รัฐบาลสหรัฐฯ กำลังจะปิดคุกอ่าวกวนตานาโมตั้งอยู่ภายในฐานทัพเรือสหรัฐฯ ปลายเกาะคิวบาเพื่อลดค่าใช้จ่าย ซึ่งทุกวันนี้มีผู้ถูกคุมขังโดยไร้ข้อกล่าวหาเหลือ 36 คน หลังจากที่เคยมียอดนักโทษเถื่อนมากเกือบ 800 คน ซึ่งถูกกล่าวหาว่าเป็นผู้ก่อการร้าย
ผู้ถูกคุมขังมาจากการที่สหรัฐฯ ทำสงครามในอิรัก อัฟกานิสถาน และผู้ที่ทางการสหรัฐฯ จับกุมในข้อหาว่าเป็นสมาชิกองค์กรก่อการร้ายเช่นอัลกออิดะห์ ไอซิส ตอลิบาน และจากการทำศึกในประเทศต่างๆ ที่สหรัฐฯ อ้างว่าทำผิดกฎหมายสหรัฐฯ
พวกนักโทษเถื่อนที่ไม่ผ่านกระบวนการยุติธรรมเหล่านี้เป็นพวกถูกขังลืม ไม่มีสิทธิเข้าถึงทนายความ เพราะไม่มีระบบศาลไต่สวน ไร้สิทธิของผู้ต้องหา
เป็นคุกเถื่อนที่สหรัฐฯ ตั้งขึ้นมาในปี 2002 สมัยประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู. บุช หลังจากเกิดเหตุโจมตีอาคารเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ สัญลักษณ์ของระบบทุนนิยมในกรุงนิวยอร์กวันที่ 11 เดือนกันยายน ปี 2001 มีผู้เสียชีวิตกว่า 3 พันราย
นำไปสู่การบุกอัฟกานิสถานเพื่อล่าตัว บิน ลาเดน หัวหน้าขบวนการอัลกออิดะห์ และการทำสงครามของกองทัพสหรัฐฯ และบางประเทศในกลุ่มนาโตนาน 20 ปี
คุกลับ หรือคุกเถื่อนที่กวนตานาโมมีเป้าหมายสำคัญคือเลี่ยงกฎหมายรัฐธรรมนูญของสหรัฐฯ ว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ไม่จำเป็นต้องให้ความสำคัญของสิทธิผู้ต้องหา ไม่ต้องเปิดเผยว่าใครถูกจับกุมคุมขัง ผู้ถูกขังไม่รู้ว่าอยู่ที่ไหน ข้อหาอะไร
มีผู้ถูกคุมขังเสียชีวิตในคุกกวนตานาโมเกือบ 10 ราย มี 1 รายถูกส่งไปซาอุฯ หลังจากนั้นไม่มีใครรับทราบชะตากรรม ญาติพี่น้องไม่รับรู้ว่าเกิดอะไรขึ้น
มีผู้ก่อการร้ายขบวนการเจไอในอินโดนีเซีย ชื่อ “ฮัมบาลี” ถูกจับกุมในอยุธยาในยุครัฐบาลทักษิณ และถูกสหรัฐฯ นำตัวไปขังไว้ที่คุกในฐานทัพบากรัมในอัฟกานิสถานก่อนถูกส่งตัวไปยังกวนตานาโม ทุกวันนี้ยังไม่รู้ว่าถูกขังที่ไหน
เรื่องการทรมานนักโทษนั้นเป็นเรื่องธรรมดา เพราะไม่มีกฎหมายห้ามในคุกเถื่อน ไม่ต่างจากคุกอาบูการิบที่สหรัฐฯ ตั้งในอิรัก ถูกเปิดโปงว่ามีการทรมานผู้ถูกขังสารพัดวิธี รวมทั้งการจับเหยื่อนอนหงาย เอาคลุมหน้ากรอกน้ำ water boarding
มีทั้งปัสสาวะใส่ปาก ตามหลักฐานภาพวิดีโอ การข่มขืน ซ้อมทุบตีวิธีต่างๆ ผู้คุมคุกก็คือบรรดาทหารอเมริกัน และมีผู้รับเหมาบริษัทเอกชนชื่อ Black Water
พฤติกรรมทารุณกรรมผู้ถูกคุมขังทำให้สหรัฐฯ ถูกประณามโดยองค์การ Amnesty International และองค์กรด้านสิทธิมนุษยชนว่าโหดร้าย ละเมิดกฎหมาย ตั้งศาลเตี้ย ทั้งๆ ที่สหรัฐฯ ทำตัวเป็นเจ้าแห่งสิทธิมนุษยชน
เหตุผลของการต้องปิดคุกบนเกาะคิวบานั้นเพราะมีค่าใช้จ่ายสูงถึงปีละ 500 ล้านดอลลาร์ ในรัฐบาลประธานาธิบดีบารัก โอบามา ก็มีนโยบายว่าจะปิดคุกนี้
ตอนนั้น โจ ไบเดน เป็นรองประธานาธิบดี ก็เห็นดีเห็นงามด้วย แต่ไม่มีอะไรเกิดขึ้น จนถึงยุคของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ จึงได้ออกคำสั่งให้คุกกวนตานาโมอยู่ต่อไปโดยไม่มีกำหนด เพราะยังไม่รู้ว่าจะเอานักโทษไปไว้ที่ไหน
รัฐบาลสหรัฐฯ มีแผนจะใช้เงิน 14 ล้านดอลลาร์เพื่อตั้งศาลพิจารณาคดีผู้ถูกขังที่เหลือ ก่อนที่จะกระจายนักโทษไปยังคุกต่างๆ ในสหรัฐฯ ให้ถูกต้องตามกฎหมาย
นักโทษสำคัญรายหนึ่งชื่อ คาลิด ชีค โมฮัมเหม็ด และพวก ซึ่งถูกกล่าวหาว่าเป็นตัวการในปฏิบัติการโจมตีอาคารเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ โดยการจี้เครื่องบินโดยสารรวม 4 ลำ มีเพียง 2 ลำชนอาคารจนถล่ม อีกลำชนอาคารกระทรวงกลาโหม
อีก 1 ลำตกก่อนถึงเป้าหมายซึ่งคาดว่าจะเป็นทำเนียบขาวเพราะผู้โดยสารฮึดสู้ ปฏิบัติการช็อกโลกทำให้มีการเปิดตัวองค์กรอัลกออิดะห์และบิน ลาเดน ซึ่งเคยทำงานให้สหรัฐฯ ในสงครามนักรบมูจาฮีดิน ต่อสู้กับกองทัพรัสเซียในอัฟกานิสถาน
มีข่าวว่าผู้ถูกขังกลุ่มนี้ต้องการเจรจาเพื่อสารภาพและเข้าสู่กระบวนสอบสวนที่ถูกต้องตามกฎหมาย ผู้รับงานปิดคุกนี้เป็นนักการทูตชื่อ ตินา ไคดานาว หนังสือพิมพ์เดอะวอลล์สตรีทเจอร์นัล ได้ติดต่อสัมภาษณ์แต่กระทรวงการต่างประเทศอ้างว่าไม่ว่าง
รัฐบาลของโจ ไบเดน พยายามทำให้แผนปิดคุกกวนตานาโมนี้เป็นไปอย่างเงียบๆ ไม่ต้องการให้เกิดกระแส ท่ามกลางความนิยมตกต่ำอย่างแรง ก่อนการเลือกตั้งในเดือนพฤศจิกายน ซึ่งคาดว่าพรรคเดโมแครตจะพ่ายพรรครีพับลิกัน
ในช่วงที่มีข่าวทารุณผู้ถูกคุมขังในคุกอาบูการิบ และกวนตานาโม มีข่าวแพร่กระจายว่าสหรัฐฯ ให้ส่งนักโทษส่วนหนึ่งไปขังในคุกลับในประเทศต่างๆ ซึ่งยินยอมรับเงินและผลประโยชน์อย่างอื่นๆ ไทยก็เป็นหนึ่งประเทศในการคาดการณ์ครั้งนั้น
สหรัฐฯ เป็นเจ้าแห่งมาตรฐานด้านสิทธิมนุษยชน เที่ยวสั่งสอนประเทศอื่นๆ ให้ปฏิบัติตาม แต่ละปีกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ จะมีรายงานเกี่ยวกับพฤติกรรมการละเมิดสิทธิมนุษยชนในประเทศต่างๆ จัดลำดับชั้นความรุนแรงของการละเมิด
จากนั้นทำตัวเป็นผู้ตัดสิน ด้วยมาตรการต่างๆ เช่นการคว่ำบาตร ลงโทษประเทศที่ถูกประเมินว่าได้ละเมิดสิทธิมนุษยชน โดยมีกลุ่มสมาชิกประชาคมยุโรปเป็นลูกคู่ สนับสนุนมาตรการลงโทษโดยสหรัฐฯ เหยื่อส่วนมากเป็นประเทศกำลังพัฒนา
ประเทศไทยก็ถูกจัดอันดับว่ามีปัญหาในการประเมินโดยสหรัฐฯ หลายครั้ง
แต่กลุ่มประเทศยุโรปกลับเงียบเมื่อสหรัฐฯ ตั้งคุกเถื่อน ทรมานผู้ถูกคุมขังในคุกอิรัก ไม่มีกระบวนการทางศาลในคุกกวนตานาโม แสดงให้เห็นพฤติกรรม 2 มาตรฐาน
ศาสดาด้านสิทธิมนุษยชนได้ละเมิดกฎเสียเอง ทำตัวอยู่เหนือมาตรฐาน!