ข่าวการฆ่าตัวตายด้วยสาเหตุต่างๆ ทำให้รู้สึกว่าคนยุคนี้จิตใจเปราะบางเกินไป และที่สำคัญคือไม่เห็นคุณค่าของการได้เกิดมาเป็นมนุษย์ มีเกร็ดเล็กน้อยที่เกี่ยวกับเรื่องฆ่าตัวตายที่อ่านดูแล้วน่าตกใจ เป็นรายงานจากองค์การอนามัยโลกระบุว่า ในแต่ละปีมีคนฆ่าตัวตายสำเร็จมากกว่า 1 ล้านคน (ขณะที่ตัวเลขคนที่ฆ่าตัวตายไม่สำเร็จมากกว่าหลายเท่าตัว) หรือคิดเฉลี่ย 40 วินาทีมีคนคิดสั้นฆ่าตัวตาย 1 คน โดยการฆ่าตัวตายติดอันดับ 1 ใน 10 ของสาเหตุการตายของประชากรโลกทีเดียว
คนคิดสั้นเหล่านี้อยู่ในระหว่างอายุ 15-35 ปีเท่านั้น ซึ่งเป็นช่วงชีวิตที่สดใส สามารถเก็บเกี่ยวความสุขจากมุมเล็กๆ ในชีวิตได้อีกมาก โดยในรายงานยังระบุว่าผู้ชายฆ่าตัวตายได้ สำเร็จมากกว่าผู้หญิงถึง 3 เท่าทีเดียว
อย่าลืมว่ากว่าจะเกิดและโตขึ้นมาเป็นผู้เป็นคนนั้น พ่อแม่ผู้ให้กำเนิดทุ่มเททั้งชีวิตและจิตใจเพื่อลูกรักมากเพียงใด การคิดสั้นเพียงแค่ชั่ววูบนั้นส่งผลกระทบถึงจิตใจผู้คนรอบ ข้างที่ต้องสูญเสียคนที่รักไปอย่างไม่มีวันกลับ
พระท่านสอนว่าสรรพสัตว์ที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์นั้นจงภูมิใจเถิด เพราะการได้เกิดเป็นมนุษย์นั้นไม่ง่ายเลย และยังได้มีโอกาสสร้างบุญกุศล เพราะแม้แต่สัตว์หรือเทวดายังต้องอาศัยผลบุญของมนุษย์ที่อุทิศไปให้
เมื่อเกิดเป็นคนแสนจะยากแล้ว ก็ควรจะภูมิใจในความเป็นคน อย่าให้อาย ‘แอนดรูว์ สมิธ’ ที่เกิดมาเป็นหุ่นยนต์ เพียงกาย แต่ใจกลับอยากเป็นมนุษย์ และแอนดรูว์ต้องใช้ เวลาต่อสู้นานถึง 200 ปี เพื่อจะเป็นมนุษย์โดยสมบูรณ์
นั่นคือที่มาของเรื่อง The Bicentennial Man หรือชื่อภาษาไทยว่า ‘บุรุษสองศตวรรษ’ เป็นภาพยนตร์ที่สร้างใน ปี 1999 ดัดแปลงเนื้อเรื่องมาจากเรื่องสั้น The Positronic Man ที่แต่งโดยไอแซค อาชิมอฟ และโรเบิร์ต ซิลเวอณ์เบิร์ก
บุรุษสองศตวรรษเป็นเรื่องราวในยุคศตวรรษแรกของสหัสวรรษใหม่ ซึ่งมีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีมาก มีการสร้างหุ่นยนต์ขึ้นเป็นจำนวนมาก เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่มนุษย์ หนึ่งในนั้นคือหุ่นยนต์แอนดรอยด์ รุ่น NDR-114 ที่ถูกตั้งโปรแกรมให้ทำงานเป็นคนรับใช้ของมนุษย์
ริชาร์ด มาร์ตินได้ซื้อหุ่นยนต์แอนดรอยด์มาตัวหนึ่งเพื่อเป็นของขวัญให้กับครอบครัว มันถูกตั้งชื่อว่า ‘แอนดรูว์’ ซึ่งมีหน้าที่เสมือน ‘เครื่องใช้ภายในบ้าน’ ที่ทำงานรับใช้สารพัด ทั้งงานบ้าน ทำอาหาร และเลี้ยงดูลูกสาวของริชาร์ด 2 คนคือ อแมนด้าและเกรซ ซึ่งแอนดรูว์จะเรียกว่า ‘คุณหนูเล็ก’
ริชาร์ดและคุณหนูเล็ก ให้ความสนิทสนมกับแอนดรูว์เสมือนเป็นสมาชิกคนหนึ่งในครอบครัวทีเดียว ทั้งสองคนพยายามสอนทุกเรื่องราวของมนุษย์ให้กับแอนดรูว์ได้เรียนรู้
วันหนึ่งแอนดรูว์ทำตุ๊กตาม้าที่ทำจากแก้วของคุณหนูเล็กแตก ทำให้คุณหนูเล็กรู้สึกโกรธแอนดรูว์ แต่ด้วยความที่อยากจะให้คุณหนูเล็กมีความสุข แอนดรูว์จึงเริ่มศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับเรื่องของม้าและการแกะสลักไม้ จนในที่สุด เขาก็สามารถแกะสลักม้าไม้ที่เหมือนกับตัวเดิมมามอบให้คุณหนูเล็ก
เมื่อริชาร์ดได้เห็นสิ่งประดิษฐ์ของแอนดรูว์ ทำให้เขาตระหนักว่ามันมิใช่หุ่นยนต์ธรรมดา แต่สามารถพัฒนาตัวเองได้เหมือนมนุษย์ เขาจึงปล่อยให้แอนดรูว์คิดสร้างสรรค์งานประดิษฐ์ต่างๆจนเต็มบ้าน กระทั่งแอนดรูว์สามารถสร้างรายได้เป็นจำนวนมากจากสิ่งประดิษฐ์เหล่านี้ ขณะเดียวกันริชาร์ดก็พยายามสอนทุกอย่างที่เกี่ยวกับความเป็นมนุษย์ให้กับแอนดรูว์
วันเวลาผ่านไปคุณหนูเล็กซึ่งเติบโตเป็นสาวก็เข้าพิธีแต่งงาน แอนดรูว์ได้มีโอกาสสวมเสื้อผ้าเป็นครั้งแรก และไปทำใบหน้าให้สามารถยิ้มได้ด้วย และนั่นเป็นก้าวแรกของการเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเป็นมนุษย์ของเขา
แล้ววันหนึ่งแอนดรูว์ก็เดินไปบอกริชาร์ดว่า ขอซื้ออิสรภาพด้วยเงินทั้งหมดที่เขามีอยู่ในธนาคาร นาทีนั้น ริชาร์ดก็ตระหนักว่าแอนดรูว์มีความคิดเป็นมนุษย์มากกว่าที่จะรั้งเอาไว้ให้เป็นเพียงหุ่นยนต์รับใช้ในบ้านเท่านั้น
ในที่สุดแอนดรูว์ก็ได้รับอิสรภาพ และเป็นครั้งแรกในชีวิตที่ต้องแยกจากครอบครัวสมิธมาปลูกบ้านอยู่ตามลำพัง วันเวลาผ่านไป 16 ปีหลังจากที่ริชาร์ดเสียชีวิตแล้ว แอนดรูว์ก็ใช้เวลาที่เหลือไปกับการเดินทางทั่วโลกเพื่อค้นหา ‘เพื่อน’ หรือหุ่นยนต์รุ่นเดียวกับตน แต่ที่เขาพบก็คือซากหุ่นยนต์ที่ใช้งานไม่ได้แล้ว
แต่เมื่อแอนดรูว์เดินทางมาถึงซานฟรานซิสโก เขาได้พบกับ ‘รูเพิร์ต เบิร์น’ นักประดิษฐ์หุ่นยนต์ที่มีความสามารถมาก รูเพิร์ตได้ปรับรูปลักษณ์ภายนอกของแอนดรูว์จากเนื้อเหล็กที่ห่อหุ้มร่างกาย มาเป็นเนื้อหนังที่เหมือนมนุษย์มากที่สุด
แอนดรูว์ดีใจมากจนต้องกลับไปหาครอบครัวสมิธ แต่ทว่าตอนนี้คุณหนูเล็กได้กลับกลายเป็นหญิงชรา และมีลูก สาวที่หน้าตาเหมือนแม่ชื่อ ‘พอช่า’ ครั้งนี้แอนดรูว์ได้สัมผัสกับความตายอีกหน เมื่อคุณหนูเล็ก เพื่อนที่ผูกพันกับเขามากที่สุด ได้เสียชีวิตลง ทำให้เขารู้สึกเสียใจมาก รำพันกับตัวเองว่า “เป็นความปวดร้าวที่ผมแสดงออกไม่ได้ ทำไมมนุษย์ที่ผมรักจะต้องตายด้วย”
เมื่อสิ้นคุณหนูเล็กแล้ว แอนดรูว์จึงเริ่มสนิทสนมกับพอช่าแทน จนกระทั่งกลายมาเป็นความรัก แม้ว่าพอช่าจะรักแอนดรูว์มากแค่ไหน แต่เธอก็รู้สึกว่าเขายังเป็นหุ่นยนต์ สิ่งนี้เองจึงเป็นแรงผลักดันให้แอนดรูว์ต่อสู้เรียกร้องสิทธิทางกฎหมาย เพื่อขอให้ศาลสั่งให้เขาเป็นมนุษย์และรับรองการแต่งงานของเขา แต่คำขอของเขาก็ได้รับการปฏิเสธ เพราะศาลเชื่อว่าร่างกายของแอนดรูว์ดำเนินชีวิตอยู่ได้ด้วยพลังงาน มิใช่เลือดเนื้อ
อย่างไรก็ตาม แอนดรูว์ก็ครองชีวิตคู่กับพอช่าเรื่อยมา จนเธอเริ่มเข้าสู่วัยชรา ขณะที่หุ่นยนต์อย่างแอนดรูว์ไม่มีการเปลี่ยนแปลงด้านสังขาร ซึ่งสร้างความกังวลแก่พอช่า มาก แต่เมื่อแอนดรูว์รู้ว่ารูเพิร์ตสามารถพัฒนาหุ่นยนต์ให้มีเลือดเนื้อเป็นคนโดยสมบูรณ์แบบ แอนดรูว์จึงไม่ลังเลที่จะทดลอง แม้รูเพิร์ตจะบอกว่าถ้าแอนดรูว์เป็นคนเมื่อใด เขาจะต้องแก่และตายเหมือนมนุษย์ทั่วไป แต่แอนดรูว์ก็ยินดีที่จะตายอย่างมนุษย์ดีกว่าจะอยู่อย่างหุ่นยนต์
แล้วแอนดรูว์ก็กลายเป็นมนุษย์ดังใจหวัง เขาเริ่มเข้าสู่ วัฏจักรชีวิตที่เริ่มแก่เท่ากับพอช่า แต่สิ่งหนึ่งที่เขาไม่ยอมหยุดคือการต่อสู้เพื่อจะเป็นมนุษย์ตามกฎหมาย โดยเขาให้เหตุผลในครั้งนี้ว่า
“ผมแก่แล้ว ผมไม่ได้เป็นอมตะอีกต่อไป ร่างกายเริ่มเสื่อมสลาย ในฐานะชายคนหนึ่ง ผมจะตายในฐานะมนุษย์ ดีกว่าอยู่ชั่วนิรันดร์ในฐานะเครื่องจักร เพื่อการยอมรับในความเป็นมนุษย์นี่คือแรงผลักดันต่อผม เพื่อผมจะได้อยู่หรือตายอย่างมีศักดิ์ศรี”
และเมื่อถึงวาระสุดท้ายที่แอนดรูว์และพอช่ากำลังจะตายพร้อมกันในโรงพยาบาล ศาลก็ได้มีคำสั่งออกมาว่า แอนดรูว์ สมิธ เป็นมนุษย์ที่แก่ที่สุดในโลกคือ 200 ปีและขอรับรองการแต่งงานของทั้งสองคน ในที่สุดแอนดรูว์ สมิธ หุ่นยนต์แอนดรอยด์ รุ่น NDR-114 ก็ได้รับการยอมรับให้เป็นมนุษย์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย หลังจาก ต่อสู้มานานถึง 200 ปี
ถึงบรรทัดนี้..อยากบอกทุกคนที่กำลังมีปัญหาชีวิตและคิดจะฆ่าตัวตายว่า
แม้ไม่ฆ่า ชีวิตนี้ก็ต้องแตกดับไปเอง การฆ่าตัวตายเป็น บาปอย่างมหันต์ และอาจไม่มีโอกาสกลับมาเกิดเป็นมนุษย์อีกเลย
(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 90 พ.ค. 51 โดย ปาณี)
