แฉหมดไส้ สหภาพฯ เผยทำไม "การบินไทย" ถึงขาดทุน รู้แล้วอึ้งเลย!

รู้แล้วอึ้ง! สหภาพฯ แฉไส้เน่า "การบินไทย" ขาดทุนเพราะต้องซื้อเครื่องบินใหม่ราคาแสนล้านทุกรัฐบาล จุ๊ๆ เรื่องเงินทอน บอกเจ๊งหมื่นล้านขายตั๋วผ่านเอเย่นต์ แถมบอร์ดบริหารมีเยอะ กินเงินเดือนเกือบล้านแต่ทำงานไม่คุ้ม ดันไปจ้างที่ปรึกษาอื้อ เสียเงินปีละพันล้าน ลงทุนค่าโฆษณาปีละหมื่นล้านเกินความจำเป็น บอกถ้าจิ้มผู้บริหารออกบ้างได้ก็จะดี

รายการ "เรื่องลับมาก (no censor)" ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 14.20-15.00 น. ทางเนชั่นทีวี ช่อง 22 วันนี้ (11 พ.ค.) "ดร.เสรี วงษ์มณฑา" เปิดใจสัมภาษณ์ คุณยศยง โหมาศวิน, คุณกิตติมา เผ่าพงษ์ , รณิดา อัศวปราการกุล กรรมการสหภาพการบินไทย กรณีการบินไทยทำไมขาดทุนทั้งที่ขายตั๋วแพง สถานภาพตอนนี้จะอยู่หรือไป

มาถึงจุดนี้ได้ไง และรู้สึกยังไงที่เขาบอกว่าการบินไทยจะมีเงินจ่ายแค่เดือนพ.ค. นี้ มิ.ย.ไม่มีแล้ว?
ยศยง : "มาถึงจุดนี้ได้ไง ก็คือบริษัทแจ้งว่าแคชโฟลว์ไม่มีแล้ว เหลือจ่ายเงินพนักงานแค่สองเดือน สาเหตุคือขาดทุนสะสม แล้วช่วงนี้เกิดโควิดเข้ามาก็เลยไม่มีรายได้เป็นชิ้นเป็นอัน"

เลยไปกู้และมีการค้ำประกัน ประชาชนไม่เห็นด้วยเอาภาษีไปอุ้ม?
ยศยง : "ชาวสหภาพก็คิดว่าการที่เราไปขอเงินกู้โดยท่านรัฐมนตรีให้เสนอแผนฟื้นฟูไปที่ ครม. ตั้งแต่ปลายๆ ปีที่แล้ว แล้วการที่บอกว่าเอาภาษีมาอุ้ม ผมไปดูข้อมูลในฐานเศรษฐกิจ เขาบอกว่าไม่ใช่เงินภาษีเพราะรัฐบาลไม่ได้ค้ำประกันเงินกู้การบินไทยเลย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2549 เป็นต้นมา"

ถ้าไม่ใช่เงินภาษีแล้วเป็นเงินอะไร?
ยศยง : "เป็นเงินกู้ของตัวเองครับ เหมือนผมไปกู้สหกรณ์ แค่ค้ำเฉยๆ ครับ"

ถ้าจะกลับมามีกำไร ไม่ขาดทุน เป็นไปได้มั้ย?
รณิดา : "เป็นไปได้ค่ะ เพราะพนักงานทุกคนมีศักยภาพ เราได้เปิดกลุ่มไลน์ให้พนักงานทุกท่านร่วมแสดงความคิดเห็นในแต่ละบียูของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายช่าง ฝ่ายเอฟแซ่ด ฝ่ายคาโก้ หรือฝ่ายดีซี เรามีการได้รับรางวัลการันตีจากทั่วโลก พนักงานระดมสมองกันเลยค่ะ เขียนแผนฟื้นฟูฉบับพนักงานขึ้นมา แม้แต่มุมมองการขายตั๋ว เขาก็พูดว่าโลกเราโซเชียลไปถึงไหนแล้ว การบินไทยต้องปรับยุคให้ทันสถานการณ์ด้านการตลาด"

การขายตั๋ว คนอื่นขายผ่านแอปฯ ทำไมการบินไทยยังขายผ่านเอเย่นต์?
รณิดา : "เนื่องจากโครงสร้างบอร์ดบริหารเรามีเยอะมาก ก็ไม่เข้าใจว่าสหภาพเสนอแผนไปแล้ว แผนกว่าจะผ่านบอร์ด อนุมัติ ดำเนินการ"

เขาจะลดพนักงาน 30-50 เปอร์เซ็นต์ สหภาพว่าไง?
ยศยง : "เห็นด้วยแต่ต้องโดยสมัครใจ ห้ามจิ้ม"

อยากให้บอร์ดจิ้มผู้บริหารบ้างมั้ย?
ยศยง : "อยากครับ (หัวเราะ) อย่างที่น้องเขาว่า เรื่องเอเย่นต์ขายตั๋ว เราพยายามทำมากี่ปีแล้วแต่ก็ทำไม่ได้"

เขากำลังจะลดสวัสดิการต่างๆ นานา ยอมรับอะไรได้บ้าง และยอมรับอะไรไม่ได้?
ยศยง : "สวัสดิการการบินไทยไม่ได้ดีแบบที่ชาวโลกคิดนะครับ ตอนนี้ไม่มีอะไรจะลดครับ (หัวเราะ) เหลือแต่ตั๋ว"

กิตติมา : "ก็ต้องลดที่เกินความจำเป็นนะคะ เราสามารถพิจารณาได้เยอะ ในเรื่องถ้าเป็นไปได้ เราดูแลซัปพอร์ตเต็มที่สำหรับผู้บริหาร แต่ต้องอยู่บนความเป็นจริง เช่นค่าน้ำมัน เบี้ยประชุม สวัสดิการสำหรับครอบครัว อะไรจิปาถะ ที่งอกมามากกว่าสิทธิที่พนักงานอื่นๆ ได้รับ"

จริงๆ ในโครงการที่บอกว่าบอร์ดเยอะเหลือเกิน เป็นยังไง?
ยศยง : "โครงสร้างก็คือ การบินไทยมีบอร์ดก่อน บอร์ด 10 กว่าคน ลงมาจากบอร์ด คือดีดีคนเดียว อัตราจ้างเงินเดือนแพง พอลงมาอีก เขาเรียกอีวีพี เดิมการบินไทยมี 5 คน แต่ตอนนี้ยื่นมา 10 คน เยอะมาก ตอนแรกมี 5 เขาเรียก 5 ส. การบินไทย ตอนนี้เป็นสิบ แล้วก็ลงมาเป็นอีวีพีของแต่ละบียูอีก ทุกบียูครบก็ 6-7 บียู แล้วลงมามีไดเร็กเตอร์ มีอะไรเต็มหมดเลย ซึ่งมันลึกมาก จริงๆ อีวีพีแล้วถึงดีดีเลยก็ได้ นี่เป็นสิบเลยครับ"

เงินเดือนเท่าไหร่?
ยศยง : "ดีดี ประมาณ 9 แสน อีวีพีเป็นอัตราจ้าง สัญญาจ้าง 4 ปี ประเมินทุกปี อีวีพีเป็นคนในของเรา ที่เขาไต่เต้าขึ้นไป มี 3 ตำแหน่งแต่ไม่บอกว่าใคร เป็นอัตราจ้างเหมือนกัน ประมาณ 6 แสนบาท 3 คน"

รณิดา : "ยกตัวอย่างสายงานบริหารทรัพยากรบุคคล โครงสร้างซ้ำซ้อนมาก อำนาจในการตัดสินใจ ถ้าคนที่ใหญ่กว่าไม่ยอม คนรองไม่สามารถทำอะไรได้เลย เรื่องจัดซื้อจัดจ้าง คนๆ เดียวควบรวมทั้งฝ่ายกฎหมาย จัดซื้อจัดจ้าง เพราะฉะนั้นเวลาเราจะทำอะไรนอกจากเราโดนกฎหมายที่เป็นการจัดซื้อจัดจ้างกลางที่คุมเรา ในฐานะที่เราเป็นรัฐวิสาหกิจ เราต้องโดนคุมจากตำแหน่งพวกนี้ คนนึงดำรงตำแหน่ง 4"

บางคนก็ทำเยอะเกินไป แต่บางอันมีมากเกินไป ทั้งหมด 10 กว่าอัน อยากได้เท่าไหร่?
ยศยง : "5 คนเหมือนเดิมก็พอแล้วครับ"

สหภาพมองว่าผู้บริหารยังลดได้อีกเยอะมั้ย?
ยศยง : "ได้อีกเยอะครับ ควรปรับโครงสร้างด้านผู้บริหารด้วย ค่าน้ำมัน ค่าอะไร ปรับทั้งโครงสร้างและสวัสดิการ"

คิดว่าปรับได้มั้ย?
ยศยง: "เราทำแผนฟื้นฟูครั้งแรก ตั้งแต่ปี 52 ที่เราขาดทุน ก็ไม่สำเร็จ พอมาปี 58 ก็ทำอีกรอบสอง แต่ก็ไม่สำเร็จอีก มาถึงวันนี้กำลังจะไปรอบ 3 ที่ท่านนายกฯ บอกว่าให้เวลาคุณมา 5 ปี (หัวเราะ)"

รายจ่ายเรื่องการซื้อเครื่องบิน ทำให้การบินไทยขาดทุนมั้ย?
ยศยง : "ล้านเปอร์เซ็นต์ครับ ขออนุญาตทุกรัฐบาลที่เข้ามา ไม่เอ่ยชื่อแล้วกัน ทุกรัฐบาลซื้อเครื่องบินหมด ราคาเป็นแสนล้านแต่ละครั้งที่ซื้อ พอซื้อแสนล้านเราก็ต้องมีเหมือนผ่อนชำระทุกปี มันก็พอกหางหมู พูดง่ายๆ รัฐบาลนี้ก็จะซื้อเหมือนกัน เมื่อม.ค."

ซื้อทุกรัฐบาลเลยเหรอ?
ยศยง : "ทุกรัฐบาลครับ"

สหภาพเคยค้านมั้ยเวลาเขาจะซื้อ?
รณิดา : "รุ่นก่อนๆ ท่านก็ค้านแต่ไม่สำเร็จ เนื่องจากมีองค์ประชุมไม่ครบ แต่ของเราเต็มที่ตามกฎหมายแล้ว ถ้ามีแนวโน้มจะซื้ออีก เราอาจจะต้องเลือกการซื้อเครื่องบินเราคงค้านเต็มที่ไม่ได้เพราะเป็นเรื่องเชิงลึกมากกว่านั้น แต่พวกช่างจะรู้เลยว่าสเปกเครื่องบินตรงไหนที่เหมาะสม และสามารถใช้งานให้คุ้มราคาและตอบโจทย์ด้านการบินได้เต็มที่ อย่างน้อยให้เรามีส่วนร่วมในการตัดสินใจกับรัฐบาลว่าเราเสียเงินทั้งที ใช้ให้เกิดประโยชน์จริงๆ"

เขาเคยให้สิทธิเรามีส่วนร่วมมั้ย?
รณิดา : "ไม่เคยค่ะ เราก็ขอวอนว่าในแผนฟื้นฟูครั้งนี้ เราขอเข้าไปมีส่วนร่วมในการรับรู้ด้วยจริงๆ"

ทำไมเครื่องบินการบินไทยต้องมีหลายรุ่น พอเกิดขึ้นมาก็ต้องไปฝึกกันใหม่ ทำไมมันถึงเยอะขนาดนั้น?
ยศยง : "เหตุผลส่วนตัวครับ คงอยากได้หลายๆ แบบ เพื่อเม็ดเงินครับ (หัวเราะ)"

เม็ดเงินของใคร?
ยศยง : "เม็ดเงินในการซื้อครับ"

หมายถึงเงินทอน?
ยศยง : "อุ้ย จุ๊ๆ ครับ"

กิตติมา : "ละไว้ในฐานที่เข้าใจ"

ยศยง : "สแกนดิเนเวียร์ บริษัทแม่การบินไทย ใช้เครื่องบินอยู่แบบเดียว ผมก็ไม่เข้าใจเหตุผลที่เขาซื้อ ทุกคนก็ไม่เข้าใจเหตุผล ทุกคนก็บ่นหมด"

วิธีลดขาดทุนอย่างหนึ่งคือลดรายจ่าย สหภาพมองว่ามีอะไรที่เห็นชัดว่าลดเลย?
ยศยง : "พวกผมลดหมดแล้ว ลดจนไม่มีอะไรจะลดแล้ว ลดเงินเดือนด้วย 2 เดือน เราจะดูพวกจัดซื้อจัดจ้างที่ไม่จำเป็น ขอเก็บไว้ก่อน อย่าเพิ่งซื้อเลย โฆษณาประชาสัมพันธ์ในตลาดหลักทรัพย์ แสดงว่าเราจ่ายค่าโฆษณาปีนึงเป็นหมื่นล้าน ก็ควรจะลด แบรนด์เราไม่ต้องโฆษณาขนาดนั้น แล้วแบรนด์ไหนติดตลาดมั่งผมยังไม่เห็นเลย"

เงินเดือนผู้บริหารระดับสูง ที่พูดถึง 9 แสน ควรลดมั้ย เพื่อลดค่าใช้จ่าย?
กิตติมา : "จริงๆ โครงสร้างของเงินเดือนมีอยู่แล้ว ตามโครงสร้างบริษัท พนักงานระดับปฏิบัติการทำงานสมเงินเดือนแล้วนะคะ ถ้าสมมติว่าผู้บริหารเงินเดือนสูงจะทำงานสมกับเงินเดือน ด้วยการสร้างกำไรให้กับการบินไทยได้บ้างก็ถือว่าคุ้ม แต่ถ้าดูผลประกอบการ ณ ตอนนี้ ทุกคนคงประเมินได้ว่าคุ้มหรือไม่คุ้มค่ะ"

รณิดา : "ในส่วนผู้บริหาร ฝากไว้พิจารณานิดนึงว่าในเมื่อท่านมีค่าตัวแพงลิบลิ่วขนาดนั้น ขอให้ท่านใช้ความรู้ความสามารถให้เต็มที่ ทำไมท่านยังต้องจ้างที่ปรึกษาในทุกหย่อมหญ้า 500 ล้านต่อหนึ่งที่ปรึกษา ต่อปีค่ะ มีหลายที่ปรึกษามากเลยค่ะ ที่ปรึกษาด้านการเงิน ที่ปรึกษาด้านกฎหมาย ทั้งที่เรามีฝ่ายกฎหมายของเราอยู่แล้ว โดยที่สหภาพไม่เคยได้ไปตรวจสอบ หรือร่วมรับรู้ ตอนนี้เราชุดใหม่แล้ว เราอยากให้ไประงับตรงนี้บ้าง"

การจัดซื้อจัดจ้างที่น่าจะลด เช่นอะไรบ้าง?
รณิดา : "สายการบินอื่นซื้อมะเขือเทศลูกละ 5 บาท การบินไทยซื้อลูกละ 25 บาท"

คอรัปชั่นชัดเจนมั้ย?
รณิดา : "ไม่อยากพูดเต็มปากแบบนั้น แต่มันแพงไป"

ที่ปรึกษาที่มีอยู่ ถ้าตัด ตัดได้กี่ตำแหน่ง?
รณิดา : "โห เยอะมากเลยค่ะ ขอไปศึกษารายละเอียดเยอะๆ"

จะลดได้พันล้านมั้ย?
รณิดา : "มากกว่าอีกค่ะ"

ยศยง : "เงินเยอะมากครับ การบินไทย เงินมหาศาล"

รณิดา : "อุดรอยรั่วเยอะมาก ทุกวันนี้พนักงานช่วยประหยัด แม้กระทั่งตัดงบประมาณ ฝ่ายช่างไม่มีกระดาษทิชชู่ ต้องพกมาใช้เองนะคะ เราประหยัดขนาดนั้น แต่พอเห็นการจ้างที่ปรึกษาขนาดนั้น เราตกใจมาก เรารักองค์กร ในภาวะแบบนี้ เอฟแซ่ดมาทำงานทุกวัน เพื่อให้คาโก้ดำเนินการต่อ หารายได้ทุกหย่อมหญ้าเลยในบียู"

จะเพิ่มรายได้ยังไง?
ยศยง : "ตอนนี้การบินไทยมันเหมือนเป็นพวง คล้ายๆ กลายๆ แยกบียูอยู่แล้ว แต่กลายเป็นว่ารวมศูนย์กลางอยู่ที่นายสูงสุดก็ทำอะไรไม่ได้ อย่าง catering ที่อาจารย์ว่าเปิดร้านขายอาหารเยอะๆ ก็กำไรเห็นๆ อยู่แล้ว ฝ่ายภาคพื้นของผม กำไรทุกปีไม่มีขาดทุน

แล้วขาดทุนตรงไหน?
ยศยง : "นี่ไงครับอาจารย์ แล้วมาโทษพนักงาน เราหารายได้ปีนึง ไม่หักอะไร ได้มาปีละเกือบ 2 แสนล้าน อาจารย์คิดว่าเยอะมั้ย มันเยอะมาก แต่ขาดทุนที่รายจ่าย และต้องไปใช้หนี้เรื่องซื้อเครื่องบินด้วย"

เขามีดำริอยากแยกหน่วยงานออกมาเป็นบริษัทย่อย แล้วให้การบินไทยเป็นโอลดิ้งสำหรับจ่ายเงินไปให้ใช้ เห็นด้วยมั้ย?
ยศยง : "ตอนนี้ก็เหมือนอยู่แล้ว เพราะมีบียูใครบียูมันอยู่แล้ว แต่รวมศูนย์กลางไปที่คนเดียว ไม่อนุมัติก็จบ ผ่านไปที่คณะกรรมการย่อยบริษัทก็มีย่อยอีก"

คิดว่าอำนาจการตัดสินใจควรกระจาย?
ยศยง : "ควรจะ เราไม่ขาดทุน เราบริหารงานเรารู้อยู่แล้ว"

ฝ่ายช่างที่กำไร กำไรยังไง?
รณิดา : "ศักยภาพของช่างแต่ละช่าง ไม่ว่าจะเป็นช่างสี ช่างต้องโดนควบคุมจากการบินพลเรือน มีลายเส้น ได้รับรางวัล ทั่วโลกยอมรับช่างการบินไทย สมัยก่อนสามารถซ่อมเครื่องของสายการบินลูกค้า ช่างมีศักยภาพ เราสามารถเปิดเป็นศูนย์การเรียนรู้ เป็นโรงซ่อมใหญ่ที่สามารถซัปพอร์ตสายการบินลูกค้า สามารถทำกำไรจากตรงนี้ได้"

ฝ่ายอาหาร หรือฝ่าย catering ทำกำไรได้ยังไง?
ยศยง : "เหมือนกัน รับจ้างสายการบินลูกค้า ทำอาหารแทบจะทุกสายการบิน เหมือนเครื่องบินการบินไทย บินไปที่อื่น เราก็ไปสั่งอาหารเขา ต่างคนต่างตอบแทนกันเป็นส่วนตอบแทน"

กิตติมา : "เป็นส่วนประกอบของธุรกิจ"

ถ้าจะเพิ่มรายได้ เรื่องช่างจะเติบโตกว่านี้ได้มั้ย เรื่องอาหารจะเติบโตกว่านี้ได้มั้ย หรือตันแล้ว?
รณิดา : "ทางฝ่ายช่างเขียนแผนสร้างกำไรอย่างมหาศาลเลยนะคะ เราสามารถอยู่ได้ด้วยตัวเองเลย ส่งไปให้ทางบริษัท ซึ่งท่านดีทีก็มีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ท่านดีแอลก็เป็นคนมีความรู้ความสามารถ ก็เรียกประชุมช่างทุกฝ่ายในแต่ละบียูรวม 3 เบส คืออู่ตะเภา ดอนเมือง และสุวรรณภูมิ สามารถเขียนแผนงานและส่งให้แล้ว ว่าเราจะสร้างกำไรได้อย่างไร"

ด้านอาหารล่ะ?
ยศยง : "อาหารก็เหมือนกัน การบินไทยที่รายได้เยอะๆ มาจากการแฮนริ่ง ไปรับจ้างสายการบินอื่นทั้งนั้น อย่างการแฮนริ่งของผม เราก็รับจ้างสายการบิน ไม่ว่าจะสายการบินจีน เจแปนแอร์ไลน์ รายได้เยอะครับ อย่างค่าตัวผม ที่เคยรู้ ผมไปทำเครื่องชม.นึง สมมติผมทำโอทีได้ 800 บาทแต่บริษัทคิดค่าตัวผมกับสายการบินอื่น 8 พันบาท ขาดทุนตรงไหนก็ไม่รู้"

ตกลงตั๋วจะเลิกขายเอเย่นต์มั้ย?
กิตติมา : "ทุกคนมองเห็นตรงกันเรื่องการขายตั๋วผ่านเอเย่นต์ ทำให้พวกเราเสียประโยชน์มาก ปีนึงเป็นหมื่นล้าน ตอนนี้ช่วยลงมาดูแลธุรกิจตรงนี้ให้เต็มที่ โดยการออกคำสั่งให้เด็ดขาดเลยค่ะยกเลิกการขายตั๋วผ่านเอเย่นต์ขายตั๋วผ่านเอเย่นต์ให้น้อยที่สุด มาพัฒนาระบบออนไลน์เหมือนคนอื่นเขา เราจะทำกำไร มีรายได้ปีนึงเป็นหมื่นล้านแน่นอน เรามีศักยภาพค่ะ แต่ขอให้ท่านลงมาดูแลตรงนี้"

ยศยง : "อย่างที่อาจารย์ว่า มีการบล็อกสเปซไว้ อันนี้รู้เลยว่าจริง และไปถอดเขาไม่ได้ เขาไม่ให้ เพราะเขาบอกว่าเขาเป็นเอเย่นต์ เขามีสิทธิ์ เขามีสัญญา จนกว่าเขาจะปล่อยเอง"

ขายตั๋วแพงกว่าชาวบ้านทำไมไม่มีกำไร?
ยศยง : "ผมก็งง ว่าทำไมไม่มีกำไร จริงๆ เรื่องราคา ฝ่ายดีวาย กลยุทธ์อะไรสักอย่างเขาก็เป็นคนกำหนดราคากิโลเท่านี้ๆ ซึ่งจริงๆ ผมว่ามันน่าจะลดลงได้ เพราะคนใกล้ชิดผมก็ไม่ขึ้นการบินไทย ไปขึ้นสายการบินอื่นที่ถูกว่า และมีข่าวซุบซิบว่าปีที่แล้วว่าฝ่ายการพาณิชย์ ขายตั๋วพลาดเป้าไปหมื่นกว่าล้าน จากที่ตั้งเป้าไว้"