พม่าพบสารเสพติด ‘เฟนทานิล’ ล็อตใหญ่ระหว่างทลายแหล่งผลิตรัฐชาน หวั่นระบาดในภูมิภาค

รอยเตอร์ - ตำรวจพม่าได้จับยึดสารเสพติด ‘เฟนทานิล’ ชนิดน้ำได้จำนวนมหาศาล ซึ่งนับเป็นครั้งแรกที่ยาเสพติดกลุ่มโอพิออยด์ที่มักระบาดอยู่ในอเมริกาเหนือถูกพบในบริเวณสามเหลี่ยมทองคำ

ตำรวจปราบปรามยาเสพติดยึดเมทิลเฟนทานิลได้มากกว่า 3,700 ลิตร ใกล้หมู่บ้านลอยกัน (Loikan) ในรัฐชาน ทางตะวันออกเฉียงเหนือของพม่า ที่นับเป็นสัญญาณชี้ว่ากลุ่มค้ายาเสพติดในเอเชียได้เริ่มเปลี่ยนมาค้ายาเสพติดในกลุ่มโอพิออยด์

การจับยึดเฟนทานิลครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของการปราบปรามยาเสพติดผิดกฎหมาย สารตั้งต้น และอุปกรณ์ผลิตยาครั้งใหญ่ที่สุดของภูมิภาค ซึ่งรวมทั้งยาบ้ากว่า 193 ล้านเม็ด เกือบเท่ากับยาบ้าที่ยึดได้ในพม่าสองปีก่อนรวมกัน

สำนักงานยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ กล่าวว่า ขนาดของการจับกุมครั้งนี้นับว่าไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน และเจ้าหน้าที่ปราบปรามยาเสพติดของพม่าได้เข้าทลายเครือข่ายยาเสพติดสำคัญในปฏิบัติการปราบปรามที่ใช้ระยะเวลานานถึง 2 เดือน ซึ่งนอกเหนือจากยาเสพติดแล้ว เจ้าหน้าที่ยังสามารถยึดสารตั้งต้นยาเสพติด และอาวุธต่างๆ รวมถึงสามารถจับกุมผู้กระทำผิดได้มากกว่า 130 คน

แต่อย่างไรก็ตาม การค้นพบเมทิลเฟนทานิล เป็นสิ่งบ่งชี้ที่ไม่ดีนักสำหรับการค้ายาเสพติดผิดในภูมิภาค หน่วยงานของสหประชาชาติและเจ้าหน้าที่ตะวันตกประจำพม่ากล่าวกับรอยเตอร์

“มันอาจกลายเป็นตัวเปลี่ยนเกม เพราะเฟนทานิลมีศักยภาพ ซึ่งการนำไปใช้อย่างแพร่หลายอาจก่อให้เกิดปัญหาด้านสุขภาพสำหรับพม่าและภูมิภาค” เจ้าหน้าที่ตะวันตกที่ไม่ต้องการเปิดเผยชื่อ กล่าว

ในการให้สัมภาษณ์กับรอยเตอร์ พันเอกซอ ลิน หัวหน้าฝ่ายบังคับใช้กฎหมายของหน่วยงานปราบปรามยาเสพติดของพม่า กล่าวว่าการยึดเฟนทานิลได้ในครั้งนี้เผยให้เห็นว่ากลุ่มค้ายาเสพติดกำลังมีการเปลี่ยนแปลง

เฟนทานิลและสารอนุพันธ์ของยาทำให้มีผู้เสียชีวิตจากการเสพยาเกินขนาด ในสหรัฐฯ และแคนาดามากกว่า 130,000 คนในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา การแพร่ระบาดของการใช้ยาเสพติดในกลุ่มโอพิออยด์ยังไม่ปรากฏในทวีปเอเชีย ยุโรป และออสตราเลเชีย แต่มีสัญญาณชี้ว่ามันคือภัยคุกคามที่กำลังจะเกิดขึ้น

“เราเคยย้ำเตือนว่าเฟนทานิลอาจกลายเป็นปัญหา แต่นี่อยู่เหนือการคาดการณ์” เจเรมี ดักลาส ผู้แทนสำนักงานยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และแปซิฟิก กล่าว

“มันคือการเปลี่ยนแปลงในตลาดค้ายาเสพติดที่เราเคยคาดการณ์และหวาดกลัว” เจเรมี ดักลาส กล่าว

แม้ตำรวจพม่าไม่ได้เปิดเผยถึงความบริสุทธิ์และลักษณะที่ชัดเจนของเมทิลเฟนทานิลที่พบ แต่ตัวเฟนทานิลเองมีฤทธิ์รุนแรงกว่าเฮโรอีน 25-50 เท่า

ผู้ค้ายาเสพติดนำเฟนทานิลและสารอนุพันธุ์ไปผสมกับเฮโรอีน ยาบ้า และโคเคน เพื่อเพิ่มฤทธิ์ยา โดยครึ่งหนึ่งของผู้เสพเฮโรอีนและโคเคนเกินขนาดในสหรัฐฯ ตรวจพบสารประกอบที่มีร่องรอยของโอพิออยด์สังเคราะห์ ตามการวิเคราะห์ของบริษัท Rand Corporation ขณะที่การสำรวจของแคนาดาพบว่า 73% ของผู้ที่มีผลทดสอบเฟนทานิลเป็นบวก ไม่ทราบว่าตนเองบริโภคเฟนทานิลเข้าไป

พันเอกซอ ลิน กล่าวว่า เมทิลเฟนทานิล ยาเสพติดและสารตั้งต้นต่างๆ พบอยู่บริเวณพื้นที่โล่งใกล้หมู่บ้านลอยกัน ซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงงานผลิตยาจำนวนมาก แต่ถูกปล่อยทิ้งไว้เมื่อเจ้าหน้าที่เข้าบุกทลาย

“จากการสอบปากคำ ผู้กระทำผิดเผยว่ายาเสพติดส่วนใหญ่กระจายอยู่ในพม่าและประเทศเพื่อนบ้าน แต่เรายังสอบสวนต่อไปเพราะเรายังไม่ได้ปลายทางสุดท้ายของยาเสพติดเหล่านี้” พันเอกซอ ลิน กล่าว

นักวิเคราะห์ 2 คนกล่าวกับรอยเตอร์ว่า เฟนทานิลแบบน้ำโดยปกติจะถูกแปรรูปเป็นผงก่อนนำไปจำหน่ายในรูปแบบเม็ด

นอกจากจะผลิตได้ง่ายกว่าและราคาถูกกว่าเฮโรอีน เฟนทานิลยังสามารถขนส่งและปกปิดได้ง่ายกว่าอีกด้วย เนื่องจากปริมาณเฟนทานิลเพียงเล็กน้อยสามารถผลิตยาออกมาได้จำนวนมาก

แม้ในช่วงเวลาที่การระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ทำให้หลายประเทศปิดด่านพรมแดนและควบคุมการเคลื่อนไหว แต่สำนักงานยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสประชาชาติวิตกว่าเฟนทานิลจะยังแพร่กระจายไปทั่วโลก

เป็นเวลาหลายทศวรรษ ที่กลุ่มค้ายาเสพติดในเอเชียจับมือกับกลุ่มติดอาวุธชนกลุ่มน้อยชาติพันธุ์ใช้พื้นที่สามเหลี่ยมทองคำปลูกฝิ่นและผลิตเฮโรอีน

พันเอกซอ ลิน กล่าวว่า เมทิลเฟนทานิลมาจากประเทศเพื่อนบ้านแต่ปฏิเสธที่จะระบุชื่อให้ชัด แต่จากเอกสารของตำรวจพม่าที่รอยเตอร์ได้ตรวจสอบระบุว่ายาเสพติด สารตั้งต้น และอุปกรณ์ที่ยึดได้ส่วนใหญ่มาจากจีน

สำนักงานป้องกันและปราบปรามยาเสพติดสหรัฐฯ ระบุว่า จีนและเม็กซิโกเป็นแหล่งส่งเฟนทานิลเข้าอเมริกาเหนือ แต่การปราบปรามที่เข้มงวดขึ้นทำให้การส่งออกจากจีนลดลง และจากความยากลำบากในการนำเข้าสารตั้งต้นจากจีนทำให้การผลิตเฟนทานิลของแก๊งค้ายาในเม็กซิโกลดลงเช่นกัน ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำให้ภาคเหนือของพม่าที่อยู่ติดกับจีนเป็นทางเลือกที่น่าสนใจของบรรดาแก๊งค้ายาเอเชียที่มองหาแหล่งผลิตเฟนทานิลและโอพิออยด์สังเคราะห์อื่นๆ

“ความสัมพันธ์ระหว่างกองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์พม่าและกลุ่มอาชญากรรมข้ามชาติต้องถูกทำลายลง ไม่เช่นนั้นปัญหายาเสพติดจะยิ่งเลวร้ายลงไปกว่านี้” ดักลาส กล่าว

พันเอกซอ ลิน กล่าวว่า พม่ากำลังเพิ่มความพยายามที่จะสกัดขัดขวางแก๊งค้ายาและกำลังเพิ่มความร่วมมือกับประเทศต่างๆ

“พม่ากำลังดำเนินการปฏิบัติการปราบปรามยาเสพติดที่เป็นหนึ่งในความสำคัญของชาติลำดับต้นๆ” พันเอกซอ ลิน กล่าว.