รัฐบาลตอลิบานถูกมองว่าไม่รักษาคำมั่นในการปฏิบัติต่อประชาชน โดยเฉพาะสตรีและเด็ก หลังจากยึดอำนาจได้จากรัฐบาลก่อน 2 ปีที่ผ่านมา เป็นการบังคับให้ประชาชนมีชีวิตย้อนยุค ไม่รับการพัฒนาทางโลกยุคปัจจุบัน
การห้ามเด็กและสตรีได้รับการศึกษา ถือว่าเป็นการจำกัดสิทธิของมนุษย์ในการเรียนรู้ อย่างโหดร้ายที่สุด ไม่เปิดโอกาสให้สตรีได้เป็นทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณค่า
ก่อนหน้านี้ได้ห้ามสตรีใช้บริหารห้องยิมสำหรับออกกำลังกาย ห้ามเดินเข้าสวนสาธารณะ ล่าสุด กำหนดให้ปิดร้านทำผม ร้านเสริมสวยสตรีทั่วประเทศ
นั่นจะทำให้สตรีหมดโอกาสได้ทำงาน มีอาชีพ สร้างรายได้มากถึง 6 หมื่นคน
ตอลิบานออกกฎเข้มข้นไม่ให้สตรีเปิดหน้า ต้องคลุมมิดตั้งแต่ศีรษะถึงเท้า ห้ามเดินคนเดียว ต้องมีผู้ชายสามีไปด้วยถ้าออกนอกบ้าน อ้างกฎศาสนา
ไม่มีประเทศใดจำกัดสิทธิมนุษยชนมากเท่ากับรัฐบาลตอลิบาน ทุกวันนี้ยังไม่ได้รับการรับรองจากประชาคมโลก เว้นจีนกับรัสเซียซึ่งหวังผลประโยชน์
จีนและรัสเซียต้องการความได้เปรียบเชิงภูมิรัฐศาสตร์ มีความจำเป็นต่างกัน ทั้งเส้นทางผ่านสู่ทะเล การพัฒนาแหล่งแร่สำคัญ และทรัพยากรที่อัฟกานิสถานมี
ผู้นำรัฐบาลตอลิบานไม่ใส่ใจต่อกระแสประชาคมโลก การจำกัดสิทธิ ความยากจนของประชาชน ความอดอยาก ขาดแคลนอาหารและสิ่งของจำเป็น ขาดเงิน
องค์กรความช่วยเหลือจากนานาชาติไม่ได้รับการต้อนรับ เพราะรัฐบาลตอลิบานยังห่วงต่อความมั่นคง มีปัญหากับกลุ่มก่อการร้ายเครือข่ายไอซิสซึ่งเป็นปฏิปักษ์
กลุ่มก่อการร้ายได้ก่อเหตุวางระเบิด ทำให้ชาวบ้านบาดเจ็บล้มตาย มีชีวิตอย่างลำบากทั้งปัญหาเศรษฐกิจ เงินเฟ้อ หมดหนทางที่จะพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่
มีกลุ่มซึ่งทนแรงกดขี่ แร้นแค้นไม่ไหวพยายามหนีออกนอกประเทศ กลุ่มที่เคยทำงานให้กองทหารสหรัฐฯ ช่วง 20 ปีก่อนหน้านี้พยายามหนีการไล่ล่า รัฐบาลตอลิบานไม่ได้ผ่อนปรน หรือละเว้นการล้างแค้นตามคำประกาศถูกจับได้ก็โดนฆ่า
การสั่งปิดร้านทำผม ร้านเสริมสวยในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้านี้ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของการกดขี่สิทธิสตรี การห้ามศึกษาระดับเตรียมอุดมปิดโอกาสสตรีเต็มที่
ก่อนหน้านี้ หลังจากการยึดประเทศได้ สตรียังมีโอกาสได้เรียนระดับอุดมศึกษา กั้นห้องแยกกับนักศึกษาชาย
เป็นการผ่อนปรน ก่อนจะห้ามเด็ดขาด ไม่สนใจการเดินขบวนประท้วงโดยกลุ่มสตรี ทั้งยังถูกปราบปรามด้วยกำลัง
ร้านทำผม ร้านเสริมสวยเคยเป็นแหล่งสำหรับหญิงอัฟกันได้ผ่อนคลายความเครียด แรงกดดันต่างๆ ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพจิตซึ่งหาทางเยียวยาไม่ได้
ทหารตอลิบานไม่ยอมให้ลูกสาวแต่งหน้าตา ต้องคลุมหน้าแบบ Burka and Hijab ชายตอลิบานต้องไว้หนวดเครา เป็นผู้กุมอำนาจ หน่วยรักษาความสงบมีอำนาจ
ผู้หญิงอัฟกันปัจจุบันมีหัวข้อสนทนาเรื่องการว่างงาน การกีดกันเรื่องสิทธิ ปัญหาความยากจนเนื่องจากขาดรายได้ เวลาผ่านไป โอกาสศึกษาหาความรู้ไม่มี
ผู้หญิงอัฟกันไม่สามารถนุ่งกระโปรง หรือกางเกงยีนส์ได้ อยู่ในบรรยากาศแห่งความหวาดกลัว ไม่มีใครบอกได้ว่าใครเป็นสายให้ตอลิบานหรือไม่
ต้องปิดปากเงียบ งดการคุยเรื่องการเมือง การวิพากษ์วิจารณ์ระบบตอลิบานผู้หญิงที่เป็นเจ้าสาวไม่มีโอกาสได้แต่งหน้าเพื่อให้เจ้าบ่าวได้เห็นความสวยงาม
เจ้าของร้านเสริมสวยต้องเตรียมตัวสำหรับการขาดรายได้และอาชีพ อุปกรณ์ร้านแต่งหน้าเก็บไว้สำหรับใช้ในบ้าน ความสวยไม่มีใครเห็นเพราะถูกปิดหน้า
หลังจากคำประกาศปิดร้าน มีหญิงอัฟกันกลุ่มหนึ่งเดินขบวนประท้วงในกรุงคาบูล เมืองหลวง ตะโกน “งาน อาหาร ความยุติธรรม” แต่โดนกองกำลังตอลิบานใช้รถฉีดน้ำขับไล่ พร้อมยิงปืนกระสุนอัดเสียงใส่ ทำให้ผู้เดินขบวนแตกกระจาย
เป็นความขมขื่นเมื่อหญิงอัฟกันถูกห้ามเขียนขอบตาหรือสวมวิกผม รู้สึกเจ็บปวดเมื่อเห็นนักศึกษาชายได้มีโอกาสเข้าเรียนหนังสือ หญิงอัฟกันถูกปฏิบัติให้เพียงเป็นแม่บ้าน ถ้าไม่ถูกปฏิบัติเยี่ยงทาส
อนาคตของหญิงอัฟกันจึงมืดมน ไม่มีใครจะช่วยเหลือได้ ทนต่อการกดขี่
สถานการณ์เลวร้ายตามลำดับนับตั้งแต่กองกำลังตอลิบานยึดอำนาจได้ทั่วประเทศในเดือนสิงหาคม 2021 ทหารอเมริกันหนีตายพร้อมชาวอัฟกันจำนวนหนึ่ง
หญิงอัฟกันที่หนีรอดออกนอกประเทศได้เล่าถึงเหตุการณ์ที่ไม่พึงปรารถนาและขัดต่อโลกปัจจุบัน โอกาสที่ประเทศจะอยู่ในสภาพที่ประชาชนอยู่เย็นเป็นสุขไม่มีแล้ว
การลุกฮือ หลังจะให้คืนสู่ชีวิตช่วงที่กองกำลังสหรัฐฯ และพันธมิตรคุ้มครองไม่มีความเป็นไปได้ รัฐบาลตอลิบานกุมอำนาจและกลไกของรัฐเด็ดขาด แต่ขาดเงิน
นั่นไม่เป็นปัญหาของกลุ่มผู้นำซึ่งไม่ใส่ใจต่อชีวิตความลำบากของประชาชน
ทุกวันมีเพียงกองกำลังต่อต้านตอลิบานในบางพื้นที่ห่างไกลจากส่วนกลาง แต่ขาดอาวุธและกองกำลังที่สามารถชิงอำนาจคืนได้เพราะตอลิบานมีอาวุธสารพัดและยานพาหนะที่ทหารอเมริกันทิ้งไว้ให้ใช้ได้นานหลายปี ไม่ต้องซื้อของใหม่
ชาวอัฟกันทั้งหญิงและชายซึ่งไม่ใช่ตอลิบาน จำใจต้องรับสภาพ ไม่มีทางเลือก ขอให้ไม่ถูกยิงทิ้งหรือถูกไปจับขังทรมานก็ถือว่าเป็นโชคดีแล้ว
ประชาคมโลกไม่มีหนทางช่วยเหลือ ประชาชนหลายล้านคนเสี่ยงกับการอดอยาก ความแร้นแค้น ขาดแคลน มาตรฐานชีวิตตกต่ำ ทำให้อัฟกานิสถานเป็นประเทศที่ยากจนที่สุดในโลก เงินของธนาคารกลางถูกฉกไปโดยผู้นำคนก่อน
เงินฝากไว้กับสถาบันการเงินในโลกตะวันตกโดนสหรัฐฯ สั่งอายัด ประเทศไม่มีรายได้ อัตราเงินเฟ้อสูงพร้อมกับการขาดแคลนสินค้าจำเป็น ไร้ทางออก
