ใครว่าไร้ระเบียบ "นพ.ทวี" ชมคนไทย ร่วมมือร่วมใจสู้โควิด พร้อมเปิดแผนเปิดห้างสรรพสินค้า 17 พ.ค. อาจให้เข้าเป็นชุดๆ ไม่ควรนานเกินชุดละ 2 ชม. รับห่วงโควิดเวฟ 2 คนไทยกลับจากเมืองนอก 7 พันคน
รายการ "เรื่องลับมาก (no censor)" ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 14.20-15.00 น. ทางเนชั่นทีวี ช่อง 22 วันนี้ (7 พ.ค.) "ดร.เสรี วงษ์มณฑา" เปิดใจสัมภาษณ์ "นพ.ทวี โชติพิทยสุนนท์” ผู้ทรงคุณวุฒิคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติ เรื่องมาตรการผ่อนปรน เปิดห้างสรรพสินค้า ต้องเตรียมตัวอย่างไร
"การเข้าไปสู่ภาวะปกติที่เราเคยมี เป็นสิ่งที่ทุกคนใฝ่ฝันหลังถูกกักมาเป็นเดือน ห้างก็เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต บ้านเราอากาศร้อน การเดินห้างก็รู้สึกผ่อนคลายมาก บ้านเราอาจไม่มีแอร์เปิดได้ตลอดวัน แต่เราอยู่ในภาวะที่ผิดไปจากปกติ การเปิดห้างสิ่งสำคัญคือต้องไม่มีคนมากจนเกินควร ห้างที่จะเปิดเหมือนวันแย่งซื้อเหล้าไม่ได้เลยเด็ดขาด"
"อันดับแรกจำนวนคน ส่วนตัวผมเองคิดว่าแรกเริ่มเปิดห้างอาจไม่มาก เพราะเคยชินชีวิตเป็นเดือน และมีตัวอย่างให้เห็นอย่างอู่ฮั่น หลังเปิดคนน้อยมาก อีกอย่างก็มาตรการเดิม เมื่อไหร่คุณอยู่ในชุมชนต้องใส่หน้ากากและล้างมือ อันนี้เป็นมาตรการที่สำคัญ"
"และทราบว่ารัฐบาลจะให้เข้าไปเป็นชุดๆ ชุดนึงไม่ควรอยู่นานเกิน 2 ชม. เขาคิดคำนวณมามากแล้ว แต่คงไม่สตริ๊กมาก อย่างคร่าวๆ ห้างที่มีพื้นที่เยอะ ควรเข้ามาชุดนึง 200-250 คน สองชม.ก็มีการประกาศให้ถอยและชุดอื่นมาแทน เจ้าของห้างคงต้องมีระบบและมาตรการ ให้รปภ.ตรวจเช็กดู ตอนนี้กำลังอยู่ในช่วงคิดว่าควรเปิดห้างแบบไหนดีที่สุด"
คนถามว่าถ้ามีคนฝ่าฝืนจะลงโทษเขามั้ย?
"ผมว่าการตักเตือนก็เป็นการลงโทษอย่างหนึ่ง ที่ผ่านมา 3 เดือน ผมพูดเสมอว่าคนไทยเรามีระเบียบวินัย ต้องยอมรับว่าการอยู่ห่าง 1-2 เมตรบางทีทำยาก อย่างคนอยู่ออฟฟิศเดียวกัน พื้นที่ออฟฟิศก็จำกัด จะรักษาระยะยังไง ทุกมาตรการสำคัญที่สุด แต่อะไรสำคัญที่สุดคือหน้ากากและล้างมือ เว้นระยะห่างก็สำคัญแต่อาจไม่ที่สุดเพราะมันทำได้ไม่มาก"
ตลาดนัดคนแน่น คุณหมอแนะนำควรทำยังไง?
"คนแน่นก็พยายามเลี่ยงหน่อย คือกระจายไปทั่่วๆ เดือนกว่าๆ ที่ผ่านมา ผมก็เข้าตลาดสดก็ยังเหมือนเดิม (หัวเราะ) อันที่ยากที่สุดคือรักษาระยะห่าง"
ร้านอาหารจะให้เปิด บางร้านถูกปิดไปแล้วเพราะไม่รักษาระยะห่าง แต่อันนั้นเป็นร้านอาหารโล่งแจ้ง แต่ร้านอาหารที่มีแอร์ กำลังจะให้เปิดวันที่ 17 พ.ค.นี้ แนะนำเจ้าของร้านยังไง?
"การเข้าไปในร้านที่มีคนเยอะๆ ความเสี่ยงเพิ่มขึ้น มากน้อยแค่ไหน เสี่ยงสองทาง ทางแรกคือตัวเอง อีกทางคือแม่ค้าพ่อค้าที่ขายเรา ที่ใกล้ชิดเรา เขาต้องใส่หน้ากาก ล้างมือบ่อยๆ ด้วยเหมือนกัน บวกกับเว้นระยะห่างสองเมตรได้ยิ่งดี แต่จะเห็นว่าบางทีทำได้ยาก"
ร้านเคยเปิดแอร์ เขาปิดแอร์ขายดีมั้ย?
"หลายแห่งจะเห็นว่าเขามีฉากกั้น อยู่กันคนละมุม อันนี้ดีขึ้นเยอะ ผมคิดว่าร้านที่เปิดแอร์คือหนึ่งอย่าพ่นแอร์แรงมาก เก็บความเย็นไว้บ้าง เพียงแต่ให้ลูกค้าสบาย ลูกค้ารีบกินแล้วก็รีบไป"
ภาพที่เป็นข่าวทำให้เราหลายคนตกใจ วันนึงเห็นยามเช้าของรถไฟฟ้าบีทีเอส สยองขึ้นมาทันที จะส่งผลยังไง?
"หลังเปิดวันที่ 3 แล้ว ออฟฟิศหลายแห่งก็เริ่มเปิด ช่างตัดผม ร้านอาหาร ก็เริ่มไปทำงาน สิ่งแรกคือเราลดจำนวนคนได้มั้ย มันไม่ได้ เพราะเขาต้องไปทำงาน ทำมาหากิน เว้นระยะห่าง 2 เมตรเป็นไปไม่ได้ ก็เหลืออย่างที่คุยกัน ว่าหน้ากากสำคัญมาก ประเด็นคือในรถไฟฟ้าที่รถอัดแน่น มีมั้ยที่มีคนเป็นและแพร่เชื้อให้เรา มีข้อมูลในกรุงเทพฯ ไปตรวจค้นเชิงรุก พนักงานรถเมล์ แท็กซี่ ไปรษณีย์ วินมอเตอร์ไซค์ ตั้งแต่ 16 เม.ย. จนถึงสองสามวันที่ผ่านมา ปรากฎว่าเขาทำการตรวจคนแข็งแรงดีหมดเลยนะ 3,580 คน เจอ 1 คน"
แต่ภาพในนั้นน่ากลัว?
"ถามว่าเจอ 1 คน คนนี้อยู่ในรถไฟฟ้าได้มั้ย ได้ อยู่ในรถเมล์ได้มั้ย ได้ เดินอยู่ตามถนนได้มั้ย ได้ แต่ถ้าคนๆ นี้ใส่หน้ากาก โอกาสแพร่เชื้อลดลง 1 พันเท่า คนๆ นี้เขาแข็งแรงดี ไม่ไอ สิ่งที่เรากลัวที่สุดคือคนเป็นโควิดที่ไม่มีอาการ ไม่ไอ เขาแพร่เชื้อได้แต่แพร่ได้น้อย เขาไม่ไอ ไม่มีน้ำมูก ไม่จาม คนๆ นี้ถ้าอยู่ในสังคม ใส่หน้ากาก ลดการแพร่เชื้อได้เยอะมาก ถ้าเราอยู่ใกล้เขาแล้วใส่หน้ากากอีกเราก็โอกาสติดเชื้อน้อยมากอีก"
ใส่หน้ากากขึ้นรถตอนเช้า และไปทำงาน ควรใส่หน้ากากตอนกลับมั้ย?
"ถ้าเปลี่ยนได้ก็ดี เพราะเราอยู่ในชุมชนคนเยอะๆ เราไม่รู้ว่าจะไปเจอคนที่เป็นชนิดไม่มีอาการมั้ย หน้ากากผ้าถ้าเป็นไปได้พกหลายอันและสลับใช้ เพราะหน้ากากผ้าซักได้"
การยืนเบียดสัมผัสเป็นอะไรมั้ย?
"ตัวนี่ไม่เป็นไร แต่ไปถึงเราต้องโหนราวโหนอะไรต่างๆ ถึงออฟฟิศปั๊บอย่างแรกต้องล้างมือ สองถ้าเป็นหน้ากากผ้า เปลี่ยนซะก็ดี"
หลายคนสับสนกับการออกกำลังกาย ?
"การออกกำลังกายถ้าใส่หน้ากากวิ่งออกแรงเยอะๆ ออกซิเจนไม่พอ ถ้ารู้สึกเหนื่อยให้หยุดไว้ก่อน อย่าฝืน สองถ้ามีอายุใช้วิธีเดิน รำไทเก็ก อันนี้คุณใส่ได้ ไม่ต้องใช้แรงมากจนเกินไป"
หมอแนะนำหน่อยว่าคนวิ่งในสวนสาธารณะควรใส่หรือไม่ใส่?
"ช่วงนี้กรณีต้องออกกำลังกายก็อาจไม่เท่าเดิม ถ้าเดินใส่ได้ และควรใส่ ถ้าวิ่งจ๊อกกิ้งช้าๆ นิดๆ ใส่หรือไม่ใส่ก้ได้ แต่ถ้าวิ่งจ๊อกกิ้งเร็วไม่ได้ วิ่งให้ห่างคนอื่นเยอะๆ"
บางคนติดนิสัย พอวิ่งแล้วมานั่งคุยกันเสวนา?
"จริงๆ แล้วห้ามการพูดคงเป็นไปไม่ได้ วันนี้มาขอเจ๊าะแจ๊ะหน่อย ก็ขอให้นั่งห่างๆ กัน"
ในช่วงที่เปิดอะไรต่างๆ นานา จะมีการขยายมาตรการเชิงรุก คืออะไร?
"คือการที่ทางการแพทย์ ได้เข้าไปตรวจเชื้อ ในกรุงเทพฯ มีการนำร่องไปแล้ว 3 พันกว่าคนเจอ 1 คน จังหวัดต่างๆ อาจต้องไปทำ แต่ทำในกลุ่มที่มีความเสี่ยง เช่นต่างจังหวัด ถ้ารถเมล์ วินมอเตอร์ไซค์ ซึ่งเป็นกลุ่มที่คนอยู่กันเยอะๆ อันนี้จะได้ผลดีกว่า สองสามวันที่ผ่านมา หลังจากคลายล็อก ตัวเลขเหลือหลัก 1 เท่าที่สังเกตเห็นเริ่มคลายหน้ากาก อันนี้ไม่ได้นะ สำคัญมาก"
บางแห่งการเมืองนำการแพทย์ บางแห่งการแพทย์นำการเมือง?
"อยากเรียนให้ทราบว่าเราต่อสู้กับโรคนี้ก่อนปีใหม่นะ ต่อสู้เงียบๆ เราต่อสู้และวางแผนมานานพอสมควร เมื่อเราได้สัญญาณบางอย่างจากประเทศจีนว่ามีกลุ่มก้อนปอดบวมที่อู่ฮั่น ข่าวออกมาน้อย แต่ด้วยความมีสัมพันธภาพ ระหว่างหมอไทยหมอจีนก็ถามกันอยู่เรื่อยๆ เขาก็บอกว่าอาจมีปัญหา แต่ไม่ได้บอกมากกว่านี้"
"ด้วยสัมผัสที่หกที่ทำงานมานานก็รู้แล้วว่ามีปัญหา เริ่มวางแผน ให้ภาครัฐบาล ว่าชักมีปัญหาต้องเตรียมตัว พอ 3 ม.ค. สาธารณสุขไปตั้งเครื่องเทอร์โมสแกนที่สนามบิน เราทำงานพร้อมกับเวียดนาม ไต้หวัน เขาก็จัดการขึ้นเหมือนกันในวันเดียวกัน เริ่มได้ข้อมูลเชิงรุกเชิงรับจากจีนว่าตายกันเยอะ เราก็เริ่มเดาว่าสงสัยเป็นเชื้อใหม่แน่ เรานั่งคุยกันเกือบทุกวัน จนเราเริ่มมีคนจีนมาเที่ยวแล้วป่วย และตรวจเชื้อ"
"ซึ่งตอนนั้นเราไม่รู้ว่าเชื้ออะไร เขาเอาเชื้อไปถอดรหัสและจุฬาลงกรณ์เอาเชื้อไปเทียบกับเชื้อโคโรนาที่มาจากค้างคาว อยู่ในสต็อกที่เขาเก็บไว้ และเหมือนกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ แล้วสุดท้ายไม่กี่วันหลังจากนั้น จีนก็ประกาศ เราก็เอาของเขามาเทียบอีกที ตรงพอดีเลย"
สิงคโปร์ เวียดนาม เรา จีน การแพทย์นำการเมือง?
"ถูกต้อง"
ทำไมอเมริกา อิตาลี บราซิล ฝรั่งเศส สเปน อังกฤษ ทำไมเขารุนแรง?
"ที่วิเคราะห์ได้ข้อหนึ่งคือประมาท เขาบอกเหมือนไข้หวัดใหญ่นี่แหละ อย่าไปกังวลมาก สองเขามุ่งไปทางเศรษฐกิจมากกว่า ทุกวันนี้เขาก็มุ่งอยู่ อีกข้อที่เขาประมาทคือเขามีเทคโนโลยี มีเงิน มีทุกอย่าง แต่นึกไม่ถึงว่าปัญหาจะใหญ่ขนาดนี้"
หลายคนห่วงเวฟที่สอง ถ้าไม่ให้เกิดเวฟสองต้องปฏิบัติตนยังไง?
"เวฟสองจะเกิดขึนก็ต่อเมื่อมีเชื้อไฟมาเติม ซึ่งขณะนี้ถามว่ามีเชื้อไฟมาเติมมั้ย มีนะครับ เราเห็นแล้ว ว่าคนไทยที่อยู่เมืองนอก กลับเข้ามาวันนี้ถึงสิ้นเดือน 7 พันคน ในส่วนตัวของผม คนไทยเขาอยากกลับบ้าน คุณไปตกระกำลำบากในต่างประเทศเขาไม่สนใจคุณหรอก กลับมาก็ขอให้อยู่ในกฎระเบียบวินัย ต้องอยู่ในสถานที่กักกันจนเซฟ แล้วออกมาสู่ชุมชน ตรงนี้เรามีมาตรการต่างๆ"
"แต่ที่เรากังวลคือภาคใต้ ถ้าเข้ามาตามด่านเราไม่เคยกลัว เราดูแล จับไปอยู่ในสถานที่ แต่ที่เข้ามาโดยไม่ผ่านด่าน อันนี้ขอชื่นชมตม.ภาคใต้ที่ไปตามเก็บมาอยู่ศูนย์กักกันให้ได้ ซึ่งอันนี้เป็นเรื่องที่ดีมาก ไม่งั้นกลุ่มเหล่านี้จะไปกระจายอยู่ที่ไหนไม่รู้ สองเราซึ่งฝึกจนขณะนี้เรามีการปฏิบัติเป็นชีวิตประจำวันแล้ว คือการใส่หน้ากาก ล้างมือ การเว้นระยะห่าง ซึ่งอันนี้เป็นมาตรการที่ต้องทำต่อไปให้เป็นปกติ แม้วันนี้เราต้องเปิดหลายอย่าง เพราะความเป็นอยู่ ปากท้องคนไทยก็สำคัญ"
นิว นอร์มอล ต้องทำถึงแค่ไหน?
"จนกว่าจะมีวัคซีนมาช่วย จริงๆ วัคซีนตามปกติตัวนึง 5-7 ปี ลัดขั้้นตอนไม่ได้ แต่ตอนนี้ขั้นตอนมันมี ก็ลัดได้ คาดว่า 1 ปี"
