สลด! น้ำตาแม่เฒ่าชาว “ปะหล่อง” แห่งน้ำตู เหยื่อบริสุทธิ์ของสงครามในรัฐชาน

MGR Online - ท่ามกลางเสียงเรียกร้องให้กลุ่มติดอาวุธทุกชาติพันธุ์รวมตัวเป็นกองทัพสหพันธรัฐ เพื่อร่วมกันต่อสู้กับกองทัพพม่า แต่ซากที่ดำเป็นตอตะโกของหมู่บ้านหม่านหลี่ในเมืองน้ำตู ได้พิสูจน์แล้วว่า เสียงเสียงเรียกร้องที่ว่า ยังดังไม่พอ

ขณะที่กองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ในรัฐกะเหรี่ยง รัฐคะฉิ่น และรัฐชิน กำลังต่อสู้อย่างเข้มข้นกับกองทัพพม่า วานนี้ (4 พ.ค.) สื่อและสังคมออนไลน์หลายสำนักในรัฐชาน กลับเผยแพร่ภาพข่าวความขัดแย้งในอีกมุมหนึ่ง ซึ่งสร้างความสะเทือนใจแก่ผู้พบเห็นได้ไม่น้อย

เช้าวันที่ 2 พฤษภาคมที่ผ่านมา บ้าน 4 หลัง ในหมู่บ้านหม่านหลี่ อำเภอน้ำตู ถูกเผาโดยกองกำลังไม่ทราบฝ่าย ต่อมา ตกเย็นวันเดียวกัน กองกำลังกลุ่มนี้ยังได้เผาบ้านเรือนในหมู่บ้านเดียวกันนี้วอดไปอีก 40 หลัง ภาพแม่เฒ่าที่กลับมาเห็นสภาพบ้านของตนถูกเผาจนราบเรียบ เหลือเพียงตอเสาที่ดำเป็นเถ้าถ่าน แม่เฒ่าถึงกับหมดแรง ทรุดตัวลงนั่งร้องไห้ น้ำตาแทบจะกลายเป็นสายเลือด สร้างความหดหู่ และเศร้าใจแก่ผู้ที่เข้ามาอ่านและดูภาพข่าวชิ้นนี้ยิ่งนัก

อำเภอน้ำตู อยู่ในจังหวัดจ๊อกแม ภาคเหนือของรัฐชาน ด้านตะวันตกของน้ำตูติดกับอำเภอน้ำสั่นและหม่านโต่ง ในเขตปกครองตนเองชาติพันธุ์ปะหล่อง (หรืออีกชื่อหนึ่งคือตะอั้ง) แม้อยู่ในเขตน้ำตู แต่หม่านหลี่เป็นหมู่บ้านของชาวปะหล่อง ตั้งอยู่บนเส้นทางระหว่างอำเภอน้ำตูกับสีป้อ มีบ้านทั้งหมด 112 หลังคาเรือน ชาวบ้านหม่านหลี่ส่วนใหญ่เป็นชาวปะหล่อง แต่มีชาวไทใหญ่ ปลูกบ้านพักอาศัยร่วมอยู่ด้วยหลายครอบครัว


กว่า 3 เดือนแล้ว ที่ทหารกองทัพตะอั้ง (TNLA) สนธิกำลังกับทหารพรรคก้าวหน้ารัฐชาน (SSPP) เปิดศึกสู้รบกับกองทัพสภาเพื่อการกอบกู้รัฐชาน (RCSS) ในหลายพื้นที่ของอำเภอน้ำตู มีชาวบ้านถูกลูกหลงได้รับบาดเจ็บ ล้มตายไปหลายราย บ้านนับสิบหลังถูกทำลายจากอาวุธหนักที่ทั้ง 2 ฝ่ายยิงเข้าใส่กัน

วันที่ 1 พฤษภาคม มีการสู้รบกันบริเวณใกล้เคียงหมู่บ้านหม่านหลี่ ชาวบ้านต่างได้ยินเสียงปืนและเสียงระเบิดดังชัดเจน บางครอบครัวที่ไม่ไว้ใจสถานการณ์ พากันละทิ้งบ้านเรือน เดินทางไปหลบภัยอยู่ในวัดที่อำเภอสีป้อ ซึ่งอยู่ห่างลงมาทางทิศใต้

ในหม่านหลี่ มีบ้านได้รับความเสียหาย 5 หลัง จากการสู้รบในวันที่ 1 พฤษภาคม ตอนเช้าวันที่ 2 พฤษภาคม ยังคงมีเสียงสู้รบให้ได้ยินต่อเนื่อง และมีบ้านถูกไฟไหม้อีก 4 หลัง ชาวบ้านทั้งหมดเริ่มหวาดกลัว พากันหนีออกจากหมู่บ้านลงไปหลบภัยที่สีป้อร่วมกับกลุ่มที่ไปก่อนหน้า

เช้าวันที่ 3 พฤษภาคม ชาวบ้านส่วนหนึ่งกลับมาที่หมู่บ้าน เพราะห่วงทรัพย์สินกับสัตว์เลี้ยง แต่พวกเขาพบว่าบ้านอีก 40 หลัง ได้ถูกเผาราบเป็นหน้ากลองไปเรียบร้อยแล้ว จนถึงขณะนี้ยังไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนว่ากองกำลังฝ่ายใดเป็นผู้ลงมือเผาบ้านทั้ง 40 หลัง






เย็นวันที่ 4 พฤษภาคม TNLA ได้ออกแถลงการณ์ ระบุว่า ตลอด 1 เดือนที่ TNLA และ SSPP สู้รบกับ RCSS ในอำเภอน้ำตูนั้น ทหาร RCSS ได้จุดไฟเผาบ้านเรือนประชาชาชนในหลายหมู่บ้านของอำเภอน้ำตูไปแล้วรวม 109 หลัง

อย่างไรก็ตาม จนถึงขณะนี้ RCSS ยังไม่มีแถลงการณ์ใดๆ ออกมาเกี่ยวกับเหตุการณ์ไฟไหม้หมู่บ้านหม่านหลี่ หรือข้อกล่าวหาของ TNLA ที่เผยแพร่ออกมาเมื่อวานนี้

ทั้ง RCSS, SSPP และ TNLA เป็นกองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ที่เคลื่อนไหวอยู่ในรัฐชาน โดย RCSS เป็นกองทัพของชาวไทใหญ่ มีฐานบัญชาการอยู่บนดอยไตแลง อำเภอเมืองปั่น จังหวัดลางเคอ รัฐชานใต้ ตรงข้ามกับอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน แต่ได้ขึ้นไปตั้งฐานปฏิบัติการไว้อีกหลายจุดในจังหวัดจ๊อกแม รัฐชานเหนือ

ส่วน SSPP ซึ่งเป็นกองทัพของชาวไทใหญ่อีกกลุ่มหนึ่ง มีฐานบัญชาการใหญ่อยู่ที่บ้านไฮ อำเภอเกซี จังหวัดดอยแหลม บริเวณตอนกลางของรัฐชาน ขณะที่ TNLA เป็นกองทัพชาติพันธุ์ปะหล่อง มีพื้นที่เคลื่อนไหวอยู่หลายจุดในภาคเหนือของรัฐชาน เช่น หมู่เจ้ ล่าเสี้ยว จ๊อกแม และเมืองมีด

RCSS เป็นกองกำลังที่ได้เซ็นสัญญาหยุดยิงทั่วประเทศกับรัฐบาลพม่าไปแล้วเมื่อเดือนตุลาคม 2558 ส่วน SSPP กับ TNLA ยังไม่ได้เซ็น ขณะที่ TNLA ได้ร่วมกับกองกำลังติดอาวุธของอีก 3 ชาติพันธุ์ คือ กองทัพเอกราชคะฉิ่น (KIA) กองทัพโกก้าง (MNDAA) และกองทัพอาระกัน (AA) ในนามกลุ่มพันธมิตรภาคเหนือ ทำสงครามสู้รบกับกองทัพพม่ามาตั้งแต่เดือนตุลาคม 2559




ความขัดแย้งระหว่าง RCSS กับ TNLA เริ่มปะทุขึ้นตั้งแต่วันที่ 27 พฤศจิกายน 2558 จากนั้นทั้ง 2 ฝ่ายได้มีการสู้รบกันในหลายพื้นที่ ส่วน RCSS กับ SSPP เริ่มสู้รบกันเองหลังจากวันที่ 16 กรกฎาคม 2561 เมื่อกองกำลังในนามพันธมิตรภาคเหนือ 600 นาย บุกโจมตีฐานของ RCSS ในอำเภอน้ำตู ปรากฏว่าในนี้มีทหาร SSPP ร่วมอยู่ด้วย 200 นาย

การรบกันเองระหว่าง RCSS และ SSPP สร้างความไม่สบายใจแก่คณะสงฆ์ไทใหญ่ และชาวไทใหญ่ทั่วรัฐชาน จนในที่สุด ทุกฝ่ายอดรนทนไม่ไหว ได้ออกมาเรียกร้องให้ทหารไทใหญ่ทั้ง 2 กองทัพเลิกสู้รบกัน

ข้อเรียกร้องมีผลเมื่อวันที่ 11 พฤษภาคมปีที่แล้ว (2563) เมื่อ RCSS และ SSPP ร่วมกันออกแถลงการณ์ร่วมว่าจะยุติความขัดแย้งระหว่างกัน และร่วมกันพัฒนารัฐชาน

แต่ทั้ง 2 กองทัพไทใหญ่ สงบศึกกันได้ไม่ถึง 1 ปี วันที่ 15 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ทหาร SSPP 300 นาย ได้บุกล้อมโจมตีฐานของ RCSS ที่บ้านเกร็ดฝน ตำบลนาหมากขอ อำเภอสีป้อ ส่งผลให้ทหาร RCSS เสียชีวิตถึง 18 นาย จากนั้น SSPP ได้จับมือกับ TNLA เปิดศึกกับ RCSS ในอีกหลายจุด โดยเฉพาะในอำเภอน้ำตู.