจาก คณะกรรมการควบคุมการขนส่งทางบกกลาง

ขณะเดียวกัน กรมขนส่งฯ ก็ออกมาแถลงข่าวว่า เล็งออกกฎหมายบังคับรถตู้บริการติดเข็มขัดนิรภัยที่นั่งผู้โดยสาร พร้อมจัดอบรมผู้ขับ มุ่งเน้นความปลอดภัย โดยยอมรับว่าการเกิดอุบัติเหตุจากรถตู้แต่ละครั้ง สาเหตุส่วนหนึ่งเกิดจากสภาพความไม่พร้อมสมบูรณ์ของตัวรถและความประมาทของผู้ขับขี่ที่มักขับด้วยความเร็วสูงเกินอัตราที่กำหนด

ปี2555

รถตู้ซิ่งอัดท้ายบรรทุกผู้โดยสารดับสยอง 6 สาหัส7 สายมอเตอร์เวย์

และที่เพิ่งเกิดสดๆ ร้อนๆ กับอุบัติเหตุใหญ่รับเทศกาลปีใหม่เมื่อรถตู้บริษัท ฉะเชิงเทราขนส่ง (1971) จำกัด วิ่งระหว่างหมอชิต-ฉะเชิงเทรา พุ่งชนท้ายรถพ่วง 18 ล้อ ไฟลุกท่วมบนถนนมอเตอร์เวย์ เขตบางบ่อ จ.สมุทรปราการ ทำให้ผู้โดยสารเสียชีวิต 6 ศพ บาดเจ็บ 7 คน เมื่อช่วงเช้าตรู่วันที่ 6 มกราคมที่ผ่านมา เมื่อโชเฟอร์ขับรถด้วยความเร็วสูงถึงบริเวณถนนเกิดเหตุ ซึ่งมีจำนวนรถหนาแน่น สาเหตุจากโชเฟอร์เหยียบคันเร่ง เพื่อหวังแซงรถบรรทุกพ่วงที่วิ่งขวางอยู่ตรงหน้า แต่กลับพุ่งเข้าชาท้ายรถบรรทุก เป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตดังกล่าว

มาตรการเร่งด่วน ‘วัวหายล้อมคอก’

กรมการขนส่งทางบก จึงกำหนดว่า รถโดยสารสาธารณะที่ผลิตออกมาต้องมีเข็มขัดนิรภัยถูกต้อง และครบทุกที่นั่ง โดยวันที่ 1 เมษายน 2555 เป็นวันกำหนดให้ลงทะเบียนติดตั้งเข็มนิรภัย และวันที่ 1 เมษายน 2556 จะเป็นวันที่กฎหมายเข็มขัดนิรภัย มีผลบังคับใช้ทั่วประเทศ

อุดม อุกฤษฎ์ดุษฎี ผู้อำนวยการสำนักวิศวกรรมยานยนต์ กรมการขนส่งทางบก กล่าวถึงปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งของรถตู้ คือการแย่งกันรับผู้โดยสาร และทำให้ต้องขับอย่างเร่งรีบ ดังนั้นการจัดระบบเรื่องขนส่งสาธารณะจึงเป็นอีกเรื่องที่ต้องทำ หลังจากนั้นเวทีได้เปิดโอกาสให้เครือข่ายผู้บริโภคสอบถามข้อสงสัย โดยส่วนใหญ่ตั้งคำถามเรื่อง ยานพาหนะ ที่ไม่เข้ากับการจราจรในบ้าน เช่น ไม่ควรมีรถบัสสองชั้น รวมถึงควรขึ้นบัญชีดำบริษัทที่ทำผิดซ้ำแล้วซ้ำอีก และมีกลไกลงโทษเช่นการถอนใบอนุญาต

แก้ปัญหา ‘รถตู้มหาภัย’ แบบพายเรือในอ่าง

จะเห็นว่าข้อมูลข้างต้น แม้จะเป็นเพียงเศษเสี้ยวของเหตุการณ์ทั้งหมด แต่สิ่งที่เห็นชัดคือความสูญเสียของหลายชีวิตที่ประเมินค่าไม่ได้ จึงเป็นคำถามที่ว่า แล้วเราเอง ต้องทำอย่างไร ในเมื่อกฎข้อบังคับต่างๆ ก็ไม่สามารถคุมครองชีวิตเราได้ ปัญหาในเรื่องนี้ ผศ.ดร.จิตติชัย รุจนกนกนาฏ อาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยอธิบายว่าส่วนหนึ่งนั้นก็มาจาก ความต้องการของผู้โดยสารเองว่า ต้องการการเดินทางที่ความรวดเร็วและประหยัด ซึ่งเหตุผลในข้อหลังนี้เองทำให้ผู้ประกอบรถตู้ต้องพยายามวิ่งให้เร็วที่สุด เพื่อจะได้รับผู้โดยสารได้หลายรอบมากขึ้น เมื่อเป็นเช่นนี้มันก็เลยแปรผกผันกับความปลอดภัย เป็นเรื่องแน่นอนที่ผ่านมาภาครัฐก็พยายามจะแก้ปัญหาตรงนี้มาตลอด แต่ติดปัญหาติดอยู่ที่ค่าโดยสารนั้นไม่สามารถขึ้นได้ ก็เลยทำให้ปัญหาต่างๆ ไม่ได้รับการแก้ไขตามไปด้วย

"เมื่อค่าโดยสารขึ้นไม่ได้ เขาก็ต้องไปลดคุณภาพการให้บริการแทน ฉะนั้นถ้าต้องการความปลอดภัยก็ต้องถามผู้โดยสารว่ายอมที่จะจ่ายเงินเพิ่มขึ้นไหม ทุกวันนี้เราคาดหวังคุณภาพที่สูงกว่าความเป็นจริง และเมื่อเราไปพิจารณาประเทศเพื่อนบ้าน เช่น มาเลเซียหรือฮ่องกง สิงคโปร์ ค่าโดยสารเขาแพงกว่าไทยไม่ต่ำกว่า 2-3 เท่า ทั้งๆ ที่ต้นทุนไม่ต่ำกว่า ทั้งค่ารถ ค่าน้ำมันก็ไม่ต่าง แต่เขาเน้นที่ความปลอดภัย"

ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกเลยที่เวลามีปัญหาเกิดขึ้น แล้วมีการพูดถึงมาตรการแก้ไขปัญหาต่างๆ แต่สุดท้ายก็ไม่เกิดอะไรขึ้น แถมทุกวันนี้ต่อให้แก้กฎหมายก็คงไม่มีอะไรดีขึ้น เพราะระบบหลายๆ อย่างก็ไม่เป็นไปตามกฎหมายอยู่แล้ว เช่นรถที่อยู่นอกระบบซึ่งมีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ

"ปัจจัยสำคัญนั้นมาจากตัวคนขับที่ต้องการทำรอบ ซิ่งเกินไป คนขับแทบไม่ได้ผ่านการเทรนหรือลงทะเบียนใดๆ วิ่งเร็วเท่าไหร่ก็ได้ ยิ่งเร็วก็ยิ่งได้เงินเยอะขึ้น ส่วนการเสนอเรื่องปรับเพิ่มขึ้นมากขึ้นอีก 10 เท่า มันก็ช่วยได้ แต่สุดท้ายมันก็ยังเป็นเรื่องปลายเหตุอยู่ดี เพราะเรื่องต้นเหตุไม่ได้รับการแก้ไข"

เมื่อสถานการณ์เป็นเช่นนี้ การหาหนทางออกที่เหมาะสมก็เป็นสิ่งจำเป็น โดย ผศ. ดร.จิตติชัยมองว่า ประเด็นแรกที่ควรจะทำก่อนเลยก็คือ การหาวิธีที่จะทำให้ผู้บริการรถตู้สามารถยืนอยู่ในจุดคุ้มทุน ไปพร้อมกับบริการความปลอดภัยได้ด้วย ซึ่งทางแก้ก็มีหลายทาง ไม่ว่าจะเป็นการขึ้นราคา การรวมกลุ่มของบริษัทรถตู้ให้เป็นองค์กรเดียวแล้วจัดมาตรฐานให้เหมาะสม ให้เอกชนรับสัมปทานเป็นเรื่องเป็นราว หรือไม่ภาครัฐเองก็ต้องช่วยอุดหนุนเงินงบประมาณตรงนี้

"พอจัดระบบดังกล่าว ก็ค่อยไปแก้ส่วนต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นตัวรถ หรือตัวคนขับ คือทุกวันนี้ใบขับขี่สาธารณะเมืองไทยทำง่ายมาก คนขับรถไม่ได้ยังสอบผ่านเป็นแถว มันก็เลยทำให้ขาดจิตสำนึกเรื่องความปลอดภัย ดังนั้นต่อไปก็ควรจะมีกฎออกมาชัดเจนว่า ใครขับรถไม่ดีก็งดใบขับขี่ไปเลยกี่ปี แบบนี้ก็น่าจะช่วยแก้ปัญหาได้"

ซึ่งเชื่อว่าหากมีการปรับอัตราค่าโดยสารรถสาธารณะขึ้นจริงๆ สุดท้ายแล้วประชาชนก็คงพร้อมยอมรับเพื่อแลกกับความปลอดภัย แต่ก็มีคำถามที่ว่าอะไรที่จะเป็นหลักประกันคุณภาพดังกล่าว ไม่ให้ใครต้องเป็นเหยื่อสังเวยความเห็นแก่ได้ของคนอื่นอีก

>>>>>>>>>>>>>

……….

เรื่อง : ทีมข่าว CLICK
ภาพ : พงศ์ศักดิ์ ขวัญเนตร