เรียวตะ ซูซูกิ เป็นคนญี่ปุ่น 100 % ย้อนกลับไป ศ.ศ .1999 หรือเมื่อ 10 กว่าปีก่อน เขาเข้ามาในประเทศไทยในฐานะนักท่องเที่ยว ก่อนที่จะติดอกติดใจในความเป็นไทย ด้วยการเรียนภาษาไทย 1 ปีเต็มๆ จนกระทั่งพูด-สื่อสารภาษาไทยได้ดี
ปัจจุบัน เรียวตะ ซูซูกิ ทำงานเป็นคอลัมนิสต์ประจำให้กับนิตยสาร a day เรียวตะนับเป็นคนญี่ปุ่นที่ช่างสังเกตพฤติกรรมของคนไทย และมักจะนำเรื่องราวที่สังเกตได้มาเขียนในมุมมองของญี่ปุ่นมองคนไทย บางครั้งก็ตั้งคำถามกับคนไทยแบบหยิกแกมหยอก
ในวันสบายๆ ณ สวนสันติชัยปราการ เราลองชวนเรียวตะมานั่งนินทาประเทศญี่ปุ่นของเขา โดยมีสาว Blythe ในชุดกิโมโน ผู้ซึ่งหลงรักวัฒนธรรมญี่ปุ่นอย่างสุดขีด ทำหน้าที่ถาม
โดยคำตอบในบรรทัดต่อไป อาจดูจะวัยรุ่นซักนิด แต่รับรองว่า
คำตอบของหนุ่มญี่ปุ่นคนนี้ดุเด็ดเผ็ดมันส์และซ่อนสาระอย่างน่าติดตาม
1
หนุ่ม-สาวที่ประเทศญี่ปุ่นขาว-สวยๆ เหมือนนักร้อง-ดารา เหมือนในซีรีส์ เป็นแบบที่พวกเราคิดไหมคะ ?
“ผู้ชายส่วนใหญ่ร้อยละ 80-90 % ก็หน้าตาเหมือนผมนะครับ (หัวเราะ) ดูซิว่าหล่อไหม แต่ถ้าเป็นผู้หญิงผมว่าคนไทยคนสวยเยอะกว่า ดูอย่างผมยังแต่งงานกับสาวไทยเลย (ยิ้ม)
“แต่เนื่องจากหลังๆ วัฒนธรรมเปลี่ยนแปลงไปมาก ถ้าเป็นความสวยของสาวญี่ปุ่นแบบดั้งเดิม คือ ผู้หญิงญี่ปุ่นต้องไม่มีหน้าอก ต้องหน้าอกแบนๆ แบนๆ เหมือนคุณ Blythe แหละครับ ด้วยเหตุผลว่าถ้ามีหน้าอกใหญ่ๆ มันจะใส่กิโมโนไม่สวยไงครับ แต่ตอนนี้เปลี่ยนไป ผู้หญิงญี่ปุ่นหน้าอกใหญ่ขึ้นมากๆ (เน้นเสียง) ส่วนเรื่องสีผิวคนญี่ปุ่นน้อยคนที่จะมีผิวดำ แต่แปลกว่าพวกผู้หญิงชอบคนผิวคล้ำๆ มากกว่าผู้ชายผิวดำ อย่าง บัวขาว ป. ประมุข หรือ โทนี่ จา หงอยๆเป็นคนอีสานแบบไม่หล่อไง แต่ถ้ามาอยู่ที่ญี่ปุ่น 2 คนนี้ถือว่าสาวกรี๊ดสุดๆ”
2
พวกผู้ชายฝากมาถามว่า สาวๆ ที่เล่นหนัง AV มากมายที่โน่น เราจะสามารถพบพวกเธอได้ง่ายๆ ตามถนนรนแคมไหมค่ะ ?
“ตั้งแต่ผมเกิดมาผมไม่เคยเจอ ดารา นักแสดงหนัง AV ตามสถานที่ทั่วไป จริงๆ เลยสักครั้ง (หัวเราะ) คนทั่วๆไป มักจะเชื่อว่า ชีวิตพวกนี้มีเกียรติ มีชื่อเสียงเหมือนดารา-นักร้อง ซึ่งความจริงพวกเธอต้องหลบซ่อนๆ ไม่สามารถไปเที่ยวตามสถานที่ฮิตๆ อย่าง กินซ่า (สวรรค์สำหรับนักชอป) หรือชิบุยะ (ย่าน เดิน กิน เที่ยวชื่อดังของญี่ปุ่น) ได้ ที่สำคัญพวกดารา AV ที่เราเห็นๆ พวกเธอต้องแอบปิดบังกลัวพ่อแม่รู้ กระทั่งเปิดดูหนัง AV ก็ต้องหลบๆ ดู ไม่ใช่อิสรเสรี บางคนก็โดนหลอกมา โดยพวกยากุซ่าคุมไม่ได้สมัครใจ ชีวิตไม่ได้สวยงามตามที่หลายคนเข้าใจ
“แล้ว Blythe สงสัยว่าทำไมไม่ค่อยมีพระเอกที่เล่นหนัง AV หน้าตาดีๆ มาเล่น เพราะได้ตังค์น้อยมากๆ คนไม่ค่อยเล่นกัน จะสังเกตว่าทำไมหนัง AV เรื่องนี้ก็คนนี้ เรื่องนี้ก็คนนี้ โดยขั้นต่ำค่าแสดงอยู่ที่ 1-2,000 บาท ไม่เหมือนผู้หญิงได้เงินเป็นล้าน เล่น AV ทีซื้อบ้าน-รถได้”
3
ผู้หญิงทั่วๆไป แบบ Blythe อยากมีแฟน “ยากูซ่า” เพราะเชื่อว่าเป็นอาชีพหรูหรา ตำรวจกลัว แถมมาดยังเท่ๆ เหมือนในหนัง ในซีรีส์ จริงๆ แล้วเป็นแบบนั้นไหมคะ ?
“มีคำพูดที่พูดถึงความน่ากลัวของพวกยากูซ่าว่า ที่ญี่ปุ่น“ปืนหายาก” มีตำรวจกับยากูซ่าที่มีเท่านั้น ไม่เท่ครับ คุณ Blythe คนพวกนี้อันตรายมากกว่าเมื่อก่อนมาก ส่วนเรื่อง“ซามูไร” เดี๋ยวนี้ไม่มีแล้วครับ ซามูไรมีตั้งแต่สมัยก่อนเอโดะ แต่ก่อนปกป้องคนเดี๋ยวนี้ไม่ใช่ พวกมันน่ากลัวและอันตรายเหมือนพวกยากูซ่า”
4
มาถึงเรื่องแฟชั่นหน่อย ตั้งแต่หัวจดเท้า วัยรุ่นไทยเขามักจะเลียนแบบญี่ปุ่น จริงๆ คนญี่ปุ่นแฟชั่นจ๋า เป็นตัวพ่อ-แม่เรื่องนำแฟชั่นทั้งประเทศไหม ?
“ผมว่าการรับวัฒนธรรมจากญี่ปุ่น อืมม์ม์…คนไทยและคนญี่ปุ่นก็ได้รับอิทธิพลการแต่งตัวมาจากตะวันตกทั้งนั้น อเมริกาก็มีอิทธิพลด้านแฟชั่นกับคนทั้งโลกอยู่แล้วคนไทยอาจจะรู้จักบ้างแล้ว แต่ว่าคนญี่ปุ่นอาจจะไม่ค่อยรู้ ดังนั้นญี่ปุ่นจึงแต่งตัวตามแบบที่พวกเราชอบ
คนญี่ปุ่นสนใจกับดีเทลรอบตัว คุณ Blythe เคยดูหนัง AV จากประเทศเราไหม เขาแสดงกันจริงๆ จัง มาก ได้ฟีลลิ่ง เมื่อไม่นานมานี้ ผมดูหนังเรต X ที่เมืองไทย โอ้โห...แย่มาก (หัวเราะ) แต่ก็อย่างว่าที่นี่มันผิดกฎหมาย ผมกำลังจะบอกว่า คนญี่ปุ่นใส่ใจดีเทลเล็ก-น้อยมาก รวมถึงการแต่งตัว
“แต่ก็ใช่ว่าเราจะแฟชั่นกันทั้งประเทศ แฟชั่นเป็นแค่ส่วนหนึ่งของญี่ปุ่น เหมือนคนไทยชอบคิดว่าญี่ปุ่นไฮเทคทุกอย่าง อากิฮาบารา ชินจูกุ ชิบุยา ทันสมัย เกียวโตไม่เห็นทันสมัยเลย อย่างคอสเพลย์เขาก็แต่งกันอยู่ในโตเกียว ต่างจังหวัดก็ไม่มีคนสนใจ และถ้าให้ผมวิเคราะห์ ผมว่าญี่ปุ่นนั้น 4 ฤดู เราก็เปลี่ยนเสื้อผ้าตามฤดู ทำให้คนอื่นคิดว่าเราแฟชั่นจ๋า ซึ่งความเข้าใจผิดน่าจะมาจากจากการดูหนัง อ่านการ์ตูนก็เลยซึมซับโดยไม่รู้ตัว อย่างเรื่อง โดรายากิ ที่โดราเอมอนกิน ญี่ปุ่นเป็นขนมธรรมดามากของผมมากเลยนะครับแต่ที่นี่ใหม่ (เขาบอกว่ารสชาติโดรายากิที่นี่ห่วยมากๆ) หรือผมเจอพี่โหน่ง a day เขาถามผมว่าเรียวตะบ้านคุณยาวกี่เสื่อ (หัวเราะ) เพราะพี่เขาเข้าใจเหมือนในหนังที่บอก ซึ่งมันจริงแต่ไม่ทั้งหมด”
5
หลายคนบอกว่าอยากไปญี่ปุ่น เพราะ ญี่ปุ่น คือ อเมริกาเอเชีย เก๋ไก๋ขนาดนั้นไหมคะ?
“ภาพลักษณ์ที่ทุกคนมองก็มองญี่ปุ่นแค่ด้านเดียวคือ เรามีทั้งทันสมัย-ไม่ทันสมัย แต่ไอ้ภาพไม่ทันสมัยมันไม่ได้ปรากฏอยู่ในไกด์บุ๊กมันไม่น่าสนใจไง อย่างผมอาศัยอยู่ต่างจังหวัด จ. อิบารากิ ที่นั่นไม่มีรถไฟฟ้าเลย แต่พอมาเจอที่นี่ โอ้โห...ไทยเจริญกว่าเราอีก”
“เหมือนตอนที่ผมมาผมก็รู้จักเมืองไทยในโปสการ์ดอย่างเดียว ก็เห็นมีวัดพระแก้ว มีภาพเป็นวัด มีนางรำออกท่าทาง มีขี่ช้าง แบบถึงกรุงเทพฯ ตอนนั้นรถไฟฟ้าใกล้เสร็จ เราตกใจเพราะเห็นรถไฟฟ้าเมืองไทยเจริญกว่าบ้านเรามากๆ ไม่ใช่ดีไปหมดหรอกครับเห็นนักการเมืองไทยๆ เป็นแบบนี้ (หัวเราะ) แต่พอมาดูข่าว “รมต.ว่าการกระทรวงการคลังญี่ปุ่น” เมาและหลับในที่ประชุม ทุเรศอ่ะ พื้นที่ประเทศก็น้อยมาก อัธยาศัยผู้คนก็แย่ ค่าใช้จ่ายก็แพง เงิน 30 บาทกินข้าวแกงได้ 1 จาน แต่ญี่ปุ่นเงินเท่านี้ไม่มีค่า เคยดูหนังเรื่องบาร์เบลไหม ในพาสต์หนึ่งหนังสะท้อนว่า แม้ญี่ปุ่นเหมือนจะมีทุกอย่าง แต่เราเหงาที่สุด ปัจจุบันญี่ปุ่นฆ่าตัวตายปีละ 30,000 คน เพราะเมื่อประมาน 300 ปีที่แล้ว เราปิดประเทศอยู่มีการค้าขายเกาะเล็กกับจีนและโปแลนด์ แต่เราจะไม่ต้องค้าขายของกับอเมริกาเพราะว่าเขาไม่ยุติธรรม หรืออีกช่วงหนึ่งแพ้สงครามโลกเราก็โดนบังคับไม่ให้เป็นตัวเราอีก ห้ามไว้ผมซามูไร ห้ามพกมีดาบ สรุปง่ายๆ ว่าเราอยู่ได้ แต่อยู่แบบไม่มีความสุขหรอก
6.
วัฒนธรรมญี่ปุ่นถือว่าแข็งแรงมากๆ..?
“เกียวโตเคยเป็นเมืองหลวง ที่นั่นรักษาวัฒนธรรมได้ดี เอโดะคือรัฐบาลซามูไรก็คือโตเกียวนั่นเอง โตเกียวค่อนข้างเป็นเมืองใหม่ มีวัฒนธรรมก็มีมีวัดก็มีแต่ไม่เก่าเท่าเกียวโต แล้วแต่ที่แล้วแต่รุ่นครับ ญี่ปุ่นนั้นผมว่ามีทั้งเก่ามีทั้งใหม่วัยรุ่นญี่ปุ่นสมัยนี้สนใจกิโมโนกับละครเก่ามากขึ้น สรุปยาก แล้วแต่รุ่น รุ่นพ่อแม่แพ้สงครามก็บ้ายุโรปอเมริกา คนรุ่นใหม่แอนตี้พ่อแม่เลียนแบบอเมริกา ไม่ค่อยชอบอเมริกาแล้ว กระแสขึ้นๆ ลงๆ พยายามแข็งแรง แต่ไม่ได้แข็งแรงจริงๆ หรอก
7
แล้วเรื่องสิ่งแวดล้อมที่เขาบอกว่าดีสุดๆ มีสวนสาธารณะเยอะมากๆ?
“เคยมีช่วงหนึ่งมลพิษเยอะมากๆ (เน้นเสียง) คนญี่ปุ่นเสียสุขภาพสุดๆ เขาก็เลยหาวิธีแก้ไข ทิ้งขยะก็ต้องแยกถุงแล้วไปทิ้งเอง เช่นวันจันทร์เขาให้ทิ้งเก้าอี้ ขยะเปียกทิ้งอังคาร และห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะ ที่เราเห็นๆ สะอาดๆ ก็เพราะว่ากฎหมายญี่ปุ่นเข้มงวดมาก (ปรับขั้นต่ำ 6,000 เยน) สวนสาธารณเยอะจริง แต่ถังขยะหายากมาก ทำให้คนที่นั้นค่อนข้างมีระเบียบสุดๆ
8
หนุ่ม-สาวญี่ปุ่นโรแมนติกสุดๆ ?
คนญี่ปุ่นใส่ใจกับฤดูกาลตลอดเวลา ทำตัวตามฤดูกาล ดูดอกซากุระ ฤดูร้อนไปดูพลุใส่ชุดยูกาตะ พอมีงานเราก็เดินจับมือกระหนุงกระหนิงกันไปเที่ยว ไปชมดอกซากุระ อันนี้เรื่องจริงครับ (ยิ้ม)
9
ญี่ปุ่นดีกว่าเมืองไทย...?
ญี่ปุ่นไม่ใช่ว่าดีทุกด้าน เราอาจจะเจริญด้านวัตถุแต่สภาพจิตใจไม่เท่าคนไทย ญี่ปุ่นคนฆ่าตัวตายเยอะมานี่ที่ไม่เป็นข่าวอีกนะ ผมอยากให้คิดดีๆ ไม่ต้องเลียนแบบก็ได้ อยากให้คนไทยรู้ว่าเมืองไทยก็มีเสน่ห์ของไทย ไม่ใช่ญี่ปุ่นดีทั้งประเทศ เจริญทั้งประเทศ
