แมเนเจอร์ออนไลน์ -- ชาวโลกน่าจะเคยได้ยินคำว่า “ฝนเหลือง” หรือ Agent Orange ที่สหรัฐฯใช้พ่นในเวียดนามเมื่อกว่า 30 ปีก่อน แต่มีจำนวนไม่น้อยที่ไม่รู้จักพิษภัยของมัน และไม่รู้ว่าในวันนี้มันยังคงออกฤทธิ์ มีชาวเวียดนามนับล้านๆ ประสบเคราะห์กรรม อยู่กับความเจ็บปวดทรมานจากพิษของมัน
มันเป็นสารไดออกซิน (dioxin) ที่กองทัพสหรัฐฯ ใช้พ่นลงในเวียดนามหลายล้านแกลลอน เพื่อกำจัดต้นไม้ใบไม้และสุมทุมพุ่มไม้ที่พวกนักรบกองโจรคอมมิวนิสต์ใช้เป็นแหล่งหลบซ่อน
เมื่อเกือบ 40 ปีก่อน สารพิษพวกนั้นได้ทำลายป่า ทำลายต้นไม้ กระทั่งนาข้าวในภาคใต้เวียดนามปัจจุบันรวมเป็นเนื้อที่ไม่ต่ำกว่า 2 ล้านไร่ สารไดออกซินปะปนไปกับน้ำไหลลงสู่ลำน้ำลำธาร ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมและสิ่งมีชีวิตต่างๆ สืบมา
คนที่เกิดใหม่ในวันนี้ ซึ่งนับเป็นรุ่นที่ 3 ตั้งแต่สงครามเวียดนามเปิดฉากขึ้น ยังคงได้รับผลกระทบจากฝนเหลือง ไม่ต่างกับคนรุ่นแรกที่ได้รับสารไดออกซินโดยตรง
สภาพแวดล้อมถูกทำลาย เด็กๆ เกิดมาพิกลพิการ จนถึงวันนี้ก็ยังไม่มีสักคนเดียวที่ได้รับการช่วยเหลือเยียวยาจากผู้ที่ควรจะรับผิดชอบโดยตรง คือ รัฐบาลสหรัฐฯ
ฝนเหลืองไม่ได้กระทบต่อชาวเวียดนามเท่านั้น ทหารอเมริกัน ทหารผ่านศึกเวียดนามหลายร้อยคนที่สัมผัสกับสารเคมีพิษร้ายแรงนี้โดยตรงเมื่อปางสงครามได้ล้มป่วยลง ลูกหลานของคนเหล่านั้นก็มีชะตากรรมคล้ายๆ กัน เช่นเดียวกับทหารผ่านศึกในนิวซีแลนด์ ออสเตรเลียและเกาหลีใต้
แต่ทหารผ่านศึกเวียดนามในประเทศต่างๆ เหล่านั้นได้รับการช่วยเหลือการเยียวยารักษาจากรัฐบาลตามคำสั่งศาล
เนื่องจากไม่สามารถฟ้องร้องอะไรกับรัฐบาลสหรัฐฯ ได้ ชาวเวียดนามเหยื่อฝนเหลืองราว 3 ล้านคน พยายามฟ้องร้องเรียกค้าเสียหายกับการดูแลรักษาจากบริษัทอุตสาหกรรมเคมีในสหรัฐฯ ราว 30 แห่ง ซึ่งเป็นผู้ผลิตสารไดออกซินให้แก่กองทัพสหรัฐฯ ในช่วงปีโน้น
การต่อสู้ผ่านมาแล้ว 2 ศาล และในสัปดาห์ปลายเดือน ก.พ.ที่ผ่านมา ศาลอุทธรณ์กลาง (Federal Court of Appeals) ก็ได้ยืนคำตัดสินของศาลแขวงแห่งหนึ่งที่ว่า ผู้เสียหายไม่มีสิทธิ์ฟ้องร้องบริษัทอุตสาหกรรมยักษ์ใหญ่ในสหรัฐฯ ได้
ตัวแทนของเหยื่อฝนเหลืองราว 3 ล้านคนที่เข้าชื่อกันเป็นโจทย์ ได้ตัดสินใจเรียกร้องหาความยุติธรรมครั้งสุดท้ายโดยยื่นคำร้องต่อศาลสูงสหรัฐฯ
แม้ว่าในช่วงปีใกล้ๆ นี้ รัฐบาลสหรัฐฯ จะได้ตกลงช่วยเหลือเวียดนามเก็บกู้สารพิษร้ายแรงที่ยังคงตกค้างอยู่ในคลังแสงในครั้งสงครามอย่างน้อย 2 แห่ง แต่รัฐบาลสหรัฐฯ ได้ปฏิเสธที่จะรับผิดชอบต่อต่อเหยื่อฝนเหลืองในเวียดนามมาตลอด
สหรัฐฯ อ้างว่า ยังขาดข้อมูลหลักฐานที่สามารถยอมรับร่วมกันได้ทั้งสองฝ่าย ที่บ่งชี้ว่าผู้ประสบเคราะห์กรรมเหล่านั้นได้รับผลกระทบต่อฝนเหลือง
หลายหน่วยงานหลายองค์กร กำลังรณรงค์สร้างการรับรู้ขึ้นในประชาคมระหว่างประเทศว่า สงครามเวียดนามยุติลงแล้วกว่า 30 ปี แต่สงครามที่ชาวเวียดนามต่อสู้กับความทุกข์ทรมาน และความอยุติธรรมจากสงครามยังคงคุกรุ่นอยู่