สมุนไพรไม้เป็นยา : ฟักข้าว พืชมหัศจรรย์ต้านมะเร็ง

ฟักข้าว เป็นพืชอยู่ในวงศ์แตงกวาและมะระ มีชื่อเรียกอื่นๆในบ้านเรา คือ ขี้กาเครือ ผักข้าว มะข้าว ผลของฟักข้าวมี 2 ชนิด คือ ทรงกลมและทรงรี ผลฟักข้าวมีเปลือกหนา เปลือกผลอ่อนสีเขียวมีหนามถี่ เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีส้มแก่หรือแดง แต่ละผลหนักตั้งแต่ 0.5-2 กิโลกรัม

เนื้อในหนามีสีส้ม มีเมล็ด เนื้อผลสุกกินได้ รสชาติเนื้อฟักข้าวเหมือนมะละกอ คนไทยจึงนิยมนำมาลวกหรือต้มให้สุก จิ้มน้ำพริก หรือใส่แกง ส่วนใบอ่อนนำมานึ่งหรือลวกให้สุกกินกับน้ำพริก หรือนำไปปรุงเป็นแกง เช่น แกงแค เป็นต้น

ที่ประเทศเวียดนามใช้เยื่อสีแดงและเมล็ดเป็นยา โดยใช้เมล็ดแก่บดแห้งผสมน้ำมันหรือน้ำส้มสายชูเล็กน้อย ทาบริเวณที่มีอาการ ส่วนประเทศจีนใช้เมล็ดแก่ของฟักข้าวเป็นยามานานกว่า 1,200 ปี ใช้บำบัดอาการอักเสบบวม กลากเกลื้อน ฝี อาการฟกช้ำ ริดสีดวง แก้ท้องเสีย อาการผื่นคันและโรคผิวหนังติดเชื้อต่างๆ ทั้งในมนุษย์และสัตว์

งานวิจัยในประเทศจีนพบว่า โปรตีนจากเมล็ดมีความสามารถต้านอนุมูลอิสระและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเซลล์ตับ และมีฤทธิ์ป้องกันมะเร็ง นอกจากนี้ เมล็ดฟักข้าวยังเป็นส่วนผสมของยาแก้ปวดกล้ามเนื้อและคลายกล้ามเนื้อในเครื่องยาจีนหลายตำรับ

มีการวิจัยในประเทศญี่ปุ่น พบว่า โปรตีนจากสารสกัดน้ำของผลฟักข้าว ช่วยยับยั้งการเจริญของก้อนมะเร็งลำไส้ใหญ่ในหนูทดลอง

สำหรับประเทศไทย มีงานวิจัยของมหาวิทยาลัยมหิดลเกี่ยวกับสรรพคุณของเมล็ดฟักข้าว ว่าพบโปรตีนที่มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อเอชไอวี-เอดส์ และยับยั้งเซลล์มะเร็ง (จดสิทธิบัตรในประเทศไทยแล้ว)

โดยสรุปแล้วงานวิจัยของไทยและต่างประเทศพบว่า เมล็ดแก่ของฟักข้าวมีโปรตีน มอร์มอโคลชิน-เอส และโคลชินิน-บี มีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของไรโบโซม ซึ่งเป็นแหล่งผลิตกรดอะมิโน และต้านการเจริญของเซลล์มะเร็งหลายชนิด และเยื่อเมล็ดฟักข้าวมีไลโคพีน มากกว่าผลไม้อื่นๆ ทุกชนิด จึงช่วยต้านมะเร็งได้ดีที่สุด

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 141 กันยายน 2555 โดย เก้า มกรา)