รายการ "เรื่องลับมาก (NO CENSOR)" ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 14.20 - 15.00 น.ทางเนชั่นทีวี ช่อง 22 วันนี้ (26 ต.ค.) "ดร. เสรี วงษ์มณฑา" เปิดใจสัมภาษณ์ "พล.ต.ต.วิชัย สังข์ประไพ" หรือ "รองแต้ม" อดีตรองผู้บัญชาการตำรวจนครบาล เกี่ยวกับประเด็นภาพลักษณ์ตร.ทำไมถึงมีปัญหา
การทุจริตในฌาปนกิจ เกิดขึ้นได้อย่างไร?
"พูดกันตรงๆ การทุจริตเกิดจากคนทั้งนั้น จริงๆ ระบบฌาปนกิจ มีระบบ มีขั้นตอนอย่างดีที่เขาได้ร่างไว้ เช่นฌาปนกิจที่เกี่ยวกับการอยู่ในวัดตรีทศเทพ ใครจะมาจัดศพ ต้องเสียค่าใช้จ่ายเท่าไหร่ ทีนี้มีคนบางคน คนจนหรืออะไรต่างๆ เขาอาจเสียตามระเบียบเท่านี้ แต่คนกลุ่มนึงก็จะมาเรียกมากกว่าระเบียบ อ้างโน่นอ้างนี้"
มีช่องโหว่ตรงไหน?
"เวลาศพเสียชีวิต เวลาใครขออะไรเราไม่ได้คิด เราคิดแค่เขาคิดมาเท่านี้ เหมือนตามวัด เขาบอกว่าทั้งงาน คุณจัดงานศพแสนนึงเราก็ไม่มีสิทธิ์ต่อรอง เรื่องทำบุญเราก็ให้ เวลาคนมาพูดเกินเราก็ต้องให้ ใบเสร็จบางทีก็ไม่ได้เอาหรอก บางทีบวกเล็กน้อยก็ไม่ได้ว่าอะไร คุณจัดดอกไม้ ผมจัดให้ ก็ต้องเสียเพิ่มอยู่แล้ว อาจจะแพงกว่า"
ลองเล่าขั้นตอนกรณีมีตร.เสียชีวิตและต้องไปจัดงานศพวัดตรีทศเทพ ขั้นตอนเป็นยังไง?
"ถ้าเสียชีวิตก็ต้องไปจองศาลา ทางวัดก็ต้องบอกว่าเสียค่าใช้จ่ายเท่าไหร่ มีอะไรบ้าง ถ้าคุณจะเอาอาหารที่นั่นต้องจ่ายเท่าไหร่ หรือคุณจะเอาอาหารมาต้องจ่ายเท่าไหร่ ทีนี้เวลาคนเสียชีวิตเขาจะบอกยอดมา เช่นทั้งหมดเลยเป็นเงินเท่านี้ จะรับมั้ย ถ้าไม่รับคุณหาอาหารมาก็ว่าไป หรือจะให้ผมทำดอกไม้ทั้งหมดก็คิดไป"
คนดูแลเป็นคนๆ เดียวหรือมีคณะกรรมการ?
"จริงๆ จะมีผู้กำกับหัวหน้าหน่วย แต่ส่วนมากก็มอบให้เจ้าหน้าที่คนที่ทำ เพราะผู้กำกับเขาคงไม่มาดูแลรายละเอียด เขาดูหลักการ นโยบายต่างๆ และเบิกเงินเบิกทอง แต่คนไปประสานก็มีสารวัตร เจ้าหน้าที่ ช่องว่างตัวนี้มันก็อาจมี อย่างเช่นญาติเสียชีวิต เขาอาจบอกว่าทั้งหมด 5 หมื่น คนไปจัดงานก็ไม่มีการต่ออยู่แล้ว"
ถ้าพูดตรงๆ บัญชีไม่สะอาด?
"แน่นอน ผมว่าไม่ถูกต้องอยู่แล้ว"
ถ้าตร.เสียชีวิต มีค่าใช้จ่าย 1 แสน เขาเบิกได้เต็มมั้ย?
"ถ้าตายในหน้าที่เบิกได้เต็มอยู่แล้ว แต่สิ่งที่ผิดปกติคือไปเรียกเกิน อ้างว่าใช้จ่ายโน่นนี่ เช่นเรื่องอาหาร ตกแต่งดอกไม้ ส่วนที่เรียกเกินไม่เข้าบัญชี อาจเข้าตัวเอง ก็เป็นที่มาขอยักยอก ทีนี้เวลามีเรื่องคนจนๆ เจ้าของศพเขาเป็นคนจ่ายเขาก็ต้องโวย ไอ้คนมีตังค์ ผู้หลักผู้ใหญ่มีตังค์ก็ไม่คิดอะไร ก็เอาไป เป็นงานศพก็ไม่อยากอะไร ก็ถือว่าทำบุญ"
ตอนนี้มีวัดที่มีการดูแลโดย 4 เหล่าทัพ เอาไว้เป็นเงินสวัสดิการ เช่น วัดตรีทศเทพเป็นสวัสดิการตร. แล้วทหารบกอยู่ที่ไหน?
"ทหารบกวัดโสมฯ ทหารอากาศวัดพระศรีฯ ถ้าทหารเรือวัดเครือวัลย์ฯ วัดนี้ก็จะมีเจ้าหน้าที่ของหน่วยราชการทหาร เป็นโฆษกไปทำบัญชี เรื่องเงินเรื่องทองในการฌาปนกิจศพ หน่วยงานก็ดูแล รู้สึกฌาปนกิจจะขึ้นอยู่กับฝ่ายสงเคราะห์ตำรวจ ทุกทหารจะขึ้นอยู่กับหน่วยงานนี้"
จะแก้ไขได้มั้ย หากินกับศพดูไม่งามเลย?
"จริงๆ ทุกอย่างแก้ไขได้หมด ระบบทุกระบบดีหมด แต่สิ่งที่เสียที่ชาวบ้านด่าเกิดจากคน ระบบเขาขีดตีเส้นละเอียดมาก เห็นมั้ยตร.ทำผิดปุ๊บออกจากราชการทันที มันเกิดจากคน"
ภาพลักษณ์ตร.ในสายตาประชาชนจำนวนมากไม่ค่อยจะดี?
"ตรงนี้ต้องยอมรับ ใครมาถามผมก็ยอมรับ แต่จริงๆ แล้วเข้าใจวิถีการทำงานของตร."
หน่วยงานไหนทำให้ภาพลักษณ์เสียมากที่สุด?
"ถ้าภาพลักษณ์แบบจุกจิกทุกวันนี้คือจราจร หนึ่งเวลาไปตรวจไม่มีความรู้ เช่นตอนนี้นะ ตร.เราไม่มีความรู้ ไม่โต้ตอบไม่พัฒนา รู้อย่างเดียวผมเป็นตร. ผมเรียกมา ผมแจ้งคุณ คุณต้องยอมรับ พอเขาตอบมา ไปไม่ถูก ผมเคยบอกผู้ใหญ่แล้วว่าก่อนที่จะไปทำอะไรต้องอบรมตร. ก่อน ให้เอาตร.มาสอนให้ผ่านการอบรมข้อกฎหมาย ระเบียบข้อปฏิบัติทั้งหมด เอาอาจารย์วิษณุมาสอนเลย เขาจะได้เห็นภาพลักษณ์ เอาอาจารย์เก่งๆ มาสอนเลย แล้วเวลาไปคุยกับเขา เราพูดข้อกฎหมาย ไม่ต้องโต้เถียงกับเขา เห็นตร.อเมริกามั้ย คุณพูดอะไรมาเขาไม่ตอบโต้ เขียนว่าคุณผิด ถ้าคุณจะเถียงกับผมไปสู้กันที่ศาลพบพนักงานสอบสวน เขามีระบบระเบียบ แต่ของเราไม่ใช่ หนึ่งไม่มีความรู้ เป้าหมายเราบางทีเราไปเรียก ไม่ได้มีเป้าหมายในการจับ มีเป้าหมายอย่างอื่น เดี๋ยวนี้มีคลิปมีการโต้ตอบ"
"ผมบอกให้ตร.จราจรทำความดีเยอะแยะไป กรมตร.ทำไมไม่ทำคลิปออกมาสู้บ้างครับ ส่วนใหญ่มีแต่คลิปแบบนี้ ไม่มีคลิปรถเสียไปช่วยเข็น จูงเด็กข้ามถนน คนก็สรรเสริญ แต่เราไม่เคยมีคลิปแบบนี้เลย กรมตร.ไม่เคยประชาสัมพันธ์ตรงนี้ ผู้ใหญ่ข้างบนถ้าสนใจนะ ท่านก็รุ่นเดียวกับผม เมื่อก่อนผู้หลักผู้ใหญ่ตร. โตได้ต้องด้วยงานเท่านั้น แต่สมัยนี้ไม่ใช่ มีแต่เรื่องโยกย้ายซื้อตำแหน่งและตีเป็นตัวราคาไป คนทำงานความดีกว่าจะขึ้นได้พวกโฉบมาแล้ว ถามว่าคนที่เขาทำความดีมา ต่อไปเขาจะทำมั้ย มันก็ไม่ทำ"
ทำไมเขาต้องเจาะจง จะซื้อสน.นี้ๆ สน.ที่เขาอยากซื้อคืออะไร?
"ถ้าพูดในแง่ส่วนที่ดี ทุกคนเวลาขอไปอยู่ที่นี่ก็จะอ้างว่าอยากไปพัฒนาที่นี่ ฟังดูดี อยากแก้ไข พออยู่นานๆ จะถูกย้ายก็บอกว่ายังทำโครงการไม่สำเร็จ อยากอยู่ต่อ แต่ความจริงถ้ามึงอยากพัฒนา ต้องไปพัฒนาโรงพักที่แย่ มันจะได้ดีขึ้น แต่นี่ไม่ใช่ เป็นแค่ข้ออ้าง ใครมีส่วนได้เสียผมไม่พูดหรอก แต่ช่วง 10 ปีที่ผ่านมาเป็นเรื่องการแต่งตั้งที่ตร.ขาดความยุติธรรมมาก ผมว่าต่อไปจะดีขึ้น ตอนท่านจักรทิพย์มาใหม่ๆ ท่านก็ถูกแย่งอำนาจในการแต่งตั้ง ท่านก็อึดอัด พอหลังจากปลายๆ คนที่เกี่ยวข้องออกจากกระแสไปแล้ว ท่านจักรทิพย์ก็มาปรับปรุงทำให้เข้ารูปเข้ารอยพอสมควร และเชื่อว่าผบ.ปั๊ดเป็นคนทำงานมีหลักการ เป็นคนเอาจริงเอาจัง อันไหนไม่ชอบมาพากล ผบ.ปั๊ดไม่เอาหมด"
โอกาสยับยั้งการซื้อตำแหน่งและโยกย้ายด้วยหลักการอันยุติธรรม มีความเป็นไปได้มั้ย?
"ก็อยู่ที่หัว ถ้าหัวไม่เอาซะอย่าง ยึดหลักการบริหารงานที่ดี ตามพระราชดำรัสและพระบรมราโชวาทในหลวง ร.9 ต้องเอาคนดีมาปกครองบ้านเมือง ถ้าผู้นำคิดอย่างนี้ ก็จะได้คนดี ผลกระทบก็อยู่ที่ประชาชน ได้รับความสะดวกสบายปลอดภัย แต่ถ้าคุณยังคิดแบบเก่า คุณอาจได้ผลประโยชน์ แต่คนเสียผลประโยชน์คือประชาชน ดังนั้นคนเป็นผู้บังคับบัญชาต้องคิดตรงนี้ การแต่งตั้งมีหลายอย่าง เช่น เวลาพิจารณาเอาเรื่องความอาวุโส สองความรู้ความสามารถ สามความเหมาะสม อาวุโสเนี่ย ไม่ได้รับการแต่งตั้งพิจารณา พอเข้าหลักเกณฑ์ก็ต้องให้เขาบ้าง แต่คนพวกนี้เขาจะแต่งตั้งให้ไปอยู่ธุรการ คุณอาจจะแก่ด้วยน้ำยา ส่วนคนมีความรู้ความสามารถก็ต้องสนับสนุน แต่ต้องเอาความรู้ความสามารถจริงๆ อย่าใช้ตัวอื่นมาอ้าง ไม่ใช่ตัวเลข"
สูงสุดที่เคยได้ยินการซื้อโรงพักนั้นโรงพักนี้ที่เคยได้ยินมากี่ล้าน?
"ข่าวลือก็เป็นข่าวลือ แต่ส่วนมากข่าวลือเป็นจริง ผมว่ามีอยู่แล้ว แต่อัตราเท่าไหร่กำหนดไม่ได้ ตอนหลังมีระบบจ้างให้ออกเพื่อตำแหน่งว่าง สมมติคนนี้เป็นรองผู้การ ยังไงก็ขึ้นผู้การไม่ได้ มีคนคิดเก่งนะให้ออกแล้วเอาเงินไปก้อนนึง พอรองผู้การออก ผู้กำกับก็ต้องว่าง แล้วจะเปิดช่องอีกกี่ตำแหน่ง ออกหนึ่งคนว่างสี่ห้าตำแหน่ง แล้วกลุ่มพวกนี้ ก็เฮ้ย มึงมาหารกัน"
คนที่ออกคุ้มมั้ย?
"คุ้มสิ อีกปีเดียว เงินเกษียณก็ได้ เงินบำนาญก็ได้ เพราะอยู่ไปเงินเดือนก็ไม่ขึ้น เท่าเดิม บำนาญก็เท่าเดิม แต่ช่องทางแบบนี้เป็นจริง ผู้ใหญ่ตอนนี้ต้องตัดตรงนี้ แล้วบางที่บางช่องทางผู้มีอิทธิพลในจังหวัดก็รู้จักผู้ใหญ่ ก็แต่งตั้งคนของผู้มีอิทธิพลมาอยู่หมด และทำผิดกฎหมายเยอะแยะ ผู้ใหญ่ก็ไม่ดูแล เอาหูตาไปไร่ พวกที่เป็นผู้มีอิทธิพลก็ขอการแต่งตั้งได้ ก็ไปเรียกเงินพวกนี้มา ให้ผู้ใหญ่บ้าง ตัวเองก็แบ่งไปบ้าง ระบบก็เสีย คนทำงานก็มองตาปริบๆ ไม่อยากทำงาน"
ในพื้นที่ที่ซื้อแพงๆ มีธุรกิจอะไรที่เป็นเหตุให้คนซื้อแพง สามารถไปเก็บผลประโยชน์คืนได้?
"ความจริงพูดยาก เวลาตร.ไปอยู่เขาต้องอ้างว่าอยากไปอยู่ที่นี่ อยากไปทำงาน อยากโชว์ความสามารถ แต่จริงๆ เวลาอ้างแบบนี้ น่าจะไปอ้างที่โรงพักที่มันไม่ดี จะได้พัฒนา แต่โรงพักดีก็มีปัจจัยหลายอย่าง หลักๆ พูดได้เลยว่าผลประโยชน์ทั้งนั้นแหละ ต้องไปดูว่าหน่วยงานไหนผลประโยชน์มาก มีผลประโยชน์มาก ตร.ก็อยากไปอยู่มาก ดังนั้นก็อย่าไปรู้เลยว่าเขาจะยังไง เพราะเราไม่มีตัวเลข ไม่มีหลักฐาน เรารู้ได้เพราะคนที่เขาเสียผลประโยชน์แล้วเขาเล่าให้ฟังทั้งนั้น"
สรุปได้มั้ยว่าพื้นที่นั่นมีธุรกิจผิดกฎหมาย?
"ก็เป็นส่วนหนึ่ง ไม่งั้นคนคงไม่ไปลงทุนหรอก"
ตอนนี้เขาบอกว่ากลุ่มไฮโซอยากมาเป็นตร.เยอะ เพราะอะไร?
"ตร.ก็มีส่วนหนึ่งที่รับบุคคลภายนอก เพราะจะได้ตรงสายงาน อย่างเช่นจบวิทยาศาสตร์ก็มาอยู่นิติวิทยาศาสตร์ จบกฎหมายก็มาอยู่ เขาจะรับเป็นพิเศษ ช่วงหลังคนอยากเป็นตร. เขามีความรู้ตรงพอดีก็อยากเป็นตร. ทีนี้คนยังติดความโก้อยู่ อย่างลูกผู้หลักผู้ใหญ่ ยังมีความโก้ให้กับครอบครัว ถามว่าอยากมาเป็นเพื่อทำงานมั้ยก็ไม่ แต่อย่างน้อยมีศักดิ์ศรี เป็นตำรวจก็ดูแลค้ำได้หลายอย่าง อย่างพวกเดียวกัน ช่วยเหลือกัน ขอความช่วยเหลือกันได้"
วิธีที่เข้ามาเขาโปร่งใสแค่ไหน?
"เขาโปร่งใสอยู่แล้วเพราะเขาเข้ามาด้วยการสอบ ใช้เงินซื้อตำแหน่งก็ยาก มีหลักเกณฑ์ อาจช่วยเทคนิคบ้าง เพราะเขามีสอบนะ ประกาศเสร็จต้องสอบแข่งกับคนอื่น เราก็ต้องยอมรับว่าพวกลูกไฮโซเขาเก่งอยู่แล้ว ภาษาอังกฤษก็เก่ง เก่งกว่าลูกชาวนาที่สอบแข่งก็แพ้เขา บางคนจบดีๆ จบฮาวาร์ด ทั้งนั้น รวยด้วย พอติดความรวยทุกคนก็ต้องติดใจ จริงๆ พวกนี้มานั่งสอบจริงๆ จังๆ การสอบเข้าตร.เป๊ะ ละเอียดมาก พอมองว่าเป็นคนรวย คนเลยคิดว่าน่าจะซื้อตำแหน่งเข้ามา"
ถ้าระดับพลตำรวจ เห็นแข่งกันจะเป็นจะตาย จำนวนคนกี่เท่าตัว?
"ตอนผมเข้าพลตำรวจ รับ 540 คน มาสมัครประมาณ 3-4 หมื่นคน ผมมาสอบเข้าตอนนั้น เพราะตอนนั้นคนตกงาน ยิ่งต่างจังหวัดก็อยากให้ลูกเป็นตร. เพราะมันโก้ แต่จะได้หรือไม่ได้ก็แล้วแต่"
คนเลยนินทาว่าตำแหน่งประทวนลูกชาวบ้านยากเย็นเข็นใจ พอลูกไฮโซใช้เงินซื้อมาแน่เลย เพราะเป็นกันง่ายดาย?
"พ่อผมทำนา ผมก็สอบตร.ได้เหมือนกัน"
ตำแหน่งการงานที่เขาทำ สมกับที่สอบเข้ามาได้มั้ย?
"จริงๆ เขาก็มีหน้าที่นะ อย่างบางคนจบต่างประเทศ ก็ไปอยู่เรื่องการปราบปรามยาเสพติด เขาก็มีความรู้ความสามารถ เพราะยาเสพติดต้องประสานองค์กรอื่นๆ ภาษาเขาได้มันก็เหมาะสม แล้วเด็กลุคไฮโซกลุ่มนึงเขาก็ขยันจริงๆ เขาก็ไปได้ แต่ไฮโซบางกลุ่มเข้ามาเพื่อเอาตำแหน่ง ความเท่ เกียรติยศ พวกนี้ก็จะไม่ค่อยทำงาน แล้วก็จะไปอยู่หน้าห้องโน้นห้องนี้ ก็อาจจะเสียคนไป น่าจะเอาคนทำงานมาดีกว่า แต่ถามว่าเขาผิดมั้ยก็ไม่ผิด เพราะเขาสอบเข้าได้ แต่สอบเข้ามาแล้วผู้บังคับบัญชาต้องเข้มงวดเอง"