ผัก ผลไม้ มีวิตามิน เกลือแร่ และสารอาหารสำคัญ ที่จำเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างมาก การรับประทานผัก ผลไม้ จะต้องรับประทานให้หลากหลาย เพื่อให้ร่างกายได้ประโยชน์ครบถ้วน
ผัก ผลไม้ ทั้ง 5 สีที่มีการจัดแบ่งไว้นั้น ล้วนมีคุณค่าและประโยชน์แตกต่างกัน ดังนี้
สีขาว พบได้ในผักผลไม้ เช่น ผักกาดขาว กระเทียม เห็ด ดอกแค หอมใหญ่ มังคุด ลำไย กล้วย ซึ่งมีสารอาหารที่ช่วยเสริมสร้างร่างกายให้แข็งแรง เช่น กระเทียมมีสารอัลลิซิน มีคุณสมบัติในการลดปริมาณโคเลสเตอรอลและไตรกลีเซอร์ไรด์ ทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตในร่างกายดี ช่วยลดอันตรายของโรคหลอดเลือดหัวใจวายเฉียบพลัน นอกจากนี้สารอัลลิซินยังช่วยลดการอักเสบ มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และช่วยลดน้ำตาลกลูโคสในเลือด ขณะที่ดอกแคก็มีวิตามินซีสูง ช่วยป้องกันโรคหวัด
สีเขียว พบมากที่สุดในผักผลไม้ต่างๆ เช่น บร็อคโคลี คะน้า กวางตุ้ง ผักบุ้ง กะหล่ำปลี ฝรั่ง ชมพู่เขียว ผักผลไม้สีเขียวเหล่านี้มีสารไอโซไธโอไซยาเนท สารลูทีน สารซีแซนทีน สารแคทิชิน รวมทั้งคลอโรฟิล ซึ่งช่วยทำให้เซลล์สามารถทำงานได้ดีขึ้น ช่วยในการสร้างพลังงาน ช่วยกำจัดสารตกค้างในร่างกาย ลดการสะสมของสารพิษ บำรุงสายตา และช่วยในการทำงานของปอด หลอดเลือดแดง และตับอีกด้วย
สีหลืองหรือสีส้ม ผักผลไม้พวกนี้ ได้แก่ ฟักทอง แครอท ข้าวโพด ส้ม สับปะรด ทุเรียน มะละกอสุก มีสารเบต้าแคโรทีนจำนวนมาก ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต่อต้านมะเร็ง และเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันโรคให้แข็งแรงยิ่งขึ้น รวมทั้งมีวิตามินเอ ช่วยบำรุงสายตา ช่วยลดความเสี่ยงต่อมะเร็งปอดและลำไส้ เสริมสร้างการทำงานของระบบประสาท ลดโคเลสเตอรอล ป้องกันประสาทตาเสื่อม ช่วยบำรุงผิวพรรณ และชะลอความชรา
สีม่วงหรือน้ำเงิน ผักผลไม้ที่มีสีเหล่านี้ เช่น กะหล่ำปลีม่วง มะเขือม่วง ข้าวโพดม่วง มันสีม่วง องุ่น มีสารแอนโทไซยานิน ซึ่งมีฤทธิ์เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันการเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ เช่นโรคเกี่ยวกับหลอดเลือดหัวใจ มะเร็ง เบาหวาน ชะลอการเสื่อมของเซลล์ เสริมสร้างการทำงานของสมอง ช่วยในการมองเห็น ลดการอักเสบของผิว และช่วยเรื่องระบบขับถ่ายปัสสาวะ รวมทั้งยังมีสารเบต้าแคโรทีนด้วย
สีแดง ผักผลไม้ที่มีสีแดง เช่น มะเขือเทศ ทับทิม แอปเปิ้ล สตรอเบอร์รี่ เชอร์รี่ มีสารไลโคปีน กรดเอลลาจิก แอนโทไซยานิน และกรดแกลลิก ช่วยทำให้ระบบการทำงานของต่อมลูกหมากดีขึ้น และอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็งอีกหลายชนิด รวมทั้งช่วยชะลอการเสื่อมสภาพของเซลล์ ช่วยฟื้นฟูและบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่ง และมีวิตามินซีสูง ช่วยป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยเรื่องระบบขับถ่าย ปัสสาวะอักเสบ และเรื่องความจำ
(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 146 กุมภาพันธ์ 2556 โดย ปุยฝ้าย)