พ่อแม่เลี้ยงบวก : เปิดกระโปรงเพื่อน

พ่อ : แม่น้องนุ่นโทรมาบอกว่า ปานไปแกล้งเปิดเปิดกระโปรงลูกเค้า ปานทำจริงๆหรือเปล่าลูก?

ลูกชาย : ผมกับเพื่อนๆก็แค่แกล้งเค้าเล่นสนุกๆน่ะพ่อ

พ่อ : ลูกกับเพื่อนๆอาจเห็นเป็นเรื่องสนุกที่ทำให้คนอื่นได้อาย แต่คนที่โดนแกล้งเขาเสียใจร้องไห้จะไม่ยอมไปโรงเรียนวันนี้

ลูกชาย : อ้าว! จริงเหรอครับ?

พ่อ : ไม่คิดว่ามันจะเลยเถิดใช่ไหม? รู้เรื่องแล้วปานรู้สึกยังไงลูก?

ลูกชาย : ก็.....รู้สึกไม่ดีครับ

พ่อ : พ่อไม่อยากให้ลูกรังแกเพื่อนผู้หญิงแบบนี้อีก ปานเป็นลูกผู้ชายต้องให้เกียรติผู้หญิงเค้าด้วย เราก็มีน้องสาว ถ้าปิ่นถูกเพื่อนๆเค้าแกล้งเปิดกระโปรงแล้วยังโดนล้ออีก ลูกคิดว่าน้องจะเสียใจไหม? ลูกก็คงโกรธที่น้องโดนรังแกด้วยใช่ไหม?

ลูกชาย : ใช่ครับ นุ่นคงโกรธผมมากๆเลย

พ่อ : โทรไปขอโทษเพื่อนซะ เขาจะได้รู้สึกดีขึ้น

ลูกชาย : ผมจะโทรเดี๋ยวนี้เลยครับ

หมอเหมียวชวนคุย

พ่อแม่ที่มีลูกชายควรสอนลูกให้ปฏิบัติต่อเพื่อนผู้หญิงอย่างสุภาพให้เกียรตินะคะ หากลูกมีพฤติกรรมไม่เหมาะสมต่อผู้หญิง พ่อแม่ไม่ควรนิ่งเฉยหรือมองว่าเป็นการเล่นแกล้งกันของเด็กๆ แต่ควรควรสอนให้ลูกเข้าใจถึงความรู้สึกและผลกระทบที่ผู้หญิงจะได้รับ จะทำให้เด็กเข้าใจการวางตัวต่อกันอย่างเหมาะสม ในทำนองเดียวกันพ่อแม่ที่มีลูกสาวก็ควรสอนให้ลูกวางตัวให้เหมาะสมต่อผู้ชายเช่นกันค่ะ

เมื่อลูกชายเปิดกระโปรงเพื่อน

เด็กวัย 7-15 ปี มีความอยากรู้อยากเห็นในเรื่องต่างๆรอบตัว รวมถึงความแตกต่างระหว่างหญิงชาย เด็กชายจึงอาจมีพฤติกรรมแอบดูแม่หรือพี่สาวอาบน้ำ แอบเปิดกระโปรงเพื่อน หรือใช้กระจกเงาแอบส่องใต้กระโปรงเพื่อนผู้หญิง ซึ่งถ้าจับได้พ่อแม่มักจะดุว่ารุนแรง หรือที่โรงเรียนเด็กอาจถูกครูตี หรือทำโทษประจานให้ยืนหน้าชั้น ซึ่งการทำโทษให้ได้อาย ไม่ใช่การแก้ไขปัญหาอย่างแท้จริง เพราะเมื่อเด็กยังอยากรู้เรื่องเพศ และไม่มีใครสอนหรือให้คำชี้แนะที่ดีให้เด็กแก่น เกเรอาจหวนมาทำพฤติกรรมนี้อีก

ส่วนเด็กที่มีจิตใจอ่อนไหวอาจจะอายเพื่อนมาก เมื่อถูกล้ออาจเกิดปมปัญหาในเรื่องเพศ ทางที่ดีจึงควรใช้แนวทางการป้องกันมากกว่าการลงโทษ โดยการให้ความรู้เรื่องเพศศึกษาเพื่อตอบสนองต่อความอยากรู้อยากเห็นของเด็ก การให้ความรู้จะช่วยให้เด็กมีความเข้าใจในเรื่องเพศและความแตกต่างระหว่างหญิงชายอย่างถูกต้อง เห็นเป็นเรื่องธรรมชาติของการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ ไม่ใช่เรื่องลับเร้นให้ต้องคอยแอบดู

นอกจากนี้ พ่อแม่และครูควรสอนให้เด็กเข้าใจเรื่องบทบาทหญิงชายและการปฏิบัติตัวต่อกันอย่างสุภาพ ให้เกียรติควบคู่กับการสอนเพศศึกษาด้วย ในกรณีเด็กผู้ชาย พ่อแม่ควรฝึกสอนให้ลูกปฏิบัติตัวต่อพี่สาว น้องสาว เพื่อนผู้หญิงอย่างให้เกียรติ เช่น ไม่รังแกเพื่อนผู้หญิง ไม่ใช้กำลัง ไม่พูดจาหยาบคาย ช่วยเหลือผู้หญิง ในกรณีเด็กผู้หญิง ก็ให้ปฏิบัติต่ออีกฝ่ายอย่างสุภาพเช่นเดียวกัน การให้ความรู้ที่ถูกต้องจะช่วยลดพฤติกรรมทางเพศที่ไม่เหมาะสมระหว่างเด็กให้ลดลง

ควรทำ

• ควรสอนอย่างจริงจัง ให้ลูกชายปฏิบัติต่อพี่สาว น้องสาว เพื่อนผู้หญิงด้วยความสุภาพให้เกียรติ เมื่อเห็นพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมจะต้องไม่ปล่อยทิ้งไว้ อย่าเห็นว่าเป็นการเล่นกันแบบเด็กๆ และถ้ามีลูกสาวก็ต้องสอนให้ปฏิบัติต่อพี่ชาย น้องชาย เพื่อนผู้ชายด้วยความสุภาพ ให้เกียรติ เช่นกัน

• ต้นแบบที่ดีของพ่อแม่ที่ให้เกียรติและสุภาพต่อกัน เด็กจะเรียนรู้บทบาทหญิงชายและเลียนแบบได้ง่าย

• การฝึกให้เด็กเข้าใจความรู้สึกถึงความอาย ความเสียใจ ความผิดหวัง ความน้อยใจ ความโกรธ ของคนรอบข้าง จะช่วยให้ปฏิบัติต่อคนอื่นด้วยท่าทีที่สุภาพและเคารพผู้อื่น

• การชี้นำให้เด็กได้คิดไตร่ตรอง ถึงผลที่จะเกิดขึ้นเมื่อกระทำการสิ่งใดสิ่งหนึ่ง จะช่วยให้เด็ก มองเหตุการณ์ไปข้างหน้าได้ไกล

ไม่ควรทำ

• พ่อแม่ที่เข้มงวด ปิดกั้นหรือลงโทษรุนแรงมากเมื่อเด็กสนใจเรื่องเพศ อาจปิดกั้นการเรียนรู้และพัฒนาการทางเพศปกติของเด็กได้

* หัวใจการเลี้ยงดู

สอนเพศศึกษาและบทบาทหญิง-ชาย เพื่อให้ลูกเข้าใจ และปฏิบัติต่อเพื่อนอย่างสุภาพและให้เกียรติ

จัดทำข้อมูลโดย : นพ.ประเวช ตันติพิวัฒนสกุล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข แผนงานสร้างเสริมสุขภาพจิตเพื่อสุขภาวะสังคมไทย

สนับสนุนโดย : สำนักกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 166 ตุลาคม 2557 โดย แผนงานสร้างเสริมสุขภาพจิตเพื่อสุขภาวะสังคมไทย)